klas 2 H4.2: is er genoeg voedsel voor iedereen?

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

§4.2: Is er genoeg voedsel voor iedereen?

Controlevraag voor deze week:
Waarom wordt het eten van insecten gezien als een duurzame oplossing, denk je?

Leerdoelen

1. Ik kan vertellen wat een watervoetafdruk is;
2. Ik kan een voorbeeld van een fossiele brandstof geven;
3. Ik kan uitleggen waarom duurzame energie beter is dan energie uit fossiele brandstoffen;
4. Ik kan uitleggen hoe biotechnologie en biologische landbouw bijdragen aan duurzaam eten.

De volgende foto's laten zien wat ieder gezin in een week eet. Bekijk de foto's aandachtig. Neem de vragen eventueel over en beantwoord de vragen met je buurman/buurvrouw. Je krijgt hier een minuut de tijd voor. 

1: Hoeveel mensen moeten hiervan eten?
2: Wat valt je op aan het soort eten?
3: Welk gezin heeft een groter ecologische voetafdruk? 

Aandachtrichter/voorkennis ophalen.

De foto's zijn van Hungry Planet; een fotograaf heeft 24 landen bezocht om te kijken wat een gezin in dat land gemiddeld per week eet. 

Een gezin in Duitsland

Een gezin in Sudan

1: vier gezinsleden vs. zes gezinsleden.

2: Het Duits gezin eet veel meer dan het Sudanese gezin. Ook eten ze veel meer vlees. Het Duits gezin benut veel drinken en eten dat verpakt is in plastic. 

3: Het Duits gezin; zij eten veel meer (luxe) eten, zoals bier, dat veel water en energie kost om te produceren. De verpakking van het eten kost ook veel energie. 

Hoeveel mensen moeten hiervan eten?

Vier gezinsleden vs. zes gezinsleden.

Wat valt je op aan het soort eten?

Het Duits gezin eet veel meer dan het Sudanese gezin. Ook eten ze veel meer vlees. Het Duits gezin benut veel drinken en eten dat verpakt is in plastic.

Welk gezin heeft een groter ecologische voetafdruk?

Het Duits gezin; zij eten veel meer (luxe) eten, zoals bier, dat veel water en energie kost om te produceren. De verpakking van het eten kost ook veel energie.

Watervoetafdruk

De producten die je dagelijks gebruikt hebben veel water nodig gehad bij de productie.

Voor voeding is een hoop water nodig: bijna 

70 % van al het waterverbruik op aarde gaat naar het verbouwen van planten en gewassen.

Voedsel heeft daardoor een grote
watervoetafdruk.

Waterverbruik

1

Feiten:

-Er zit 15000 liter verborgen in één kilo rundvlees. Daar kun je 300 dagen van douchen.

-Van het oppervlak aan landbouwgrond waarvan één vleeseter kan worden gevoed, kunnen 3 tot 7 vegetariërs of 12 tot 20 veganisten leven.

Waarom is de watervoetafdruk van vlees groot?

Waarom is de watervoetafdruk
van vlees groot?

• Nederland heeft ongeveer 3,8 miljoen koeien. Een koe eet per dag 60 kilo voer en drinkt 100 liter water.
• Soja is een soort krachtvoer dat uit Brazilië komt. De productie en transport van soja en ander voer kost veel energie en water! 
• Een vleeskoe wordt ongeveer na twee jaar geslacht. Tot die tijd elke dag 60 kilo voer geven kost heel veel water... 

1

De foto kun je vergroten

tot 2:25

Wat is de watervoetafdruk?

1. Hoeveel kraanwater je per dag gebruikt.
2. Hoeveel water je per dag of per jaar drinkt.
3. Hoeveel oppervlaktewater (rivieren en meren) een land heeft.
4. Hoeveel water er nodig is om alle spullen te produceren die jij gebruikt.

Fossiele brandstoffen
voor...

-Productie;
-Verpakking;
-Transport.

De energie  komt vaak van fossiele brandstoffen zoals aardgas, aardolie of steenkool.

2

vraag: Wat betekent het als iets fossiel is?

Antwoord op de vraag in de dia:
-Erg vervuilend voor het milieu.
-Ze raken een keer op.

Wat zijn twee nadelen voor
het gebruik van fossiele brandstoffen?

1: Erg vervuilend;

2: Het raakt op.

Nadelen fossiele
brandstoffen

1: Erg vervuilend;
2: Het raakt op.

2

vraag: Wat betekent het als iets fossiel is?

Antwoord op de vraag in de dia:
-Erg vervuilend voor het milieu.
-Ze raken een keer op.

Duurzame energie

Het is beter duurzame energie te gebruiken; het is niet schadelijk voor het milieu en het raakt niet op. 

3

Antwoord:

-Windenergie, zonne energie, biomassa, waterkrachtenergie

Welke soorten duurzame energie zijn er?

- Windenergie;

- Zonne-energie;

- Biomassa;

- Waterkrachtenergie.

Duurzaam eten

Kunstmest bestaat uit stikstof en fosfaat. Fosfaat is een grondstof die ooit zal opraken. 

We kunnen met biotechnologie ervoor zorgen dat sommige groentesoorten minder kunstmest nodig hebben en geen plantenziekten krijgen. 

Het volgende filmpje laat zien hoe dat gebeurt...

Een wetenschapper die de eigenschappen van basilicum aanpast.

4

Duurzaam eten

                            Vraag:  Waarom is biologisch eten duurder?

4

Waarom is biologisch eten duurder, denk je?

Biologische landbouw

Je gebruikt minder kunstmest en bestrijdingsmiddelen voor komkommers.
Daarom moet je ze op een duurdere manier beschermen tegen plantenziekten.

Ook krijgen kippen meer ruimte. Meer ruimte vrij maken kost veel geld. Dat merk je aan de prijs.

Wel biologisch

Niet biologisch

4

Antwoord:

-Minder vlees eten, seizoensproducten eten of eigen moestuintje aanleggen. 

Hoe kun jij thuis duurzamer omgaan met jouw eetgedrag?

Waar komt je eten vandaan? 

Bij de vorige paragraaf hebben we gezien dat jouw eten reist; de ingrediënten van Nutella komen uit verschillende werelddelen. 

Denk aan wat je gisteren als avondeten gegeten hebt. Zoek vervolgens het volgende op:

- Waar komen de producten vandaan?

- Was het duurzaam, of zou het duurzamer kunnen?

- Op welke manier zou het duurzamer kunnen?

- Zou je het zelf duurzamer willen hebben?

Schrijf dit op lijntjespapier!

5

-vraag

Leg uit waarom er door genetische modificatie minder transport van voedsel plaats hoeft te vinden.

antwoord:

Voedsel kan gemakkelijker in bijvoorbeeld droge gebieden verbouwd worden. Dan hoeft daar minder voedsel heen gebracht te worden.

Leg uit waarom er door genetische modificatie minder transport van voedsel plaats hoeft te vinden.

antwoord:

Voedsel kan gemakkelijker in bijvoorbeeld droge gebieden verbouwd worden. Dan hoeft daar minder voedsel heen gebracht te worden.

Huiswerk

Je maakt:

- §4.1 opdr. 1 - 3 - 4;

- §4.2 opdr. 1 - 2 - 4 - 5.

Klaar?

- Nakijken;

- Oefenen op Quizlet!