GS H1 par. 1 Reformatie & Opstand HSX

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

       Reformatie & Opstand

Hoofdstuk 1

Tijd van Ontdekkers & Hervormers

Lesdoelen

Aan het einde van deze les weet je:

  

Wat de Reformatie is

Wat oorzaken van de Reformatie zijn

Wat een ketter is

Wat de inquisitie is

Wat het Lutheranisme is

Wat verschillen zijn tussen katholicisme en protestantisme

maken

Maak nu eerst de vragen bij de oriëntatie op bladzijde 17.

Zodra iedereen klaar is kijken we dit na.

paragraaf 1

Problemen in de kerk

Reformatie/ 'Hervorming'

Rond 1500 willen mensen de kerk opnieuw vormgeven

Ze zijn het oneens met de macht en gebruiken van de kerk

Dit heet de Reformatie of Hervorming

Aanhangers van dit protestantisme zijn 'protestanten'

Mensen wilden hervormingen want:

De monniken en nonnen leefden in luxe en niet in armoede, zoals Jezus. 

De paus verkocht aflaten.

Steeds meer mensen konden lezen en zagen verschillen tussen wat er in de bijbel stond en wat de kerk hen vertelde. 

Door de boekdrukkunst konden de ideeën van hervormers verspreid worden en werden mensen aan het denken gezet. 

Veranderingen

Doordat mensen zelf na gingen denken ontstonden er veranderingen. 

Er ontstonden nieuwe kloosterorden waar de bewoners eenvoudig of zelfs in armoede leefden.

Sommige mensen wezen belangrijke delen van de officiële kerkleer af. Dit accepteerde de kerk niet. Ze noemden deze mensen ketters en richtte een speciale kerkelijke rechtbank op, de inquisitie, om deze mensen op te sporen en op te pakken. De mensen werden gemarteld en als ze niet terugkeerden naar de officiële kerkleer werden ze op de brandstapel gezet. 

Maarten Luther

Maarten Luther is een Duitse monnik rond 1500

Op een dag gaat hij op bedevaart naar Rome

Daar ziet hij dingen van de kerk waar hij het mee oneens is

Hij kreeg veel kritiek op de kerk

Filmpje

Bedevaart naar Rome

Welke misstanden
ziet Luther?

Filmpje

Aflatenhandel

Wat is er volgens Luther verkeerd aan Aflaathandel?

Filmpje

95 stellingen op de Kerkdeur Wittenberg

'Lutheranisme'

Luther wordt vervolgd door de paus, maar krijgt ook aanhangers

Voor- en tegenstanders krijgen grote ruzie 

Uiteindelijk zo erg dat de kerk in tweeën scheurt ('schisma') 

Zo ontstaan de katholieke kerk en protestante kerk

Hervormers

Luther en Calvijn waren beide hervormers. Ze waren het niet over alles eens, maar wel dat de kerk moest veranderen.

Na het uiteenvallen van de christelijke kerk ontstonden hierdoor verschillende stromingen.  

De rooms-katholieken bleven trouw aan de paus. 

De protestanten werden Lutheraan of Calvinist.

Uitdrukking

In de Nederlandse taal is 'Calvinistisch' een uitdrukking geworden. In een zin: Hij is nogal Calvinistisch ingesteld. 

Met calvinistisch wordt bedoeld dat je bescheiden en ingetogen bent. Niet op loopt te scheppen of te pronken met bezittingen. 

Katholieke kerk

Rijkdom, weelde

Aanbidding van heiligen

Vergeving van zonden via priester

kerkdiensten door priester

Celibaat

Protestante kerk

Soberheid

Geen beelden of aanbidding van heiligen. 

Zelf vergeving vragen aan God

Kerkdiensten door Dominees

Dominees mochten trouwen

Godsdienstoorlog

Katholieke vorsten kozen partij voor de katholieke kerk. Boeken met kritiek op de kerk werden verboden. Protestanten zwaar gestraft als ze gepakt werden. Het werd een bloedige oorlog.

Huiswerk

Schrijf op in je agenda

Maken blz. 18 t/m 24

Resumerend

De lesdoelen waren dat je weet:  

Wat de Reformatie is

Wat oorzaken van de Reformatie zijn

Wat een ketter is

Wat de inquisitie is

Wat het Lutheranisme is

Wat verschillen zijn tussen katholicisme en protestantisme

Doelen bereikt?

EINDE