Klas 8 Thema mens & dier

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Levensbeschouwing. Thema Mens & Dier 

Intro

Wat gaan we doen vandaag 

- Toetsbespreking                           (15 min) 

- Introductie nieuw hoofdstuk    (15 min) 

- Uitleg en ervaren                          (15 min) 

Wat leer je vandaag: 

- Je leert overeenkomsten en verschillen tussen mens en dier te onderscheiden. 

Noem een geestelijk verschil tussen een mens en een dier.

Je gaat een filmpje bekijken.
Beschrijf 3 dingen die je opvallen in het filmpje.

Levensbeschouwing. Thema Mens & Dier 

01

Wat gaan we doen vandaag 

- Uitleg en opdracht                       (15 min) 

- Opdracht mensbeeld                  (20 min) 

- Uitleg + video nature / nurture (10 min) 

Wat leer je vandaag: 

• Je kan uitleggen wat een semantische differentiaal is. 
• Kan je verschillen tussen mens en dier benoemen. 
• Kan je het verschil tussen nature en nurture uitleggen.

• Boekje. Blz. 1 & 2.  
• De Fransen hebben ontdekt dat de kleur van de huid geen grond is om onderscheid te maken tussen mensen. Zo zullen we ook eens tot de ontdekking komen dat de kenmerken die mens en dier van elkaar onderscheiden, geen goede redenen zijn om een verschil in rechten mee te rechtvaardigen. (Jeremy Bentham, 1748-1832)
• Waarom thema mens en dier? Door mensen en dieren met elkaar te vergelijken leer je mensen, en dus jezelf beter kennen. 
• Maak opdracht 1a en 1b 

• Wat valt je op aan de schaal in het werkboekje? 
• Opdracht: Hoe is jouw mensbeeld? Je schrijft een stuk van 50 tot 100 woorden over hoe jij de mens ziet. Ga daarbij in op:        

1. Gedrag, aangeboren of  aangeleerd? 
2. Patronen en tradities. 
3. Hoe jij denkt over mens en  dier? 

Wat is het verschil tussen nature en nurture?

Uitleg 

• Nature: Aangeboren. Alle eigenschappen van van het individu zijn bepaald door aanleg, bijvoorbeeld door genetisch materiaal. 
• Nurture: Aangeleerd. Alle eigenschappen van het individu zijn bepaald door opvoeding, met name door de leefomgeving. 
• Nature/Nurture discussie: disucssie die gaat over of bepaalde eigenschappen aangeboren of aangeleerd zijn. 
• Bekijk de video Monkeyboy. Noteer welke eigenschappen nature of nurture zijn. 
• HUISWERK: vanaf de volgende les heb jij een laptop en oortjes bij je! Zie ook som! Je kan niet samen doen...... 

Welke eigenschappen uit het filmpje zijn nature?

Welke eigenschappen uit de video zijn nurture?

Levensbeschouwing. Thema Mens & Dier 

02

Wat gaan we doen vandaag 

- Uitleg, video en opdracht  nature / nurture (15 min)  

- Opdracht 'wolfskinderen'                                  (30 min) 

Wat leer je vandaag: 

• Kan je verschillen tussen mens en dier benoemen. 
• Kan je het verschil tussen nature en nurture uitleggen.
• Weet je hoe de opdracht verslag 'wolfskinderen' wordt uitgevoerd. 

Uitleg 

• Boekje blz. 4. Gezamenlijk lezen. 
• Bekijk de video nature / vs nurture. Na de video, schrijf in 1 a 2 woorden op het bord wat je het meest bij bleef, schokkend vindt etc. 

• Opdracht. Verslag over wolfskinderen. Een van de drie opdrachten in deze periode voor een beoordeling. 
• Hoe: individueel. 
• Verwerking: deels tijdens de lessen, deels in je eigen tijd. 
• Inleveren via de mail. [e-mail] 
• Deadline: Week 16. 17 t/m 21 april 

Hoe ziet je verslag eruit? 

