7.7 - Dihybride kruisingen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

7.7 - Dihybride kruisingen

Leerdoel

Je kunt een dihybride kruising met niet-gekoppelde genen met behulp van een kruisingsschema uitwerken.

Dihybride kruisingen

- Kruising waarbij wordt gelet op de overerving van twee eigenschappen

- Onafhankelijk overerving (chromosomen liggen op verschillende chromosomenparen)

-Gekoppelde overerving (Beide genen liggen op HETZELFDE

chromosoom

Gekoppelde overerving

Beide genen liggen op HETZELFDE

chromosoom

Onafhankelijke overerving

Beide genen liggen op VERSCHILLENDE

chromosomen

Vachtkleur:
Zwart (A)
Rood (a) 

Vachttekening:

Effen (B)
Bont (b) 

Dihybride kruising

Stier:
Roodbont

Koe:
Homozygoot zwart
Homozygoot effen 

Genotype?

Vachtkleur:
Zwart (A)
Rood (a) 

Vachttekening:

Effen (B)
Bont (b) 

Dihybride kruising

Stier:
Roodbont

Koe:
Homozygoot zwart
Homozygoot effen 

AABB x aabb

Vachtkleur:
Zwart (A)
Rood (a) 

Vachttekening:

Effen (B)
Bont (b) 

Dihybride kruising

Stier:
Roodbont

Koe:
Homozygoot zwart
Homozygoot effen 

AABB x aabb

Gameten?

Vachtkleur:
Zwart (A)
Rood (a) 

Vachttekening:

Effen (B)
Bont (b) 

Dihybride kruising

Stier:
Roodbont

Koe:
Homozygoot zwart
Homozygoot effen 

AABB x aabb

AB (eicel), ab (zaadcel)

Vachtkleur:
Zwart (A)
Rood (a) 

Vachttekening:

Effen (B)
Bont (b) 

Dihybride kruising

Stier:
Roodbont

Koe:
Homozygoot zwart
Homozygoot effen 

AABB x aabb

AaBb (F1)

Samenvatting:

Vachtkleur en vachttekening bij runderen erven onafhankelijk over. 

- Geslachtscelmoedercellen ondergaan meiose, hierbij ontstaan HAPLOIDE cellen 
- Gen A en gen B erven onafhankelijk over 

- Er is dus 1 allel van beide genen aanwezig in elke geslachtcel.

- Alle mogelijke chromosoomcombinaties moeten gemaakt worden.

Laten we een rund met genotype AaBb nader bestuderen. 

Welke genencombinaties bevinden zich in de zaadcellen na de meiose?

fenotypeverhouding: 9 : 3 : 3 : 1

fenotypeverhouding: 9 : 3 : 3 : 1

Wanneer is een dihybride kruisingstabel handig?
 - creeren van overzicht

- inventariseren van alle mogelijkheden.

- bepalen van een fenotype verhouding

Wanneer is het niet handig?

- kansberekening voor 1 bepaald genotype/fenotype?

Kan het dan ook anders? Jazeker!

Als je de kans wil berekenen voor één genotype, kan het ook als volgt:

Bij tomatenplanten komen genen voor voor bladlengte en bladrand. Beide genen liggen op verschillende chromosomen(paren), dus ze erven onafhankelijk over. We voeren de volgende kruisingen uit.

P.     lange, gave bladeren   x   korte, ingesneden bladeren

F1.   100% lang, ingesneden bladeren

        F1 wordt onderling doorgerkruist

Welk deel van de F2 heeft lange, gave bladeren?

Uitwerkingsstrategie

1. Bepaal genotypen van P. generatie

2. Bepaal genotypen van F1. generatie

3. Bepaal kans in F2. voor de twee eigenschappen LOS van elkaar.

4. Vermenigvuldig deze losse kansen met elkaar.

Kan het dan ook anders? Jazeker!

