H1 Samentrekking (controleren)

Samentrekking
Je leert een samentrekking herkennen,
je leert een samentrekking controleren en
je leert een samentrekking verbeteren. 

Je leert een samentrekking herkennen, controleren en verbeteren.
1 / 24
volgende
Slide 1: Tekstslide
NederlandsMiddelbare schoolvwoLeerjaar 3

In deze les zitten 24 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

Samentrekking
Je leert een samentrekking herkennen,
je leert een samentrekking controleren en
je leert een samentrekking verbeteren. 

Je leert een samentrekking herkennen, controleren en verbeteren.

Slide 1 - Tekstslide

Schrijf zo kort mogelijk op (denk aan de spelling!)
Landsgrenzen en provinciegrenzen

Slide 2 - Open vraag

Schrijf zo kort mogelijk op (denk aan de spelling!)
Marius reed 200 km/h en Marius kreeg daarom een boete.

Slide 3 - Open vraag

  • Bij een achterwaartse samentrekking staan alle woorden achter in de zin.
  • Bij een voorwaartse samentrekking staan alle woorden voor in de zin.

Slide 4 - Tekstslide

Theorie - samentrekking
Samentrekking houdt in dat een woord(deel) of een zinsdeel wordt weggelaten, omdat het ook elders in de zin voorkomt.

 Gewone zin = "Je kunt bij hem niet alleen nieuwe computerspelletjes kopen, maar je kunt bij hem ook oude computerspelletjes kopen."

 Verkorte zin =  "Je kunt bij hem niet alleen nieuwe (computerspelletjes kopen), maar (je kunt bij hem) ook oude computerspelletjes kopen."



Slide 5 - Tekstslide

Niveaus samentrekking
Het weglaten kan op drie niveaus:

- woordniveau
- woordgroepniveau
- zinsniveau

Slide 6 - Tekstslide

Woordniveau

Hier ligt een stapel studieboeken en -schriften.

Je laat een woorddeel weg: studie.

Slide 7 - Tekstslide

Woordgroepniveau
Hier ligt een stapel met oude en nieuwe kleren.

Je laat één of meerdere woorden binnen een zinsdeel weg: kleren

Slide 8 - Tekstslide

Zinsniveau

Hier ligt een stapel boeken en daar ook.

Je laat één of meerdere zinsdelen weg: ligt - een stapel boeken

Slide 9 - Tekstslide

Zij doet werk op gemeentelijk en op provinciaal niveau.

A
Voorwaartse samentrekking
B
Achterwaartse samentrekking

Slide 10 - Quizvraag

De trainer leert je onderhands werpen en bovenhands.
A
Voorwaartse samentrekking
B
Achterwaartse samentrekking

Slide 11 - Quizvraag

Zij zijn verzekerd tegen brand-, water- en stormschade.

A
Samentrekking op woordniveau
B
Samentrekking op woordgroepniveau
C
Samentrekking op zinsniveau

Slide 12 - Quizvraag

In de plannen van het nieuwe kabinet kan en zal iedereen erop vooruitgaan.


A
Samentrekking op woordniveau
B
Samentrekking op woordgroepniveau
C
Samentrekking op zinsniveau

Slide 13 - Quizvraag

De activiteiten zijn gepland in en naast de sporthal.



A
Samentrekking op woordniveau
B
Samentrekking op woordgroepniveau
C
Samentrekking op zinsniveau

Slide 14 - Quizvraag

Waarom klopt deze zin niet?

WHO bestempelt nieuwe coronavariant als zorgelijk en krijgt naam omicron


Slide 15 - Open vraag

Samentrekken gaat vaak fout
Wat is er mis met de volgende zinnen? 
  • Hier wordt een nieuw sportveld aangelegd en enkele kleedkamers geplaatst. 
  • Max keek naar een leuk meisje en daardoor niet goed uit bij het oversteken.
  • De maand augustus is vaak heet en brengen Italianen graag door aan de kust. 

Slide 16 - Tekstslide

Drie voorwaarden
Om iets weg te laten moet je eerst aan drie voorwaarden voldoen:

De woorden hebben:
1. dezelfde functie (onderwerp, lv, koppelww, enz.)
2. dezelfde betekenis
3. hetzelfde getal (enkelvoud of meervoud)

Slide 17 - Tekstslide

Stappenplan 
  1. Bepaal wat er is weggelaten.
  2. Bepaal de functie, de betekenis en het getal van het eerste deel.
  3. Bepaal de functie, de betekenis en het getal van het tweede deel. 
  4. Alles hetzelfde? Goede samentrekking. 
  5. Niet? Voeg de ten onrechte weggelaten delen toe.

Slide 18 - Tekstslide

Is de volgende zin goed samengetrokken?
Emma liep naar de winkel en kocht een boek.
A
Ja
B
Nee

Slide 19 - Quizvraag

Is de zin goed samengetrokken?
De cabaretier verbaasde zich erg over de prijs, en de toeschouwers nog meer.
A
Ja
B
Nee

Slide 20 - Quizvraag

Aan de slag!
Maak de opdrachten in de drie volgende dia's.
Bepaal waarom de samentrekking niet correct is.
Verbeter de zin zodat de samentrekking wel correct wordt. 

Slide 21 - Tekstslide

Opdracht 1
1. Hier wordt een nieuw sportveld aangelegd en enkele kleedkamers geplaatst. 

Welke woorden zijn in het tweede deel van de zin weggelaten?
Waarom is de samentrekking niet correct? A) functie, B) betekenis of C) getal
Hoe kun je de zin verbeteren?

Slide 22 - Tekstslide

Opdracht 2
2. Max keek naar een leuk meisje en daardoor niet goed uit bij het oversteken.

Welke woorden zijn in het tweede deel van de zin weggelaten?
Waarom is de samentrekking niet correct? A) functie, B) betekenis of C) getal
Hoe kun je de zin verbeteren?

Slide 23 - Tekstslide

Opdracht 3
3. De maand augustus is vaak heet en brengen Italianen graag door aan de kust.

Welke woorden zijn in het tweede deel van de zin weggelaten?
Waarom is de samentrekking niet correct? A) functie, B) betekenis of C) getal
Hoe kun je de zin verbeteren?

Slide 24 - Tekstslide