Diversiteit in de zorg

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

cultuurspecifieke zorg

Lesdoelen

• De student kan benoemen waarom het van belang is om bewust te zijn van (culturele) diversiteit in de zorg
• De student kan benoemen wat de term cultuurspecifieke zorg  inhoudt.
• De student kan minimaal 3 andere normen en waarden nomen uit een andere cultuur
• De student kan benoemen hoe hij/zij/hen omgaat met cultuurverschillen in de zorg

Waarom is het van belang dat je je in de zorg bewust bent van (culturele) diversiteit?

Culturele diversiteit 

Culturele diversiteit is de verscheidenheid aan culturen binnen een specifieke regio, of in de wereld in zijn geheel. 

Culturele diversiteit

• Op de werkvloer komen jullie in aanmerking met  zorgvragers met verschillende achtergronden en culturen.
• Het zou kunnen dat de zorgvrager moeite heeft met de Nederlandse taal.
  
• De zorg op de zorgvrager afstemmen
• Collega's met een andere achtergrond
  

Heb je een praktijkvoorbeeld van omgaan met een andere cultuur?

Wat is cultuur?

• Normen en waarden
• Politieke, economische en wettelijke factoren
• Scholing
• Familie en sociale factoren
• Religieuze factoren
• Technische ontwikkelingen
  

Opdracht

Beschrijf 5 normen en waarden uit een andere cultuur ten aanzien van zorgverlening dan die in Nederland gebruikelijk zijn. 

Beschrijf de normen en waarden en vergelijk deze met de Nederlandse. Waar zouden de normen en waarden kunnen botsen?

Normen en waarden

Zijn gedragscodes waar wij als persoon waarden aangeven

Bijvoorbeeld

• Bidden voor het eten of slapen
• Handen wassen voor het eten
• Respect hebben voor je ouderen
• Staan om zitplaats vrij te maken voor een zwangere of oudere

Hoe houd je rekening met cultuurverschillen in de zorg?

Hoe houd je rekening met cultuurverschillen in de zorg?

• Open houding
• Stel neutrale vragen
• Verdiep je in de verschillende culturen

Gezondheids- en bestaansperspectief

De kunst voor jullie is om te ontdekken waar de waarde en normen van de zorgvragers en de verzorgende verschillen. Dit geeft de gelegenheid om heel gericht te praten over verschillen in de opvatting en op zoek te gaan naar oplossingen die voor iedereen aanvaardbaar zijn

Politieke, economische en wettelijke factoren

De context waarin wij leven bepaalt voor een groot gedeelte wat we vinden

Bijvoorbeeld:

• Inkomen
• Voorkeur politieke partij
• Wetten (stelen is verboden)
  

Religieuze factoren

Liefdadigheid en dienstbaarheid versus kwaliteit en economie

Bijvoorbeeld:

Niet geholpen willen worden door de ander geslacht (vaak man)

Geen donorbloed ontvangen

Euthanasie/zelfdoding

Technologische ontwikkeling

De vooruitgang

Bijvoorbeeld:

• Ziek worden werd als een straf van god gezien, nu is het te verklaren aan de hand van wetenschap
• gebruik van Domotica

Relatie cultuur & verzorgende

Als verzorgende kun je alleen verantwoorde zorg aanbieden wanneer je de culturele waarden, uitdrukkingen of patronen van de individu, de groep, de familie, de gemeenschap kent en die juist en zinvol ken toepassen. Doe je dat niet dan kunnen er problemen ontstaan als culturele conflicten, therapietrouw, stress, ethische en morele geschilpunten.

Dilemma's in je werk

Meneer met Surinaamse afkomst, je komt binnen om hem te wassen. Hij geeft aan dat zijn vrouw hem wel komt wassen later. Wat doe je?

1. Weggaan. Ik heb meer te doen
2. Aangeven dat ik voor de ADL zorg ben en hem ga helpen
3. Keuze respecteren en later met zijn vrouw overleggen
4. Gesprek aangaan om achter de reden te komen

Dhr. de Boer heeft altijd op zee doorgebracht. Dhr. is nu aangewezen op een appartementje met hulp. Het appartement staat bommetje vol met spullen, zorg verlenen is moeilijk. De afwas stapelt zich op en meneer wil maar 1x per week gewassen worden. Wat doe je?

1. Je respecteert zijn keuze mbt wassen maar doet wel de afwas
2. Je gaat het gesprek aan om de reden van het niet willen wassen te achterhalen
3. Je haalt Dhr. over om alsnog onder de douche te gaan
4. Je gaat weer zonder iets te doen. Hij geeft het toch duidelijk aan...

De post stapelt zich op bij Miep in huis. Ze doet er heel luchtig over tegen jou, je ziet echter wel dat er belangrijke post tussen zit van de gemeente. Tussen neus en lippen door zegt ze terwijl je de deur uitloopt, dat ze niet goed kan lezen. Wat doe je?

1. Je gaat er met haar voor zitten en zoekt de hele stapel post samen uit
2. Je meldt het bij je leidinggevende en legt het naast je neer.
3. Je overlegt met het team en roept speciale hulp in zodat Miep geholpen kan worden met de post
4. Je gaat een gesprek aan met Miep en vraagt uit wat zij wil

Je loopt naar binnen bij Jip, die hulp krijgt i.v.m. zijn verslaving. Je hebt de taak om hem te helpen met het klaarmaken van het eten en om te zorgen dat hij het ook daadwerkelijk opeet. Hij krijgt geen hap door zijn keel vanmorgen, ondanks jouw aanmoedigingen.
Hij geeft aan dat hij iemand ontmoet heeft die hij heel erg leuk vindt, maar dat het een man is en dat hij in de war is. Wat doe je?

1. Je feliciteert hem met de verliefdheid en laat het erbij.
2. Je gaat met hem zitten om erover te praten. Hij kan zijn verhaal bij jou kwijt.
3. Je geeft aan dat je het gevoel niet begrijpt, maar dat je respect hebt voor zijn liefde en dat het goed is.
4. Je zegt dat hij zijn brood op kan eten en gaat naar de volgende cliënt.

Cultuurspecifieke zorg:

 die aansluit bij de normen en waarden en leefgewoonten die belangrijk zijn de cliënten. Er is aandacht en respect voor religie en voor de vermenging van culturele gebruiken. Zorgbehoevende en ondersteuner delen elkaars taal, cultuur en achtergrond.

cultuursensitieve zorg

  waarin kennis over iemands cultuur goed wordt meegenomen. Dit voorkomt namelijk het verkeerd begrijpen van situaties en gedrag. Als een zorgprofessional cultuursensitieve zorg levert, kan diegene inschatten wanneer die cultuur belangrijk is voor de cliënt, zonder dat dit ten koste gaat van aandacht voor het individu. Daarnaast is het nodig dat een zorgprofessional zich bewust is van eigen normen en waarden. Je eigen  achtergrond is altijd van invloed is op het handelen.

aandachtspunten

communicatie en bejegening

dagelijkse handelingen in de zorg

clientprofiel ouderen met een migratieprofiel

beleving van ziekte en gezondheid

welke aandachtspunten zijn er mbt een goede communicatie en bejegening?

hoe in gesprek te komen?

• hoe verloopt een dag van opstaan tot slapen gaan?
• hoe gaat men om met de behoefte van de oudere tot het maken van een babbeltje?
• hoe betrokken mag de familie zijn?
• krijgen de bewoners wel de juiste op maat gesneden aandacht?
• Voelen ze zich wel gelukkig?, kunnen ze hun verhaal kwijt?

welke gebruiken bij dagelijkse handelingen in de zorg ken je?

bv: extra kleding

beleving van ziekte en gezondheid

1. moeilijke periodes
2. heimwee
3. hoge pijngrens
4. eigen methodes voor behandeling
5. geen inzicht in het ziekteproces
6. acceptatie van het ziek zijn