Schrijven 5 - les 4

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom!

Betoog schrijven

Wat gaan we doen?

-Taalverzorging: incongruentie

-Inleidingen vergelijken

-Verder werken aan betoog

Taalverzorging

Incongruentie

Incongruentie

Als het getal (enkelvoud/meervoud) van het onderwerp en de persoonsvorm niet overeenkomen, noemen we dat incongruentie.

*De groep leerlingen staan buiten           het hek.

Oorzaken

Het onderwerp is meervoud, maar wordt voor enkelvoud aan gezien:

In Nederland *wordt softdrugs al heel lang gedoogd.  -> worden

Oorzaken

Het onderwerp lijkt meervoud, maar is enkelvoud, omdat de kern enkelvoud is:

Een aantal bezoekers van het pretpark *vonden het heel vervelend dat de wachtrijen zo lang waren. -> vond

Oorzaken

De persoonsvorm en het onderwerp staan ver uit elkaar en daartussen staan andere zinsdelen met een ander getal dan het onderwerp:

Uit de gegevens van het waterleidingbedrijf bleek dat de heer Jansen, net als zijn buren en veel andere inwoners van de stad, veel water *hadden verbruikt. -> had

Oorzaken

Het meewerkend voorwerp wordt ten onrechte voor het onderwerp aangezien:

Omdat de hulpverleners nauwelijks ruimte kregen om hun werk te doen, *werden de omstanders verzocht allemaal een stapje achteruit te doen. -> werd

Let op: onderwerp = enkelvoud 

• een deel (van de klas)
• een hoop (kinderen)
• een groep (leerlingen)
• een aantal (mensen)
• het percentage (voldoendes)

Een paar echte designerschoenen van een bekende ontwerper .......... op een veiling duizenden euro's op.

1. brengt
2. brengen

Antwoord

Een paar echte designerschoenen van een bekende ontwerper brengt op een veiling duizenden euro's op. 

Kijk naar de kern van het onderwerp:

Een paar --> enkelvoud

Persoonsvorm --> enkelvoud

Ik las in de krant dat de Verenigde Staten het klimaatverdrag niet langer ...... steunen.

1. wil
2. willen

Antwoord

Ik las in de krant dat de Verenigde Staten het klimaatverdrag niet langer willen steunen.

Kijk naar (de kern van) het onderwerp:

De Verenigde Staten --> meervoud

Persoonsvorm --> meervoud

Wat is het belangrijkste woord in het onderwerp:

een groep wielrenners

1. een
2. groep
3. wielrenners

Wat is goed / congruent?

1. Een groep wielrenners viel vlak voor de finish.
2. Een groep wielrenners vielen vlak voor de finish.

Wat is het belangrijkste woord in het onderwerp:

een partij sportschoenen

1. een
2. partij
3. sportschoenen

Wat is goed / congruent?

1. Een partij sportschoenen spoelde aan op het strand.
2. Een partij sportschoenen spoelden aan op het strand.

Wat is het belangrijkste woord in het onderwerp:

de meeste musea

1. de
2. meeste
3. musea

Wat is goed / congruent?

1. Op Museumdag is de meeste musea gratis toegankelijk.
2. Op Museumdag zijn de meeste musea gratis toegankelijk.

Inleidingen

Je gaat drie inleidingen van een betoog lezen.

Welke vind je het beste en waarom?

Inleiding 1

In september 2018 is een zestienjarige jongen gestorven aan de gevolgen van XTC. Deze partydrug is verboden, maar wordt wel veel gebruikt, ook door middelbare scholieren. Deze jongen was met zijn vrienden naar een dancefeest geweest en heeft waarschijnlijk zes tot negen pillen geslikt. Het komt meerdere keren per jaar voor dat jongeren sterven door het gebruik van partydrugs. Ik vind dat onacceptabel en ik ben daarom van mening dat er strenger gecontroleerd moet worden op het gebruik van partydrugs.

Inleiding 2

Nederland staat in de wereld bekend om zijn tolerante houding tegenover drugs. Toch zijn velen van mening dat alle soorten drugs gelegaliseerd moeten worden. Je leest er ook veel over in de media. Zolang er drugs zijn, zullen mensen deze gebruiken. Het maakt dan niet uit waar je drugs verkoopt. Ze zijn namelijk verslaafd aan drugs en vinden drugs aantrekkelijk om te gebruiken. Ik vind bovendien dat er streng gecontroleerd moeten worden op het gebruik van drugs.

Inleiding 3

Heb jij wel eens drugs gebruikt? Je bent waarschijnlijk niet de enige. Bijna een kwart van alle jongeren onder de 16 jaar heeft wel eens cannabis gebruikt en nog eens 5 procent van deze jongeren heeft wel eens harddrugs gebruikt, zoals XTC en dat is niet verwonderlijk als je kijkt naar de stimulerende werking die deze middelen hebben. Drugs leidt vaak tot verslaving en zijn schadelijk voor je lichaam. Gelukkig zijn harddrugs verboden. En dat moet zo blijven ook. Ik vind dat er strenger gecontroleerd moet worden, want anders heeft zo'n verbod natuurlijk geen zin.

betoog

• tekst om anderen te overtuigen: je geeft je standpunt en argumenten die dit standpunt ondersteunen
• argumenten gebaseerd op feiten
• tegenargument + weerlegging 
• signaalwoorden om opbouw duidelijk te maken

opbouw betoog

• inleiding: aandacht trekken + standpunt geven
• middenstuk: -argumenten (per argument 1 alinea -> geef                                        feiten die het argument ondersteunen)                                             -tegenargument + weerlegging
• slot: herhaling standpunt in andere woorden (+ uitsmijter)

werkwijze

• onderwerp kiezen
• stelling formuleren
• informatie zoeken
  
• bouwplan schrijven 
• tekst schrijven 
• feedbackronde 
  
• tekst herschrijven

Wat lever je in?

• bouwplan 
  
• eerste tekst  
  
• ontvangen feedback
• aangepaste tekst

      400 woorden (+/- 10%)

  

En nu?

1. Kies een onderwerp.
2. Formuleer je stelling.
3. Zoek informatie over jouw onderwerp
4. Noteer jouw argumenten alvast in steekwoorden.
5. Vul het bouwplan in (downloaden uit Teams).
6. Begin met schrijven.

  

       Eerste versie tekst: dinsdag 13 december af