Module 2B les 4 2023-2024: Rugklachten en nekklachten

• Triage
• MBO
• Studiejaar 1,4

Triage Module 2B, Les 7

Rugklachten en nekklachten 

2023-2024

V.Holtrust en R.Koops

Wat gaan we doen

- Terugblikken vorige les 

- Doornemen onderwerpen a.d.h.v. triagekaart

- Neem daarin voor jezelf Thuisarts.nl altijd mee

- Oefenen

Vorige les(sen)

Zijn er nog vragen gericht op arm- en beenklachten?

• Waarom overweging kaart `pijn thorax` bij armklachten?
• Waarom FAST uitvragen bij arm- en/of beenklachten?
• Wat is myalgie ook alweer? Welke urgentie is dit?
• Wat is Ischemie ook alweer? Welke urgentie is dit?
• Eén dik rood been? Wat kan dit zijn? Welke urgentie is dit?
• Eén dik rood been en kortademig? Wat kan dit zijn? Urgentie?
• Waar denk je aan bij twee dikke benen?

Één dik/rood been - altijd laten komen, niet verantwoord dit telefonisch af te handelen. Afhankelijk van bijkomende klachten bepaal je de urgentie

Twee dikke benen - hartfalen

zonder benauwdheid/kortademigheid en/of roodheid --> oedeem --> U5, benen hoog

Met kortademigheid - ernstig hartfalen (U3) - wel afhankelijk van de mate van kortademigheid - anders switchen naar andere kaart...

1. Rugklachten

2. Nekklachten

Wie heeft zich voorbereid?

Vragen?

Snap je alle begrippen/woorden?

Waardoor komt pijn onder in de rug?

Het is niet duidelijk hoe pijn onder in de rug precies ontstaat. Artsen denken dat de spieren, banden en botten onder in de rug tijdelijk niet goed samenwerken.

De kans op pijn onder in de rug is groter bij:

- overgewicht

- veel stress

- werk dat zwaar is voor je lichaam

- lang autorijden

- veel tillen

- de rug veel draaien en buigen

Verschillende soorten rugpijn 

- Acute lage rugklachten 
- Sub acute lage rugklachten
- Chronische rugklachten

 - Achterliggende ziektebeelden

ABCD

• Waarom altijd vragen naar spontaan ontstaan of trauma bij rug- of nekklachten?
• Wat zet je verder in als ABCD vraag? 

Acute lage rugklachten

- vaak bij gezonde personen
- wanneer ontstaat het?

- patiënten ervaren veel pijn
- verwachtingspatroon patiënt bespreken 
Behandeling = blijven bewegen, warmte en pijnstilling

Pijn onder in de rug gaat meestal vanzelf over. De pijn wordt meestal binnen 4 weken minder als je veel blijft bewegen.

Adviezen:

Ga zo veel mogelijk door met wat je normaal elke dag doet. Zoals het huishouden, je werk en hobby's.

Zo maak je de kans kleiner dat de pijn lange tijd blijft.

Zorg dat je veel beweegt. Dat is belangrijk, ook al heb je veel pijn.

Je kunt met bewegen niets stuk maken in je rug, ook niet als het veel pijn doet. Bewegen helpt juist om beter te worden.

Zit niet te lang stil in dezelfde houding.

Ga bijvoorbeeld na 15 minuten zitten steeds even staan, een stukje lopen of een oefening doen.

Beweeg elke dag ook een halfuur of langer actief.

Bijvoorbeeld wandelen of fietsen.

Sporten zoals zwemmen, fietsen en hardlopen kunnen helpen je lichaam sterker en soepeler te maken. Je wordt er ook fitter van.

Ook bij heftige pijn in je rug is het goed om te blijven sporten.

Bijvoorbeeld zwemmen of wandelen.

Sub acute lage rugklachten

- Wat langere aanloop voor het echt erger wordt, of knapt niet op.

- Levensstijl kan er mee te maken hebben.

- Behandeling van klachten, 

- Evt. fysiotherapie  

- Klachten kunnen wel  6 weken tot 3 maanden duren

Chronische rugklachten

- Alle rugpijn die langer dan 3 maanden bestaat

- Oorzaak is vaak niet duidelijk

- Fysiotherapie van belang

- Rugpijn in algemeen voorkomen: spieren sterker maken, gewicht verliezen, goed tillen en juiste houding

Achterliggende ziektebeelden

• Aneurysma 
• Cauda equinasyndroom 
• Niersteenkoliek 
• HNP (hernia nuclei pulposi) 
• Urinewegproblemen 
• Osteoporotische inzakkingsfractuur door osteoporose (botontkalking)
• Wervelmetastase

- Cauda syndroom in volksmond: 

door de wervelkolom lopen zenuwen, bundel van uitlopers ruggenmerg zenuw, lijkt op paardenstaart.

Schade aan de zenuw van de bundel uitlopers, werken als boodschapper tussen hersenen 

HNP

- Een tussenwervelschijf die uitpuilt en op een zenuw drukt. Geeft pijn in een bil/been. Pijnstillers en in beweging blijven op geleide pijn kan helpen. 75% gaat binnen 12 weken vanzelf over

- Wanneer bellen (bekend met hernia)? Minder kracht in benen, op tenen/hakken staan lukt niet, doof gevoel schaamstreek/anus, niet meer kunnen plassen, of incontinentie urine

Aneurysma (U1)

Cauda equinasyndroom (U2)

Niersteenkoliek (U2)

HNP (hernia nuclei pulposi) (U3-met neurologische uitval)

Urinewegproblemen (met koorts U3-zonder koorts U4)

Osteoporotische inzakkingsfractuur door osteoporose (botontkalking)

Wervelmetastase

We nemen de triagekaart door

• We nemen de triagekaart door.

