18.4-1 Regeling van eiwitten in een cel

Paragraaf 1 Dierenwelzijn
18.4 Regeling van eiwitten in een cel
Voorkennisvragen
1. 
1 / 29
volgende
Slide 1: Tekstslide
BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 6

In deze les zitten 29 slides, met tekstslides.

time-iconLesduur is: 50 min

Onderdelen in deze les

Paragraaf 1 Dierenwelzijn
18.4 Regeling van eiwitten in een cel
Voorkennisvragen
1. 

Slide 1 - Tekstslide

Doel 18.4-1
☐ Je kunt beschrijven hoe een cel eiwitten opruimt.
☐ Je kunt beschrijven hoe een cel overbodig mRNA vindt en afbreekt.
☐ Je kunt beschrijven hoe een cel ongewenst virus RNA vindt en afbreekt.



Slide 2 - Tekstslide

Hoeveelheid eiwit regelen
  1. Je breekt gemaakte eiwitten af
  2. Je blokkeert mRNA zodat er geen nieuwe eiwitten meer gemaakt kunnen worden (RNA interferentie)
  3. Je blokkeert virus RNA om te voorkomen dat virus eiwitten worden gemaakt



Slide 3 - Tekstslide

Hoeveelheid eiwit regelen
  1. Je breekt gemaakte eiwitten af


Slide 4 - Tekstslide

Eiwit afvalverwerking

Slide 5 - Tekstslide

Eiwit afvalverwerking
Proteasoom: eiwitcomplex dat eiwitmoleculen vernietigt.

Ubiquitine wordt (door enzymen) aan eiwitten gekoppeld die vernietigd moeten worden. Dit wordt herkend door het proteasoom: het eiwit wordt afgebroken en ubiquitine komt weer vrij. Kost energie.

Slide 6 - Tekstslide

Hoeveelheid eiwit regelen

  1. Je blokkeert mRNA zodat er geen nieuwe eiwitten meer gemaakt kunnen worden (RNA interferentie)



Slide 7 - Tekstslide

Slide 8 - Tekstslide

RNA interferentie
RNA interferentie is het proces in een cel waarbij kleine stukjes RNA binden aan een mRNA molecuul waardoor translatie niet meer mogelijk is (Ribosoom kan niet meer binden) en het mRNA molecuul kan worden afgebroken.



Slide 9 - Tekstslide

Remming en afbraak mRNA
Het is belangrijk dat mRNA in een cel na gebruik wordt geremd en afgebroken zodat de cel niet eindeloos hetzelfde eiwit blijft maken (ook nadat het gen al is uitgezet).

Dit gebeurt met behulp van miRNA (micro RNA)

Slide 10 - Tekstslide

miRNA
1. Primair mi-RNA (microRNA)
wordt gemaakt in de celkern
(transciptie)

Slide 11 - Tekstslide

miRNA
2. miRNA heeft palindroom delen
die er voor zorgen dat er een
haarspeld vorm ontstaat

Slide 12 - Tekstslide

miRNA
2. miRNA heeft palindroom delen
die er voor zorgen dat er een
haarspeld vorm ontstaat

Slide 13 - Tekstslide

miRNA
3. miRNA verlaat de celkern

Slide 14 - Tekstslide

miRNA
4. Dicer knipt het primair miRNA in
stukjes ds miRNA

Dicer is een knip enzym dat 
dsRNA kan knippen

Slide 15 - Tekstslide

miRNA
5. Helicase verbreekt dsRNA in
ssRNA

dsRNA = double stranded RNA
ssRNA = single stranded RNA

Slide 16 - Tekstslide

miRNA
6. Enkelstrengs siRNA bindt 
aan RISC eiwit

(RISC: RNA-induced 
silencing complex)

Slide 17 - Tekstslide

miRNA
7. Bij binding van het miRNA
aan mRNA knipt het RISC
eiwit het mRNA -> inactief 

Slide 18 - Tekstslide

Hoeveelheid eiwit regelen


  1. Je blokkeert virus RNA zodat er geen virus eiwitten meer gemaakt kunnen worden (RNA interferentie)



Slide 19 - Tekstslide

Remming en afbraak virus RNA
Het is belangrijk dat virus RNA wordt geremd en afgebroken zodat het maken van nieuwe virus-deeltjes stopt en de infectie onder controle kan worden gebracht.

Dit gebeurt met behulp van siRNA (small interfering RNA)

Slide 20 - Tekstslide

siRNA
1. Cel wordt geinfecteerd door
een RNA virus (ss of ds)

Slide 21 - Tekstslide

siRNA
2. (ss RNA wordt ds RNA)

Slide 22 - Tekstslide

siRNA
3. De cel bemerkt de aanwezig-
heid van dsRNA en maakt 
enzym aan: dicer

Slide 23 - Tekstslide

siRNA
4. Dicer knipt het dsRNA in 
stukjes:
siRNA (small interfering RNA's)

Slide 24 - Tekstslide

siRNA
5. Helicase verbreekt dsRNA in
ssRNA

Slide 25 - Tekstslide

siRNA
6. Enkelstrengs siRNA bindt 
aan RISC eiwit

Slide 26 - Tekstslide

siRNA
7. Bij binding van het siRNA
aan virusRNA knipt het RISC
eiwit het virus RNA -> inactief 

Slide 27 - Tekstslide

Doel 18.4-1
☐ Je kunt beschrijven hoe een cel eiwitten opruimt.
☐ Je kunt beschrijven hoe een cel overbodig mRNA vindt en afbreekt.
☐ Je kunt beschrijven hoe een cel ongewenst virus RNA vindt en afbreekt.


Slide 28 - Tekstslide

Huiswerk
In de online methode.
Kies leerweg B.
18.4: alle vragen

Slide 29 - Tekstslide