1D - 12 mei - Steden en staten - DE PEST

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Klassenregels

"Binnen is beginnen"

• Rustig op je plek gaan zitten
• Pen en map op je tafel
• Als je een vraag hebt, steek je je hand op
• We luisteren naar elkaar, we praten niet door elkaar
• 2x waarschuwing, 3e keer --> strafwerk!

1D - les 8 - 15 mei 2025

Steden en staten

Tijdvak 4

De tijd van steden en staten

1000 - 1500 na Chr.

Kennen en kunnen

Je weet wat de gevolgen van de pest waren in de Middeleeuwen

Bekend plaatje, maar NIET uit de Middeleeuwen!

Wat gaan we doen?

1) Terugblik vorige les

 Wat is de pest? Hoe krijg je de pest? Welke soorten pest zijn er? Wat zijn de symptomen van de pest?

2) Opdracht over de pest maken

3) Opdracht nabespreken

4) Gevolgen van de pest

Wat is de pest?

De pest / de zwarte dood

Pandemie --> over de hele wereld (denk: corona)

Ongeveer 1/3e tot 1/2e deel van de bevolking in Europa sterft 

In grote steden vaak nog hoger percentage, tot 70% van de inwoners

Super besmettelijke en dodelijke ziekte

Hoe krijg je de pest?

Hoe krijg je de pest?

Bacterie 'Yersinia pestis'  in o.a. ratten en knaagdieren

Vlooien bijten de dieren, vlooien krijgen de bacterie

Vlooien bijten mensen, mensen krijgen de bacterie

Soorten pest?

Het zijn er drie!

Soorten pest

Builenpest --> zwarte bulten in liezen en oksels (zwarte dood)

Longpest

Bloedpest 

Symptomen van de pest

Symptomen van de pest

Hoesten, koorts, rillingen, bulten (bij builenpest), bloedingen, misselijkheid, overgeven

Of: dood na 3 à 4 dagen bij builenpest. Longpest soms in 1 dag

Of: overleven, maar nog lang ziek

Vragen?

Opdracht maken

Opdracht nabespreken

- wat dachten mensen toen over de oorzaken van de pest?

(bron 1 en bron 2)

- waar zou je het liefste willen wonen als je mocht kiezen?

Oorzaken? 

Bron 1 + 2:

- giftige deeltjes in de lucht

- joden

- door zondige gedrag mensen / straf van God

- stand van de planeten

Verspreiding

Vragen?

Gevolgen

Je wordt ziek en grote kans dat je dood gaat. 

Uiteindelijk gaan miljoenen mensen dood.

Eerst: hongersnood, handel verdwijnt, armoede, angst

Later: bevolking groeit weer, boeren eisen meer rechten, hogere lonen

Slachtoffers van de pest

Europa: tussen de 25-50 miljoen mensen. 

Hele wereld: tussen de 75-200 miljoen mensen

Vragen?

Kennen en kunnen

Je weet wat de gevolgen van de pest waren in de Middeleeuwen