• (tussentijdse) Adviezen:

- Meningitis

- Nekklachten

Nekklachten

Je ziet een aantal criteria staan bij nekklachten;

•  Meningeale prikkeling (met of zonder koorts)
  
• Petechiën
• Acuut ontstane zeer ernstige hoofdpijn
• Neurologische uitval arm

Meningeale prikkeling - hoe vraag je dit uit? -> buigen van de nek/kin op de borst? luierpijn bij kinderen

Kan duiden op meningitis - dit is ernstig!

Met koorts U1 , zonder koorts U2 urgentie inzetten

Petechiën - hoe vraag je dit uit? Huiduitslag zichtbaar, kleine vlekjes, niet weg te drukken, met name op armen, benen, onderbuik.

Ook een alarmsignaal - urgentie U1, kan in combinatie met nekklachten ook op meningitis duiden

Acuut ontstane zeer ernstige hoofdpijn - ook een uiting die bij meningitis kan horen

Neurologische uitval in arm (gevoelsstoornissen of krachtverlies) - vanuit hernia in de nek waarbij de tussenwervelschijf tegen een zenuwwortel drukt - U3 urgentie 

(tussentijdse) adviezen:

Meningitis

Patiënt moet rustig liggen. Geen prikkels. Kind met koorts: trek warme kleding uit.

Nekklachten

Pijn in de nek wordt meestal niet veroorzaakt door iets ernstigs, ook niet als de pijn hevig is. Doorgaans neemt de pijn binnen 5 dagen af.

U5 urgentie - zelfzorgadviezen met altijd een duidelijk vangnet/contactadvies!

Thuisarts.nl - nekpijn:

- Blijf bewegen (gedoseerd)

- Oefeningen doen (thuisarts.nl)

- Oorzaak onderzoeken - stress? houding?

- Warmte - bijvoorbeeld sjaal om of warmtegel (niet bewezen)

- Paracetamol (evt i.cm. NSAID)

Wanneer pijn onder in de rug als hevig (>8) wordt beschreven, welke urgentie past daarbij?

1. U4
2. U2
3. U3
4. U1

Wanneer iemand hevige pijn aangeeft die niet onder in de rug zit, welke urgentie kies je dan?

1. U1
2. U3
3. U2
4. U4

Mevrouw Haverkamp belt over haar man, die klaagt over extreme rugpijn en heeft het gevoel flauw te vallen, is misselijk en zweet. Wat doe je?

1. Ik vraag of mevrouw direct kan langskomen op de praktijk met haar man
2. Ik stuur een ambulance, dit is een levensbedreigende situatie
3. Ik stuur de huisarts direct op huisbezoek
4. Ik maak een afspraak aan het eind van de middag op het spreekuur

Indien er naast rugpijn ook sprake is van buikpijn, al dan niet met koorts, welk advies/uitleg geef je de patiënt mee?

neem de temperatuur op

eet en drink niet

van urine op 

Meneer Bos is bekend met een hernia, nu klaagt hij over verminderde kracht in zijn benen en een doof gevoel in de schaamstreek. Wat doe je?

1. Het is momenteel 9.00 uur, dus ik plan een afspraak voor hem in om 12.00 uur
2. Ik vraag of hij met spoed richting de praktijk kan komen, dit moet de huisarts beoordelen
3. Ik stuur een ambulance naar meneer
4. Ik geef hem een afspraak voor morgenmiddag 14.00 uur

Casus

Dhr. Petterson (30 jaar) belt: 'Ik heb vreselijke pijn in mijn nek; als ik mijn nek draai schieten de tranen me in de ogen. Pijncijfer 8! Mijn vrouw denkt dat ik misschien wel hersenvliesontsteking heb en is erg ongerust. Ik wil vandaag nog naar de dokter' 

Hoe reageer je op deze ingangsklacht?

Welke vragen stel je? 

Wat zou je vervolgens doen?

Eerst aandacht hebben voor de ongerustheid en de pijn - toon empathie

Vragen:

- Trauma? nee - dus niet kaart trauma nek, maar nekklachten

- Buigen van de nek pijnlijk? nee

- Koorts? nee

- Veranderingen huid? nee

- Hoofdpijn? - ja, ook een beetje, maar vooral echt de nek, hoofdpijn zeurt een beetje (niet acuut en niet ernstig)

- Krachtsverlies armen? - nee 

Beleid: U3 i.v.m. hevige pijn + vangnet!

Goede verslaglegging

Waarom schrijf je mee? 

 

Oefen dit terwijl je casussen uitspeelt. 

Ook hier geldt: Oefening baart kunst!

Je weet zeker dat je het goed onthouden hebt.

Je kunt een goede samenvatting geven

Het scheelt tijd , als je het nadien nog moet doen . 

Tijd over: Casus oefenen

- Wie durft? (iedereen komt aan de beurt)

- Maak je leerdoel duidelijk

- Schrijf mee in SOEP

- Feedback vanuit de klas - dus iedereen let goed op!

-Daarna samen oefenen met de gemaakte casussen, noteer alles goed in je SOEP, controleer dit met elkaar en vraag feedback

Module 2A

Module 2B

Huiswerk

• Medilect maken: Rugklachten en nekklachten
• Casus schrijven: over 1 van de onderwerpen van module 2

Volgende week en de week erna (laatste week voor toets):

1. Herhaling module 2 --> jullie komen met vragen
2. Oefenen casussen
3. Oefentoets TRG