het bestuur van de stadstaten 3.2
De Grieken
Het bestuur van de stadstaat
1 / 12
volgende
Slide 1: Tekstslide
In deze les zitten 12 slides, met tekstslides en 1 video.
Onderdelen in deze les
De Grieken
Het bestuur van de stadstaat
Slide 1 - Tekstslide
Lesdoelen 3.2
Aan het eind van deze les kun je:
- Uitleggen hoe onderdanen werden bestuurd in een monarchie en een aristocratie.
- Uitleggen welke kenmerken er bij het bestuur van een tiran horen en waarom de ene tiran als goed werd gezien, terwijl de andere tiran als slecht werd gezien.
- Toelichten hoe Atheense burgers zichzelf bestuurden door een democratisch systeem.
Slide 2 - Tekstslide
Bestuurders en onderdanen
De Griekse stadstaten waren onafhankelijk, de Grieken bestuurden en beslisten over zichzelf
De meeste stadstaten waren tot de 8e eeuw v.chr (-800/-700) een monarchie: een staat met een vorst (koning) met erfopvolging. De koningen regeerden alleen (de meeste onderdanen vonden dit prima).
Slide 3 - Tekstslide
Bestuurders en onderdanen
Groot grondbezitters (rijke onderdanen) met aanzien namen de macht over in de 8e eeuw v.Chr. Er was verzet tegen de heerschappij.
Dit waren edelen die het niet eens waren met de monarchie. Aristocratie: een regering met een groep aanzienlijke mensen.
Slide 4 - Tekstslide
Goede en slechte tirannen
Soms slaagde één van de edelen erin door middel van geweld alle macht naar zich toe te trekken.
Zo iemand, die alleen het gebied bestuurt en vaak door geweld aan de macht gekomen is noemen we een tiran.
Slide 5 - Tekstslide
Democratie
Ontstond in de stadstaat Athene in 507 v. Chr.
Het volk verdreef een tiran en daarna werd een nieuwe bestuursvorm ingevoerd > Democratie: bestuur waarbij het volk beslist (volksregering)
Demos = volk, krateo = heersen
Demos = volk, krateo = heersen
Dingen die te maken hebben met het bestuur noemen we politiek (afgeleid van ... ?)
Einde: 338 v. Chr. toen Griekenland onder heerschappij van Macedonië.
Slide 6 - Tekstslide
Democratie?!
- Niet helemaal...
- ...alleen mannelijke burgers (ongeveer 10% van de bevolking)
- Vrouwen, slaven en vreemdelingen mochten niet meepraten.
Niet iedereen was het eens met de democratie > vele discussies onder geleerden.
VB: Plato en Socrates > gewone volk kon geen beslissingen nemen voor de stadstaat.
Slide 7 - Tekstslide
De Atheense volksvergadering
40 keer per jaar kwamen de Atheense mannen bij elkaar op de Pnyx om te vergaderen (volksvergadering). Deze vergadering nam alle beslissingen (oorlog, vrede, geldzaken, ambtenaren).
Bij belangrijke beslissingen moesten minstens 6000 mensen aanwezig zijn (BV: oorlog)
Je moest een flink stemgeluid hebben en overtuigend kunnen spreken met veel uitstraling om een echte leider te zijn. VB: Perikles was zo'n goede spreker en overtuigde de menigte om een Parthenon te bouwen, een tempelcomplex voor de staatsgodin Athena.
Slide 8 - Tekstslide
Stembiljetten.
Schervengericht: wegstemmen van ongewenste politici.
Slide 9 - Tekstslide
Verschillende soorten democratie
Directe democratie: burgers stemmen zelf over politieke voorstellen (in een volksvergadering).
Indirecte democratie: burgers stemmen op vertegenwoordigers die namens de burgers stemmen over politieke voorstellen.
Slide 10 - Tekstslide
Democratie in stadstaat Athene
Directe democratie
Democratie in Nederland
Indirecte democratie
Iedereen mag stemmen (meebeslissen), behalve...
- vrouwen
- kinderen
- slaven
- vreemdelingen uit andere stadstaten
Kortom, alleen vrije volwassen mannen waarvan beide ouders uit Athene kwamen mochten stemmen en bezaten dus het burgerschap (± 10% van de mensen was burger)
Iedereen mag stemmen (meebelissen), behalve...
- Jongeren onder de 18 jaar.
- Mensen zonder Nederlands paspoort
Democratie in de stadstaat Athene en in Nederland:
