7.3 Een etnische lappendeken

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Oorzaken van internationale conflicten

• Arm/Rijk
• Grondstoffen
• Godsdienst
• etnische groeperingen
• Wraak

Waarom grijpt Rusland militair in de interne en internationale conflicten?

- Rusland wil voorkomen dat deelrepublieken zich afscheiden (intern).

- Rusland wil de eigen invloed in de grensregio's en op buurlanden laten toenemen door zijn machtspositie te versterken, vooral in gebieden waar het percentage Russen groot is (internationaal).

Demografische krimp

• Na val communisme: demografische krimp in Rusland.
  > 1991: 147 miljoen inwoners
  > 2019: 142 miljoen inwoners
• Reden?

Reden 1: daling geboortecijfer

• onzekerheid over baan en inkomen
• sinds 2000: stijging geboortecijfer
• 2013: geboorteschot 

Reden 2: hoog sterftecijfer

• mannen sterven jong door:
  + slechte werkomstandigheden
  + slecht voedsel
  + alcoholisme
  + slechte gezondheidszorg
• levensverwachting mannen: 65 jaar, vrouwen 77 jaar

156 Levensverwachting

• Gemiddeld te verwachten levensjaren bij de geboorte
• Nederland: in 100 jaar van 55 naar 83 (vrouwen) en 80 (mannen).
• Oorzaken:
  * verbeteringen gezondheidszorg
  * gezondere leefgewoonten 
• Gevolg?

Migratie

Minder demografische krimp door een positief migratiesaldo. 

> vooral vanuit voormalige Sovjetrepublieken

> migranten op zoek naar werk en welvaart

Gevolgen demografische krimp

• Ontgroening > minder arbeiders en minder economische groei
  
• Ontgroening > minder mensen in de dienstplichtige leeftijd
• Minder werkenden > minder belasting voor pensioenen, gezondheidszorg, defensie, etc. 

Noem een oorzaak voor de daling van het geboortecijfer in Rusland

Noem vier redenen voor de lage levensverwachting van mannen

Stelling: Er is sprake van een negatief migratiesaldo in Rusland.

1. juist
2. onjuist

Waar komen de meeste immigranten vandaan?

Leerdoelen paragraaf 3:

1. Hoe er sprake is van etnische diversiteit in Rusland

2. Wat russificatie heeft betekend voor de diversiteit in Rusland en zijn buurlanden

3. Hoe en waar deze diversiteit leidt tot spanningen en conflicten

4. Welke rol de Krim speelt in de geopolitiek van Rusland

Rusland -  multiculturele staat

Russificatie 

• In de tijd van de Sovjet-Unie (1917-1991) was er weinig ruimte voor taal en cultuur van de andere volken --> Russificatie

■ Tegenwoordig wonen daardoor nog steeds grote groepen Russen in de voormalige Sovjet republieken.

 In Oekraïne is bijvoorbeeld 18% van de bevolking Rus. 

In Estland en Letland gaat het zelfs om 25%.

Er zijn meer dan 180 andere volken in Rusland.

Grootste diversiteit:
- In de steden
- buiten het dichtbevolkte westen

- vooral in de Kaukasus en Siberië

Waarom geeft de Russische overheid gratis grond weg in Siberië?

Leg uit waarom de keuze van het gezin uit de video tegengesteld is aan de overheersende migratiestromen in Rusland.

Wat is etnische diversiteit?

1. Er zijn verschillende bevolkingsgroepen
2. Er is één heersende bevolkingsgroep
3. Er zijn weinig verschillen binnen bevolkingsgroepen
4. Er zijn veel verschillen binnen één bevolkingsgroep

Lezen/leren:

Etnische diversiteit

Russificatie

B164 Staten en grenzen

B165 Volk, natie, staat

Maken:

Opdracht: 1, 3,4, 

Pauze

5 min!

Spanningen 

• Sommige gebieden willen bij Rusland horen. Spanningen tussen Rusland en buurlanden

VB: oosten van Oekraïne. groot deel bevolking van Russische afkomst  en Russisch sprekend.

VB: de Krim. annexatie door Rusland na referendum  voor aansluiting bij Rusland.

Spanningen

• In Tsjetsjenië - Kaukasus  - 1999 t/m 2009
• 350 miljoen ton olie in Tsjetsjenië alleen!
  