1. Voorblad met titel, mooie tekening in kleur passend bij het onderwerp. Naam, klas, naam docent, vak, datum inleveren. 
2. Inleiding, wat was de opdracht (wie, wat, waar, waarom) 
3. Inhoudsopgave met paginanummering 
4. Kern van je onderzoek. (werk vraag 1 t/m 9 uit in je verhaal) Ontwerp je hoofdvraag en minimaal 3 deelvragen met vraag 1 t/m 9 op blz. 5.
5. Afsluiting met conclusie, terugblik op het product en proces. 
6. Bronnenlijst. 

Je gebruikt dus een laptop! Deze heb je elke week vanaf nu bij je! Mobiel mag niet! 

Deze les: ontwerp een hoofdvraag en deelvraag. Deze laat je door mij controleren! 

Levensbeschouwing. Thema Mens & Dier 

03

Wat gaan we doen vandaag 

- Video opdracht nature / nurture  (30 min) 

- Aan de slag met verslag                 (20 min) 

Wat leer je vandaag: 

• Kan je verschillen tussen mens en dier benoemen. 
• Kan je het verschil tussen nature en nurture uitleggen.
• Weet je hoe de opdracht verslag 'wolfskinderen' wordt uitgevoerd. 

Doe les! 

• Twee opdrachten tijdens deze les. 

1. Maak opdracht 3b over Frans de Waal op blz. 7 in je boekje. Het filmpje vind je in de lessonup. Hoe? Invidueel of in een tweetal als je rustig kan werken. Gebruik oortjes. Schrijf jouw antwoorden in je aantekeningenschrift. 
2. Ga verder met het verslag uit de vorige les. Werk aan het verzamelen van informatie. Voordat je begint is de hoofdvraag en minimaal 2 deelvragen door mij gecontroleerd! Je theorie bevat minimaal 2 a4. 

Werk rustig en stil. Geen andere dingen op laptop. Geen mobiel!! 

Inleverdeadline:  8L: Di 11 april  voor 10.15 uur. 

                                8W Do 13 april voor 15.15 uur 

                          

Levensbeschouwing. Thema Mens & Dier 

04

Wat gaan we doen vandaag 

- Bespreken video opdracht       (10 min) 

- Opdracht natuurtoestand.     (35 min) 

Wat leer je vandaag: 

• Kan je met behulp van voorbeelden uit de video uitleggen welke soorten gedrag Frans de Waal onderzocht bij dieren. 
• Begrijp je wat het verschil is tussen nature en nurture 
• Kan je beschrijven wat de 'natuurtoestand' bij mensen is.  

Stel, je bent de klas twee dagen alleen, zonder volwassenen. Wat zou er dan volgens jou gebeuren?

Natuurtoestand. 

• Fictieve wereld van leven zonder regels en wetten. 
• Boekje opdracht 4. Bladzijde 8. Maak eerst opdracht 4a. 
• Opdracht: Je komt met je klas op een onbewoond eiland terecht  De volwassenen hebben het niet overleeft en er zijn geen communicatie middelen meer. Je kan ook niet weg en niemand weet waar jullie zijn. Er is voldoende eten zoals fruit en noten.
• Beschrijf wat er volgens jou gaat gebeuren
• Gebruik 1 A4 en lever dit volgende week in.
• Maak eventueel gebruik van de voorbeeld-                                                   vragen op het bord.   

Wat gebeurt er met jullie groep op het eiland? Bijvoorbeeld over: 

1. Groepsdynamiek: buitensluiten? Pesten? Groepsvorming? Etc.
2. Wat kunnen de gevolgen zijn van angst (dieren/onbekende) en honger?
3. Chaos of regels?
4. Wat kunnen de gevolgen zijn van: alleen jongens of alleen meisjes? Of: wat als het allemaal volwassenen zijn op het eiland?
5. Zie jij mensen als goed/slecht? Welke gevolgen heeft dat voor jouw natuurtoestand?

