Spelling-oefeningen

• Nederlands
• Middelbare school

Spelling

Meervoud

Woorden die eindigen op -e (kolonie, zee, knie, strategie) 

- krijgen -ën als de klemtoon op de laatste lettergreep ligt. 

- krijgen -"n als de klemtoon niet op delaatste lettergreep ligt. 

Woorden die eindigen op -ik, -es, -et 

- krijgen geen verdubbeling van de medeklinker als de laatste lettergreep onbeklemtoond is. (Gemeneriken, lemmeten) 

1. twee
   
2. kopie
   
3. perzik
   
4. bajes
   
5. dvd
6. auto
7. melodie
   
8. ceremonie
   
9. bakkes
   
10. slee
    
11. knie
12. bureau

Bijvoeglijke naamwoorden

1. werkwoord 

- zo kort mogelijk (geslachte, verkorte, vergrote, geredde) 

- vd eindigend op -en, dan bvnw ook met -en  (gemalen koffie) 

2. stoffelijk 

- meestal met -en (papieren, ijzeren, stenen) 

- modern/'overgenomen' materiaal krijgt vaak geen uitgang (nylon panty) 

3. -loos 

- bijvoeglijke naamwoorden die eindigen op -loos, krijgen geen tussen -n. 

     (belangeloos, gedachteloos, grenzeloos) 

Bijvoeglijke naamwoorden

1. Het .......................... contact (verbreken) 
2. Een ...................... ketting (diamant) 
3.  De ............................ grap (vertalen)
4.  De ............................ panty (nylon) 
5.  De ....................... foto (vergroten)
6. Het ........................ konijn (redden) 
7. Een ...................... huisje (glas) 
8. Het ...................... jasje (suéde) 

Hoofdletters en kleine letters 

1. Eigennamen/merknamen 

- schrijf je met hoofdletter (het syndroom van Down, een magnum) tenzij je niet meer aan de 'naam' denkt bij het woord (het downsyndroom, een smartie). 

2. Heilige personen/zaken 

- alleen de heilige personen en zaken schrijf je met hoofdletter. De aanhangers van een geloof niet. (Let op: Joden en joden) 

3. Feestdagen 

- alleen de feestdagen zelf schrijf je met hoofdletter. Alle afgeleide woorden niet. (Pasen - paasei, Kerst - kerstdag) 

Koppelteken

1. uitspraakverwarring (politie-eenheid) 
2. tussen twee gelijke delen (ham-kaastosti) 
3. namen gehuwde mensen (Daniëlle Kort-Jansen) 
4. samenstellingen met letters, cijfers, afkortingen, St., Sint en andere tekens (A4-papier, $-teken, 24-jarige, St.-Nicolaas, TV-toestel) 
5. adjunct, aspirant, assistent, bijna, chef, collega, ex, interim, kandidaat, leerling, meester, niet, non, oud

weglatingsstreepje

Je plaatst een weglatingsstreepje als je een deel van een woord hebt weggelaten, op de plek waar je het hebt weggelaten. 

zomerseizoen en winterseizoen = zomer- en winterseizoen. 

bloeddrukverhogen en bloeddrukverlagend = 

                                             bloeddrukverhogend en -verlagend 

Let op! 

hoge cijfers en lage cijfers = hoge en lage cijfers 

weglatingsstreepje

1. ingang en uitgang
2. moderne muziek en klassieke muziek
3. zomerbanden en winterbanden
4. prolife en prodeo

Alle - allen 

-en > personen

-e > dingen/dieren 

Personen 

geen -en als de personen erachter staan (alle mensen) 

geen -en als de personen eerder genoemd zijn en je ze erachter kunt zetten

            De leerlingen maken hun huiswerk goed, slechts enkele doen dat niet. 

            De mentoren verwachten beiden dat de leerlingen slagen. 

interpunctie

komma 

- opsomming

- voor/na uitroepen, aangesproken personen en tussenwerpsels

- voor en achter bijstellingen

- voor bepaalde voegwoorden

- tussen twee gezegdes 

interpunctie

Beperkende bijzin 

De twee fietsers die zonder licht reden, kregen een bekeuring.

uitbreidende bijzin 

De twee fietsers, die zonder licht reden, kregen een bekeuring.

beperkend = onmisbaar voor het begrip 

uitbreidend = extra informatie, kan weggelaten worden 

interpunctie

puntkomma 

In plaats van een punt en een hoofdletter. Geeft aan dat de zin eindigt, maar wel verbonden is met de daarop volgende zin. 

dubbele punt 

- voor een citaat 

- voor een opsomming, uitwerking of verklaring 

interpunctie

Citeren 

Mijn oma zei: "Je hebt dat goed gedaan, kind!"

- leestekens binnen de aanhalingstekens 

Mijn oma zei: "Je hebt dat goed gedaan", toen ik haar onderbrak. 

"Je hebt dat goed gedaan!" zei ze trots. 

- leesteken als je een citaat onderbreekt