Woordenschat H3 - les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Woordenschat H4

stijlfiguren: pleonasme en tautologie

Wat gaan we doen?

• vooruitblik toetsweek
  
• terugblik + oefenen stijlfiguren
• uitleg pleonasme en tautologie
• zelfstandig werken
  

doel

• Ik kan pleonasmen en tautologieën herkennen, begrijpen en gebruiken.
  

toetsweek maart 2021

• H1 t/m H4: woordenschat, formuleren en spelling
• 60 minuten
• 3x

herhaling woordenschat

H1: herhaling, tegenstelling, opsomming

H2: hyperbool, understatement, eufemisme

H3: metonymie

H4: pleonasme, tautologie

hoofdstuk 1

herhaling

• Drommels, drommels en nog eens drommels.
• Geld, ja, geld is het enige waar hij voor leeft.
• Ik ga nooit, nooit meer in een achtbaan.

tegenstelling

• Wij steunen elkaar door dik en dun.
• De grootste ondernemer van de stad moest op de kleintjes letten.
• Een grote mond, maar een klein hartje hebben.

opsomming: drieslag

Een opsomming van drie woorden, zinnen of zinsdelen.

Bloed, zweet en tranen.

Veni, vidi, vici.

Heerlijk, helder, Heineken.

opsomming: climax

Een steeds sterker wordende reeks.

Goed, beter, best.

Hij voelde zich goed, nee geweldig, hij voelde zich fantastisch.

opsomming: omgekeerde climax

een steeds zwakker wordende reeks

Hij dacht een auto te hebben gewonnen, maar het bleek zelfs nog geen fiets. Nee, hij won een bal.

hoofdstuk 2

hyperbool

• overdrijving :  We hebben ons kapot gelachen.

understatement

• afzwakking, je zegt dat iets minder groot, mooi, belangrijk, .. is dan dat het in werkelijkheid is
• vaak: ironisch effect, je moet de situatie kennen om de understatement te begrijpen                                                                                                                                                                                              Messi kan wel een aardig balletje trappen.

eufemisme

• verzacht de werkelijkheid
• bij nare situaties
• Je zegt iets op zo'n manier dat het minder erg of hard overkomt:   Hij gaat creatief om met de waarheid.

even oefenen

Gisteren hebben we opa naar zijn laatste rustplaats gebracht.

1. hyperbool
2. eufemisme
3. understatement
4. tegenstelling

Ik had een twee voor het proefwerk, ik had dus wel een paar foutjes gemaakt.

1. hyperbool
2. eufemisme
3. understatement
4. opsomming

Je wordt doodgegooid met informatie over de verkiezingen.

1. hyperbool
2. eufemisme
3. understatement
4. tegenstelling

De dierenarts kreeg het kleine dier met de grootste moeite in slaap.

1. hyperbool
2. eufemisme
3. understatement
4. tegenstelling

Wat ben jij een miezerig, vervelend, irritant, misselijk ventje.

1. tegenstelling
2. eufemisme
3. understatement
4. opsomming

hoofdstuk 3

metafoor

• een vergelijking tussen twee zaken die op het eerste gezicht niets met elkaar te maken hebben:

                      Mijn vader is een boom van een kerel.

metoniem

Stijlfiguur waarbij in plaats van het bedoelde, iets anders wordt genoemd:

-Nederland won met 2-0.  (i.p.v. het Nederlandse elftal)

-Doe mij nog maar een bakkie.  (i.p.v. kopje koffie)

-Mijn oma heeft een Van Gogh in huis hangen. (i.p.v. een schilderij van Vincent van Gogh)

hoofdstuk 4

pleonasme

Als je een eigenschap van een zaak of persoon nog eens uitdrukkelijk omschrijft door toevoeging van een ander woord, noem je dat een pleonasme: 

-een ronde cirkel (een cirkel is altijd rond) 

-een dood lijk (een lijk is altijd dood)

-witte sneeuw (sneeuw is altijd wit)

tautologie

Een tautologie bestaat uit twee woorden van dezelfde woordsoort die hetzelfde betekenen: 

-We zijn bedroefd en verdrietig.

-Natuurlijk hebben wij vanzelfsprekend van de vakantie genoten.

-Morgen ga ik nog een keer de stijlfiguren opnieuw uitleggen.

even oefenen

Kom na schooltijd onmiddellijk en meteen naar huis!

1. pleonasme
2. tautologie
3. metoniem

Toen hij in zijn vinger sneed, stroomde er direct rood bloed uit de wond.

1. pleonasme
2. tautologie
3. metoniem

We zijn verheugd en blij met de geboorte van onze zoon.

1. pleonasme
2. tautologie
3. metoniem

We hebben behoefte aan meer blauw op straat.

1. pleonasme
2. tautologie
3. metoniem

meer uitleg?

zie video-uitleg in de online omgeving

zelfstandig werken

weektaak: 

Hoofdstuk 4 Woordenschat: opdracht 1 t/m 4

doel

• Ik kan pleonasmen en tautologieën herkennen, begrijpen en gebruiken.