• Olie in de landen eromheen.../Stabiliteit
•  Tsjetsjeens grijpen terrorisme 

Spanning en conflicten

Xenofobie= Toegenomen angst voor vreemdelingen 

->> Minderheden voelen zich steeds minder thuis in Rusland

Russen hebben vaak vooroordelen over buitenlanders. 

Stereotype ->> Ze hebben een overdreven beeld van iemand of een groep mensen die vaak niet overeenkomt met de werkelijkheid.

Rusland doet aan geopolitiek: 

Als een land zijn natuurlijke

hulpbronnen of strategische

ligging gebruikt

om macht uit te oefenen.

 

Hoe blijkt uit het kaartje dat geopolitiek een belangrijke rol speelt bij het conflict in de Oekraïne en de Krim?

-Op de Krim is een belangrijke Marinebasis aanwezig met toegang tot de Middellandse zee.

-De Krim is rijk aan gasvoorraden, waar in andere landen vraag naar is. Rusland kan aan die vraag voldoen, doordat het onafhankelijk van andere landen het gas via territoriale wateren kan exporteren.

Internationale conflicten

Interne conflicten (brugeroorlogen)

Oekraïne - Rusland

Syrische burgeroorlog

Russificatie

Het Russisch maken van niet-Russen door het laten overnemen van de Russische taal en cultuur.

Russificatie

• Tijd van de Sovjet-Unie weinig ruimte voor de taal en cultuur van verschillende volken > russificatie
• - Russische taal = voertaal in andere Sovjetrepublieken 
   - ook op scholen
   - Russen verhuisden (soms verplicht)
     en kregen daar voorrang bij een baan

Het verspreiden van de invloed van de Russische cultuur in gebieden met een andere cultuur.

Yanukovych is pro-Russisch, Timosjenko, pro-Oekraïens. Wat valt op aan het stemgedrag in 2010?

Wat valt op aan het stemgedrag in 2010?

In het oosten van Oekraïne wonen in verhouding veel Russen. Zij stemmen doorgaans pro-Russisch. In het westen van de Oekraïne wonen in verhouding minder Russen, zij stemmen pro-Europees.

Is Russificatie volgens jou geslaagd na het zien van het filmpje en het kaartje over het stemgedrag van de Oekraïnse bevolking? Waarom wel of waarom niet?

Debat

Er zijn twee(of één) stellingen die we gaan behandelen in een debat. Om goed te kunnen debatteren moet je je wel voorbereiden. Je krijgt 15 minuten om in tweetallen argumenten voor of tegen te zoeken. Informatie mag je zoeken op internet. Schrijf deze voor jezelf op! Bedenk ook hoe jullie zouden reageren op tegenargumenten.

Stelling

"We moeten weg van de huidige landsgrenzen, om minderheden voor altijd uit te roeien moeten de landsgrenzen samenvallen met de culturele grenzen"

Debat regels

- De klas wordt opgedeeld in 2 groepen.

- Je bedenkt argumenten vóór of tégen jouw stelling. Deze schrijf je op. Je hebt hier ongeveer 5 minuten voor.

- Je bereidt een openingsrede voor, de voorstanders reageren hierop. Hierop reageren de tegenstanders weer etcetera. 

- Tijdens het debat, sta je op als je praat. Iedereen uit de groep krijgt de kans om te spreken. 

www.rtlnieuws.nl

www.rtlnieuws.nl

nos.nl

Lezen/leren:

Etnische diversiteit

Russificatie

Spanningen

Geopolitiek

B164 Staten en grenzen

B165 Volk, natie, staat

Maken:

Opdracht:  5, 6 en 7 

Rusland doet aan geopolitiek: 

Macht uitoefenen door gebruik te maken van natuurlijke hulpbronnen of ligging. 

In hoeverre speelt geopolitiek  in Oekraïne?

Geopolitiek

Als een land zijn natuurlijke

hulpbronnen of ligging gebruikt

om macht uit te oefenen.

Geopolitiek 

De strategische ligging van de Krim is van groot belang voor de Russische geopolitiek.

• Betere bescherming zuiden van Rusland met marinebasis op de Krim.

 toegang Zwarte Zee en Middellandse Zee

De Krim

In 2014 viel Rusland De Krim binnen. Dat hoorde toen officieel bij Oekraïne.

Op De Krim is een groot deel van de bevolking Russischsprekend.

De Krim voor de annexatie, 2014

Percentage Russisch sprekende

inwoners van Oekraïne en de Krim