Samenhang Voeding en vertering KGT

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 2

Freek voelt veel stress en daarom eet hij niet zo gezond.
Stress kan obstipatie veroorzaken.

Wat zou nog een andere oorzaak kunnen zijn van Freek's obstipatie?

Freek krijgt het advies om meer voedingsmiddelen te eten uit de kolom ‘Beter wel’ van tabel 1.

Leg uit wat de overeenkomst is tussen deze voedingsmiddelen.

De huisarts adviseert Freek ook om meer te bewegen. Freek gaat daarom weer voetballen.

Welke soort voedingsstoffen heeft Freek meer nodig als hij weer gaat voetballen?

1. brandstoffen
2. bouwstoffen
3. reservestoffen
4. beschermende stoffen

Welke soort voedingsstoffen heeft Freek vooral nodig als hij een blessure krijgt bij het voetballen? Leg je antwoord uit.

1. brandstoffen
2. bouwstoffen
3. reservestoffen
4. beschermende stoffen

Veel mensen eten elke dag veel vlees, terwijl het lichaam dit niet nodig heeft.

Waarom hoef je niet elke dag veel vlees te eten?

Als je vlees eet van een dier, dan eet je vooral spieren.
In de tekst staat dat kweekvlees voedingsstoffen nodig heeft om te kunnen groeien.

Welke groep voedingsstoffen zijn dit?

1. eiwitten
2. vetten
3. koolhydraten
4. mineralen

Insecten eten is in Nederland nog niet normaal.

Zou jij insecten willen eten?

😒🙁😐🙂😃

Waarom zou je juist wel of geen insecten eten?

Voor gekweekt vlees worden geen dieren geslacht. Toch zijn de meningen verdeeld over gekweekt vlees.

Zou jij gekweekt vlees willen eten?

😒🙁😐🙂😃

Waarom zou jij juist wel of liever niet gekweekt vlees eten?

In de toekomst krijgen we misschien een voedselprobleem. Er is dan niet voldoende voedsel voor alle mensen op aarde. Veel wetenschappers denken na over goede ideeën om het voedselprobleem op te lossen.

Hoe kunnen we ervoor zorgen dat in 2050 iedereen genoeg te eten heeft? Bedenk samen met een klasgenoot een oplossing die niet in de tekst wordt genoemd.
Jullie worden hiervoor voor 5 minuten in tweetallen verdeeld via vergaderruimten.

Een astronaut zweeft in de ruimte doordat er geen zwaartekracht is.

Leg uit dat het voedsel door het hele darmkanaal kan gaan zonder dat het naar beneden wordt getrokken door de zwaartekracht.

Het meeste astronautenvoedsel is vloeibaar.

Welk onderdeel van het verteringsstelsel hoeft hierdoor weinig te doen?

BONUSVRAAG
Omdat de astronauten niet veel water aan boord hebben, wordt het water uit de lucht en het water uit de urine opnieuw gebruikt.

Waar komt het water vandaan dat in de lucht zit?

Welke voedingstoffen kunnen via een infuus toegediend worden? En welke via een neusmaagsonde? 

glucose

soya-eiwit

vitaminen

water

zetmeel

glucose

vitaminen

water

Leg uit dat patiënten die infuusvoeding krijgen bijna geen ontlasting hebben.

Esra is net geopereerd en kan nog niet goed kauwen en slikken. Hij krijgt daarom sondevoeding. Als hij op de verpakking kijkt, ziet hij dat er onder andere glucose, plantaardige oliën en water in zit.

Leg uit waarom sondevoeding wel plantaardige oliën kan bevatten en infuusvoeding niet.

Is sondevoeding een voedingsmiddel?

1. ja
2. nee

Mevrouw Van Vliet en Esra zijn beiden ziek en moeten herstellen.

Welke functies van voedingsstoffen zijn belangrijk om te herstellen?

1. brandstof
2. bouwstof
3. reservestof
4. beschermende stof

meerdere antwoorden kunnen juist zijn.

In klas 4 ga je een vervolgopleiding kiezen.

Zou jij een opleiding tot voedingscoach willen gaan volgen?

Ondervoeding is een groot probleem in ontwikkelingslanden. Maar ook in Nederland kan het voorkomen.

Wanneer kan iemand ondervoed raken?

