Val van de muur - glasnost en perestroika

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

De Koude Oorlog

De Berlijnse Muur: 

De val

Problemen in de Sovjet-Unie

• Vanaf 1975 opnieuw wapenwedloop            dit is te duur voor de Sovjet-Unie
• De economie groeit nauwelijks 
• Niemand durft kritiek te geven en fouten worden niet besproken            onvrede onder burgers 

Begin jaren 80 was er crisis in de Sovjet-Unie. Wat was economisch het probleem?

1. De bevolking probeerde te vluchten en er waren niet meer genoeg arbeiders.
2. Er was veel werkloosheid
3. De Sovjet-Unie was betrokken bij een oorlog die veel geld kostte.
4. De planeconomie mislukte door tekort aan producten en bureaucratie

De Koude Oorlog ontdooit

De tweede helft van de jaren '80

Waarom?

• Reagan wordt herkozen in 1984: hij kan nu iets vriendelijker richting de Sovjet-Unie zijn

• Nieuwe leider voor de Sovjet-Unie: Mikhail Gorbatsjov: brengt een ander geluid
  

Mikhail Gorbatsjov

Glasnost: openheid

• Perestrojka: economische hervormingen
  

• Bezuinigen op militaire activiteiten: minder wapens, minder soldaten. 

• Dus ook minder Sovjet-soldaten buiten de Sovjet-Unie

Wat is Glasnost?

1. een gesloten cultuur van politiek en media
2. een open cultuur van politiek en media
3. betere banden met de VS
4. Slechtere banden met de VS

Wat was GEEN gevolg van de nieuwe politiek van glasnost en perestrojka?

1. Burgers kregen vrijheid van meningsuiting
2. Prijzen stegen snel en er ontstonden nog meer (voedsel)tekorten
3. De economie van de Sovjet-Unie steeg enorm
4. Er kwam meer kritiek op het communistische regime

Glasnost

Perestrojka

Kritiek op leiders mag

Meer privébezit

Particuliere winkels

Vrije kranten en tv-zenders

Meer openheid

Kleine markt-economie

Gevolgen

• Gorbatsjov wil een betere relatie hebben met de Westerse landen

• Verschillende, belangrijke ontmoetingen tussen Reagan en de Gorbatsjov

• Eenzijdige ontwapening van de Sovjet-Unie
  

Welke bewering over de politiek van Gorbatsjov is juist? Gorbatsjov wilde:

1. afschaffing van het communisme.
2. hervorming van het communisme.
3. uitbreiding van de macht van de Sovjet-Unie.
4. versterking van de staatsbedrijven.

Hiernaast zie je een kaart van Duitsland over de periode 1945-1989.

Sleep de woorden naar de juiste plek.

Let op: er blijft 1 woord over!

Hierna: een poll-vraag.

IJzeren gordijn.

Dodendraad

Berlijnse muur

BRD

DDR

Wat is er aan de hand?

• Bevolking van Oost-Berlijn en Oost-Duitsland wil meer vrijheid en openzetten van de grens

• ... maar de Oost-Duitse regering wil dit absoluut niet!
  

• Grote demonstraties tegen de regering in Oost-Berlijn
  

• Ook tijdens het 40e verjaardagsfeest van de DDR

Gorbatsjov is eregast...

...maar komt niet om feest te vieren, maar om de leiders van Oost-Duitsland te waarschuwen: 

de Sovjet-Unie helpt niet meer bij het neerslaan van demonstraties

Elke avond zijn er demonstraties

De druk op de Oost-Duitse regering neemt toe, terwijl de wereldpers kijkt naar de situatie in Oost-Berlijn

Oorzaken

 

• De ideeën van Gorbatsjov (glasnost, perestrojka)...
  

• ...botsen met de oude, vastgeroeste, ideeën van de Oosteuropese leiders...
  

• ...maar zijn wél populair bij het volk van die landen!
  

Hongarije zet de grens met Oostenrijk open

Deze Oost-Europese leider begrijpt wél de ideeën van Glasnost en Perestrojka, mei 1989.

Veel andere inwoners van Oost-Europese landen vluchten via Hongarije naar het westen.

Tagesschau van 9 november 1989 

met de persconferentie van Günter Schabowski

Eén van de partijleiders van de DDR geeft, twijfelend, aan: 

We hebben besloten dat iedere DDR-burger de grens over mag. 

Dat geldt - voor zover ik weet - ... vanaf nu.

De val van de Berlijnse Muur

9 november 1989

Video: De Berlijnse Muur

2. De val

Val Berlijnse Muur

1. 1989
2. 1987
3. 1990
4. 1986

Daarna gaat het snel...

1989

De val van het communisme in Oost-Europa

Totale ineenstorting 

van het communisme in Oost-Europa

• 16 november 1989: communistische leider van Bulgarije wordt afgezet

• 28 november 1989: communistische partij van Tjecho-Slowakije staat haar macht af

• 25 december 1989: communistische leider Roemenië wordt terechtgesteld

• april 1990: vrije verkiezingen in delen van Joegoslavië

Hiernaast zie je een spotprent (1990).
Op de beer staat: USSR (= Sovjet-Unie).

Welke gebeurtenis is te herkennen in de spotprent?

1. De Koude Oorlog bereikt een hoogtepunt.
2. De NAVO wordt uitgebreid met nieuwe landen.
3. De Sovjet-Unie verlaat het Warschaupact.
4. Het Oostblok begint uit elkaar te vallen.

Klaar?

Ga aan de slag met opdrachten in 4.3

Opdracht: 5, 7, 10 en 12 (dit is het huiswerk voor de volgende les)

Maak een mindmap van 4.4 (geen woordweb) dit is ook huiswerk voor de volgende les.