Herhaling leerjaar 4, oefenen PTA

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Communicatie

Voorkeursplaatsen: onderwerp/deelonderwerp/hoofdgedachte? 

Onderwerp introduceren: voorbeeld, anekdote, opvallende stelling...?

Tekstsoorten: feitelijk, waarderend, verhalend 

Tekstdoelen: overtuigen/activeren verschil

Tekstverbanden: opsomming, tijd, reden, voorwaarde, inperking, tegenstelling, vergelijking, omschrijving, voorbeeld, verduidelijking, doel, toegeving, conclusie, samenvatting 

Wat is het tekstdoel?

Wat is het tekstdoel?

1. informeren
2. amuseren
3. overhalen

Wat is het tekstdoel?

Wat is het tekstdoel?

1. overtuigen
2. activeren
3. informeren
4. amuseren

Je kunt een anekdote in de inleiding gebruiken. Een anekdote is:

1. Een korte samenvatting van de inleiding
2. Een kort, fictief, serieus verhaaltje
3. Een kort, grappig, waargebeurd verhaaltje

Onderwerp en hoofdgedachte:
Wat kan géén hoofdgedachte zijn?

1. Jongetje stoot beeld van 4.000 euro om en moet betalen
2. Honden troosten kinderen na aanslag in VS
3. Doden door stortbuien in China
4. Kangoeroe huppelt door weiland op Texel

Welke tekstsoort kom je tegen bij alle tekstdoelen?

1. betoog
2. beschouwing
3. column
4. recensie

Tekstsoorten

Doel van een krantenbericht

1. Informeren
2. Je iets laten doen
3. Mening geven
4. Amuseren

De hoofdgedachte is een constatering. Tekstsoort:

1. uiteenzetting
2. beschouwing
3. betoog

Welke tekstsoort weerlegt tegenargumenten?

1. Betoog
2. Beschouwing
3. Uiteenzetting

Tekstsoorten

Doel van een reclametekst

1. Informeren
2. Je iets laten doen
3. Mening geven
4. Je iets leren

Ik kan het onderwerp niet introduceren door...

1. Een of meer vragen te stellen
2. Een mening of standpunt te formuleren
3. Het belang voor het publiek aan te geven
4. Een probleem te schetsen

Wat is de hoofdgedachte?

1. Twee scholen in de Randstad verbieden leerlingen examen te doen
2. Een school mag een leerling adviseren af te zien van examen
3. Vijf leerlingen meldden zich de afgelopen maand bij het LAKS
4. Om een hoog slagingspercentage te garanderen, weigeren scholen leerlingen met slechte cijfers examen te laten doen.

Welk signaalwoord hoort bij het tekstverband toelichting?

1. ten eerste
2. denk hierbij aan
3. al met al
4. om te beginnen

Signaalwoord: toen

Tekstverband

1. opsommend
2. tijdsvolgorde
3. tegenstelling

Bij welk tekstverbanden horen de signaalwoorden 'ook', 'bovendien' en 'tevens'?

1. opsomming
2. tegenstelling
3. tijdsvolgorde
4. reden

Het signaalwoord 'tenzij' hoort bij een .... tekstverband

1. tegenstellend
2. oorzakelijk
3. toegevend
4. voorwaardelijk

Signaalwoord: waarmee

Tekstverband

1. vergelijking
2. doel-middel
3. reden
4. conclusie

Signaalwoord: daarnaast

Tekstverband:

1. tijdsvolgorde
2. opsomming
3. tegenstelling

Wat is een signaalwoord van een voorwaardelijk tekstverband?

1. echter
2. daarmee
3. namelijk
4. mits

Hoe introduceer je in de inleiding van een betoog het onderwerp van je tekst?

1. Je stelt een vraag.
2. Je formuleert een probleem.
3. Je beschrijft een verschijnsel.
4. Je noemt je standpunt.

Tekstverbanden

Argumentatie

Argumentatie

Soorten argumentatieschema's

1. Kenmerken

2. Vergelijking

3. Causaliteit

Kenmerken

- kenmerken

Zij is koopverslaafd, want zij koopt minstens één keer per week nieuwe kleren.

- voorbeelden

Irene is chaotisch. Gisteren had ze haar sportspullen thuis laten liggen, eergisteren was ze haar fietssleutel kwijt en vandaag liet ze haar brood op het aanrecht liggen.