Levensbeschouwing. Thema Mens & Dier 

05

Wat gaan we doen vandaag 

- Terugblik op ingeleverde 

    opdrachten.                                           (10 min) 

-  Uitleg en video Hobbes                      (15 min) 

- Aan de slag met de opdrachten       (20 min) 

Wat leer je vandaag: 

• Je kunt uitleggen wie Hobbes was. 
• Je kent de opvattingen van Hobbes over de natuurtoestand, opvoeding en de aard van de mens.

Uitleg. 

• Thomas Hobbes (1588 - 1679) 
• Engelse filosoof 
• Zijn visie op de mens: De mens is van nature gelijk aan elkaar, uit gelijkheid volgt wantrouwen (egoïstisch) Onze natuurtoestand? > zonder duidelijke leiding vechten mensen tegen elkaar door egoïsme. 
• 1651. Hobbes schrijft boek: Leviathan. 
• Hobbes "life is nasty, brutish en short"
• Oplossing: Sociaal contract. 
• We dragen onze individuele wil over aan één persoon                                 (Koning) of een instantie (parlement) Soeverein  
• Voorstander van het absolutisme 

• Wat zie je recht op de afbeelding? 
• Boekje blz. 10. Gezamenlijk lezen. 
• Aan de slag met een opdracht. 

Opdracht Hobbes. 

Pak je aantekeningenschrift. Schrijf een nieuw tussenkopje. Thomas Hobbes. Neem de vragen over en beantwoord de vragen. 

1.  Leg uit wie Thomas Hobbes was. 
2. Maak een kleine tijdlijn met enkele belangrijke gebeurtenissen uit zijn leven. (denk aan geboorte - overlijden - school/studie - boeken etc) 
3. Leg kort uit wat Hobbes ideeën zijn over de mens, over natuurtoestand. 
4. Leg uit hoe volgens Hobbes een oorlog tegen allen voorkomen kan worden. 
5. Wat is het sociaal contract? Leg uit waarom dit een basis vormt voor de huidige maatschappij met politieke partijen en koningshuizen. 
6. Wat is Leviathan? 

Levensbeschouwing. Thema Mens & Dier 

06

Wat gaan we doen vandaag 

- Uitleg Rosseau                             (15 min) 

- Aan de slag met opdrachten   (15 min) 

- Bespreken opdrachten 

   Hobbes en Rosseau                     (10 min) 

Wat leer je vandaag: 

• Je kunt uitleggen wie Rosseau 
• Je kent de opvattingen van Rosseau over de natuurtoestand, opvoeding en de aard van de mens.

Uitleg 

• Jean- Jacques Rosseau (1712 - 1778) 
• Zwitsers/Frans theoloog en filosoof. 
• Zijn visie op de mens: De mens is van nature zelfstandig. De mens an zich prima aanpassen en samenwerken met anderen. (harmonie) Geen ongelijkheid tussen mensen. 
• Natuurstaat met mensen levend in harmonie niet haalbaar meer. 
• Oplossing: Sociaal contract 
• We dragen onze indviduele wil over aan een instantie, gekozen door het volk (het Soeverein) 
• Voorstander van democratie. 

• Boek blz. 13. Gezamenlijk lezen. 
• Aan de slag met de opdrachten. 

Opdracht Rosseau 

Pak je aantekeningenschrift. Schrijf een nieuw tussenkopje. Jacques Rosseau. Neem de vragen over en beantwoord de vragen. 