Als je de kans wil berekenen voor één genotype, kan het ook als volgt:

Bij tomatenplanten komen genen voor voor bladlengte en bladrand. Beide genen liggen op verschillende chromosomen(paren), dus ze erven onafhankelijk over. We voeren de volgende kruisingen uit.

P.     lange, gave bladeren   x   korte, ingesneden bladeren

F1.   100% lang, ingesneden bladeren

        F1 wordt onderling doorgerkruist

Welk deel van de F2 heeft lange, gave bladeren?

Lang

Kort

Ingesneden

Gave

Kan het dan ook anders? Jazeker!

Als je de kans wil berekenen voor één genotype, kan het ook als volgt:

Bij tomatenplanten komen genen voor voor bladlengte en bladrand. Beide genen liggen op verschillende chromosomen(paren), dus ze erven onafhankelijk over. We voeren de volgende kruisingen uit.

P.     lange, gave bladeren   x   korte, ingesneden bladeren

F1.   100% lang, ingesneden bladeren

        F1 wordt onderling doorgerkruist

Welk deel van de F2 heeft lange, gave bladeren?

Lang (A)

Kort (a)

Ingesneden (B)
Gave (b)

Kan het dan ook anders? Jazeker!

Als je de kans wil berekenen voor één genotype, kan het ook als volgt:

Bij tomatenplanten komen genen voor voor bladlengte en bladrand. Beide genen liggen op verschillende chromosomen(paren), dus ze erven onafhankelijk over. We voeren de volgende kruisingen uit.

P.     lange, gave bladeren (AAbb)  x   korte, ingesneden bladeren (aaBB)

F1.   100% lang, ingesneden bladeren

        F1 wordt onderling doorgerkruist (AaBb)

Welk deel van de F2 heeft lange, gave bladeren?

Lang (A)

Kort (a)

Ingesneden (B)
Gave (b)

Kan het dan ook anders? Jazeker!

Als je de kans wil berekenen voor één genotype, kan het ook als volgt:

Bij tomatenplanten komen genen voor voor bladlengte en bladrand. Beide genen liggen op verschillende chromosomen(paren), dus ze erven onafhankelijk over. We voeren de volgende kruisingen uit.

P.     lange, gave bladeren (AAbb)  x   korte, ingesneden bladeren (aaBB)

F1.   100% lang, ingesneden bladeren

        F1 wordt onderling doorgerkruist (AaBb x AaBb)

Welk deel van de F2 heeft lange, gave bladeren?
Kans op lang? Aa x Aa --> 3/4

Kans op gave bladeren? Bb x Bb --> 1/4

Lang (A)

Kort (a)

Ingesneden (B)
Gave (b)

Kan het dan ook anders? Jazeker!

Als je de kans wil berekenen voor één genotype, kan het ook als volgt:

Bij tomatenplanten komen genen voor voor bladlengte en bladrand. Beide genen liggen op verschillende chromosomen(paren), dus ze erven onafhankelijk over. We voeren de volgende kruisingen uit.

P.     lange, gave bladeren (AAbb)  x   korte, ingesneden bladeren (aaBB)

F1.   100% lang, ingesneden bladeren

        F1 wordt onderling doorgerkruist (AaBb x AaBb)

Welk deel van de F2 heeft lange, gave bladeren?
Kans op lang? Aa x Aa --> 3/4

Kans op gave bladeren? Bb x Bb --> 1/4

3/4 x 1/4 = 3/16

Lang (A)

Kort (a)

Ingesneden (B)
Gave (b)

Gekoppelde overerving

Beide genen liggen op HETZELFDE

chromosoom

Onafhankelijke overerving

Beide genen liggen op VERSCHILLENDE

chromosomen

Welke Fenotypen verwacht je in de F1,

 en in welke verhouding?

Leerdoel

Je kunt een dihybride kruising met niet-gekoppelde genen met behulp van een kruisingsschema uitwerken.

En nu?

Aan de gang met de opdrachten van 7.7

Let op:

Opdrachten 7.6 is huiswerk!

7.7 (nog) niet