- voor- en nadelen

Je moet stoppen met roken, want sigaretten zijn heel duur. (nadeel)

Laten we nu naar het strand gaan, want daar is het lekker rustig. (voordeel)

Vergelijking

Het is niet raar dat ze in Brazilië op grote schaal oerwoud verbranden om landbouwgrond te creëren: in West-Europa hebben wij onszelf toch ook in de loop der jaren moeten ontwikkelen tot we een moderne samenleving zijn geworden?

Causaliteit

Oorzaak en gevolg

Er zal zich in de toekomst minder geweld tegen hulpverleners voordoen, want de straffen die opgelegd worden aan overtreders, zijn inmiddels veel zwaarder geworden.

Causaliteit

Doel-middelrelatie

Middel = oorzaak

Doel = gevolg

Verschil is:
- bij een doel-middelrelatie wordt het middel bewust ingezet;

- bij een oorzaak-gevolgrelatie leidt het een tot het ander op een natuurlijke wijze.

Drogredenen

1. Autoriteitsargument

2. Vals dilemma

3. Overhaaste generalisatie

4. Verkeerde vergelijking

5. De persoonlijke aanval

6. Het ontduiken van bewijslast

7. De cirkelredenering

8. Het vertekenen van een standpunt

9. Het bespelen van publiek

Het opvoeren van een deskundige is een goed voorbeeld van argumentatie op basis van

1. feiten
2. drogredenen
3. voorbeelden
4. autoriteit

Het wordt steeds warmer op aarde. Dat komt door het broeikaseffect.
Dit is een voorbeeld van een argumentatie op basis van

1. een vergelijking
2. een voorbeeld
3. een autoriteit
4. een oorzaak

Drogredenen
Tegenwoordig heeft elke leerling een smartphone. Vind je het gek dat ze niet opletten in de les?

1. Vals dilemma
2. Verkeerde vergelijking
3. Oorzaak-gevolg
4. Ontduiken bewijslast

Over welke drogredenen hebben wij het hier?

Ik heb geen zin in eten, want ik heb geen trek.

1. ontduiken van bewijslast
2. cirkelredenering
3. onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
4. verkeerde vergelijking

drogredenen:
Je weet niks van gezond leven, want je drinkt zelf ook alcohol.

1. cirkelredenering
2. ontduiken van bewijslast
3. verkeerde vergelijking
4. persoonlijke aanval

Kies de juist drogredenen. Sinds de uitvinding van de rekenmachine kan niemand meer rekenen.

1. persoonlijke aanval
2. bespelen van het publiek
3. vertekenen van het standpunt
4. onjuiste oorzaak-gevolgrelatie

Drogredenen:
'Als je deze tandpasta gebruikt, zul je nooit meer gaatjes hebben.'

1. Verkeerde vergelijking
2. Vals dilemma
3. Overdrijven voor- of nadelen
4. Onjuist beroep oorzaak-gevolg

Wat voor soort argumentatie is dit?

1. meervoudige argumentatie
2. enkelvoudige argumentatie
3. onderschikkende argumentatie
4. meervoudige onderschikkende argumentatie

Deze argumentatie is ...

1. enkelvoudig
2. nevenschikkend
3. onderschikkend
4. onder- en neven- schikkend

Wat voor soort argumentatie is dit?

1. meervoudige argumentatie
2. enkelvoudige argumentatie
3. onderschikkende argumentatie
4. Nevenschikkend afhankelijk

Vragen op basis van vorm

Citeervragen	Meerkeuze-vragen	Open vragen (kort)	Open vragen (uitgebreid)	Schematische vragen
Wat moet je citeren (woorden/ woordgroepen/zinnen/zinsgedeelte)? " " Zin = Hoofdletter en een punt.	Nauwkeurig lezen (zonder de antwoorden te bekijken) Streep weg wat zeker fout is. Let op: hoeveel antwoorden?	Wat zijn korte open vragen? Noem bij welke alinea deel 2 begint / noem de functie van ...	Let op aantal woorden Focus op waar je moet zoeken in de tekst Belangrijke woorden uit de tekst herhalen (geen synoniemen)	Vaak is het samenvatten van argumentatie Ken je begrippen...

Vragen op basis van inhoud

Tekstsoort/doel	Hoofdgedachte/samenvatten	Tekststructuur	Functies van tekstgedeelten	Betekenis van tekst(gedeelte)	Argumentatie
Hoofddoel? Intenties van de auteur	Belangrijkste boodschap Voorkeursplaatsen: titel, inleiding en slot	Functies van inleiding/kern en slot? Signaalwoorden kennen	Tekstverbanden en functiewoorden kennen	Vraag begrijpen, woorden zoeken	Structuur herkennen door signaalwoorden Drogredenen kennen