1.  Leg uit wie Jacques Rosseau was. 
2. Maak een kleine tijdlijn met enkele belangrijke gebeurtenissen uit zijn leven. (denk aan geboorte - overlijden - school/studie - boeken etc) 
3. Leg kort uit wat Rosseau's ideeën zijn over de mens, over natuurtoestand. 
4. Wat is het sociaal contract volgens Rosseau. Leg uit waarom dit een basis vormt voor de huidige maatschappij met politieke partijen en democratie.
5. Zoek op hoe Rosseau denkt over de opvoeding van kinderen. (Gebruik hiervoor Emile of Over opvoeding op internet)  

Levensbeschouwing. Thema Mens & Dier 

07

Wat gaan we doen vandaag 

- Opdracht Hobbes versus Rosseau   (45 min) 

Wat leer je vandaag: 

• Je kunt benoemen en beschrijven wie Hobbes                                       en Rosseau waren. 
• Je kunt de mensbeelden volgens Hobbes en Rosseau beschrijven. 
• Je kunt de theorieën van Hobbes en Rosseau vergelijken en overeenkomsten en verschillen benoemen. 

Opdracht Hobbes & Rosseau 

• Hoe: tweetal of drietal. 
• Beoordeling. Je krijgt er een beoordeling voor. (1x) 
• Vorm: tekening / poster. 
• Wat ga je doen: 

1. Op een poster ga je de overeenkomsten en verschillen tussen de theoriëen van Hobbes en van Rosseau weergeven. Dit doe je met behulp van de aantekeningen uit de opdrachten + uitleg + internet. 
2. Je werkt vooral in beelden. Je mag slechts 10 woorden gebruiken los van de titel. 
3. De tekening of poster is op A3 formaat en lever je in bij mij. Een foto van jullie eindproduct plak je in je schrift achter de opdrachten. 

Levensbeschouwing. Thema Mens & Dier 

10

Wat gaan we doen vandaag 

- Opdracht Hobbes versus Rosseau   (10 min) 

- Dierethiek. Video en uitleg                  (25 min) 

- Opdracht Dierethiek                              (10 min) 

Wat leer je vandaag: 

• Je kunt de theorieën van Hobbes en Rosseau vergelijken en overeenkomsten en verschillen benoemen. 
• Je kunt uitleggen wat dierethiek is. 
• Je leert je een mening te vormen waarom het ene dier wel geslacht mag worden, maar het andere dier niet. Waarom doen mensen dit. 

                    

                         Dierethiek

Wat vind jij?
Een kip in de stal of in de wei?

1. Stal
2. Wei

Wat vind jij?
Een hond los of een hond aan de lijn?

1. Los
2. Aan de lijn

Dierethiek. 

Waarom dit wel?                                           en dit niet?                         

• Wat is ethiek? 
• Ethiek bestudeerd de normen en waarden in de maatschappij. 
• Dat doe je met behulp van een vraag: Wat is goed en wat is kwaad? 

• Dus waarom wel een kip in een kippenhok maar geen kippenstal? 

 

Video: 

• Pak je aantekeningenschrift. Schrijf op een nieuwe pagina titel Dierethiek 
• Bekijk de twee video's die je ziet. Beschrijf daarna in 10 tot 20 woorden wat je opviel aan de video's als het om dierethiek gaat. 

• Klaar? Schrijf vervolgens met maximaal 5 woorden op, wat je echt walgelijk vind als het gaat om dieren houden. Iets wat je wil delen. 

• Wat heb jij opgeschreven? 

En dan naar Azië 

Waarom is het slachten van
honden verschrikkelijk
Maar het slachten van koeien veel
minder erg volgens velen?

Opdracht Dierethiek. 

Wat ga je doen? 

1. Je kiest deze week twee dieren uit. Een daarvan is je huisdier. Het ander is een dier zoals een koe, kip of varken. Het liefst iets wat je onderweg zou kunnen tegen komen. 
2. Beschrijf kort het leven van beide dieren. 
3. Beschrijf waarom jij vindt dat het ene dier wel een huisdier kan zijn, maar de ander niet. 
4. Beschrijf wat jij vindt van de verschillen tussen het behandelen van dieren vindt. 
5. Maak van beide dieren een foto, plak deze in je schrift, of teken de dieren. 
6. Circa 1 tot 2 A4. Voorzien van titel en bronnenlijst als je bronnen gebruikt.