1. als je gaat beginnen met hardlopen
2. als je vaak fastfood eet
3. als je veel varieert in voeding
4. als je weinig eet om af te vallen

meerdere antwoorden kunnen goed zijn

Caro heeft overgewicht en wil afvallen. Nadat Harm met haar heeft gesproken, zegt hij dat Caro ondervoed is. Caro snapt dat niet: ze is toch juist te dik?

Leg uit hoe Caro ondervoed kan zijn, terwijl ze overgewicht heeft.

Caro heeft overgewicht en wil afvallen. Nadat Harm met haar heeft gesproken, zegt hij dat Caro ondervoed is. Caro snapt dat niet: ze is toch juist te dik?

Welk advies zal Harm geven aan Caro?

Het team van Max wordt gesponsord door Red Bull. Red Bull is een energiedrankje. Red Bull is ongezond, omdat het erg veel suiker bevat. In een interview heeft Max gezegd dat hij weleens Red Bull drinkt, maar alleen op speciale momenten.

Wat is voor Max een goed moment om Red Bull te drinken?

1. vlak na een training
2. vlak voor de race

In welk deel van het darmkanaal wordt de glucose uit Red Bull opgenomen in het bloed?

1. dikke darm
2. dunne darm
3. maag
4. lever

Max Verstappen zegt dat hij geen brood eet, omdat hij daar snel van aankomt.

Uit welke voedingsstoffen bestaat brood vooral?

1. eiwitten
2. vetten
3. koolhydraten
4. mineralen

Max Verstappen mag niet te veel eten op de dagen dat hij traint, want dan wordt hij te zwaar. Op de dag van de race mag hij meer calorieën binnenkrijgen.

Waarom mag hij op de dag van de race meer eten dan op trainingsdagen?

Veel mensen vinden chocola erg lekker, en voor een formule 1-coureur is het nog goed ook! Er zitten antioxidanten in, maar ook stoffen die goed zijn voor de werking van je hersenen. Toch mag een coureur er niet te veel van eten, want er zit veel suiker en vet in.
Leg uit waarom een coureur niet te veel suiker en vet mag eten.

Wat gebeurt er in je lichaam als je aankomt?

Tijdens de race moet Max grote krachten opvangen met zijn lichaam. Daarvoor heeft hij sterke spieren nodig. Daarom brengt hij flink wat tijd door in de sportschool, waar hij aan krachttraining doet. Tijdens de training beschadigen zijn spieren een beetje. Door na de training rust te nemen, herstelt het lichaam zich. Daarbij worden de spieren sterker dan ze voor de beschadiging waren.

Aan welke soort voedingsstoffen heeft een coureur NA krachttraining vooral behoefte?

1. brandstof
2. bouwstof
3. reservestof
4. beschermende stof

Tijdens de winterstop zijn er geen races. In die periode werkt Max minder aan zijn uithoudingsvermogen. In plaats daarvan doet hij vooral aan krachttraining. Aan het eind van de winterstop is hij wel vier kilogram zwaarder dan aan het begin. Toch heeft zijn lichaam geen vet opgeslagen als reservestof.

Waardoor is hij dan vier kilogram zwaarder geworden?

BONUSVRAAG
Tijdens een race gaat de vertering van voedsel heel langzaam. Dat komt doordat alle energie in het lichaam nodig is voor de concentratie en voor de spieren.

Welke voedingsstof kan een coureur nemen als hij toch snel extra energie wil? Leg je antwoord uit.

Als je lichaam zich klaarmaakt om te presteren, kun je het gevoel krijgen dat je moet poepen.

In welke darm spannen de spieren zich aan wanneer je het gevoel krijgt dat je moet poepen?

Er zijn verschillende soorten gordels. Zie de afbeelding. Formule 1-coureurs zitten in een zespuntsgordel (plaatje 3).

Welke organen zouden beschadigd kunnen raken als een formule 1-coureur alleen zou worden beschermd door een tweepuntsgordel (plaatje 1)?

BONUSVRAAG
In de cockpit van een raceauto (waar de coureur zit) kan de temperatuur oplopen tot boven de 60 °C. Omdat het zo heet is, moet de coureur behoorlijk zweten. Een coureur verliest tijdens een race wel drie liter vocht.

Leg uit hoe je lichaam afkoelt door te zweten.

BONUSVRAAG
Hoe komt het dat je lichter wordt als je veel zweet?

BONUSVRAAG
Op welke drie manieren verdwijnt er water uit het lichaam van de coureur?