MOESTUINWEEK 08: EERSTE OOGST!

MOESTUINWEEK 08: EERSTE OOGST!

Eindelijk oogsten!

Het is moestuinweek 8. Wat heb je ongelofelijk veel geduld gehad.

Meestal is er al oogst uit de moestuin voór de meivakantie. Maar het is zover!

Wat gaan we deze week doen:

Tomaten en komkommer afharden

Spinazie en radijs oogsten!

Wortels uitdunnen

Stekjes toppen

De andere plantjes verzorgen

Het weer en meer

De groei van de gewassen hangt heel erg af van de weersomstandigheden.

Je weet wat nodig is om te groeien: goede bodem, warmte, vocht. Hoe is het in jouw moestuin? Steek je vinger maar eens in de grond. Is het droog? Begin dan met een flinke plens water geven. Doe dat in de vroege ochtend of later op de dag. Dan heeft de plant tijd om het water op te nemen voordat de warmte van de zon alles snel opdroogt.

IJSHEILIGEN: officieel nachtvorst voorbij, alles kan naar buiten

IJSHEILIGEN:

 officieel nachtvorst voorbij, alles kan naar buiten

Het kan zijn dat “IJsheiligen” in jouw moestuinweek 8 valt. Normaal komt er na die dagen geen nachtvorst meer voor.

Alle planten kunnen dus naar buiten! We doen dat niet zomaar: Lees hieronder hoe dat stap voor stap gaat.

Tomaat en Komkommer afharden

Afharden betekent wennen aan de buitenlucht. De planten kunnen niet zomaar buitengezet worden. Ze zouden kunnen verbranden. Of omwaaien.

Volg deze instructie goed op:

Zorg dat de stengels goed zijn opgebonden.

Zet de plantjes de eerste dag gedurende 2 uur buiten in de schaduw op een beschutte plek. Na deze uurtjes plaats je de planten weer binnen.

De volgende dag mogen ze 4 uur buiten staan. De dag daarop ook, maar dan 2 uur in de schaduw en 2 uur in de ochtendzon. De planten moeten namelijk niet alleen wennen aan de temperatuur, maar ook aan de hoeveelheid zonlicht.

Weer een dag later mogen ze nóg langer buiten spelen ;-): 6 uur, waarvan 3 uur in de schaduw en 3 uur in de zon.

Zet ze komend weekend voor de veiligheid nog even in de school en na het weekend ga je ze een volle dag buiten gunnen!

Zie je op de foto links van de komkommerplant een lange sliert ontstaan? Dat is zijn eigen ‘binddraad’. Daarmee zoekt de plant een plek om aan vast te krullen zodat de plant stevig komt te staan. Prachtig stukje natuur weer!

Paprika

Als je voor de vakantie nog niet had verpot, doe dat dan nu.

De plant krijgt dan meer ruimte voor de wortels en gaat een stuk beter groeien.

De paprikaplant laten we deze week nog even binnen staan.

Spinazie oogsten

Wat een volle boel hè! Wat we beloofden is gelukt. Je kunt de spinazie oogsten! Pak de steeltjes van de grootste blaadjes vast en draai er een beetje aan om ze los te krijgen. Je kunt ze ook knippen. Er is nu ruimte voor de kleine blaadjes om door te groeien. Weet je al wat je met de spinazie gaat doen?

wat ga je er van maken? 

Je kunt het gewoon ongekookt eten als salade. Maar ook verwerken in een groene smoothie of spinazieomelet.

Het SMOOTHIERECEPT vind je terug in de leeromgeving onder RECEPTEN. De spinazieomelet en andere recepten vind je op www.voedingscentrum.nl

Heb je later nog eens spinazie gezaaid? Kijk dan eens naar de groeiverschillen in je logboek. Wat merk je op?

Radijs oogsten

Zie je bij de grond een rood knolletje tevoorschijn komen? Trek er maar één uit de grond. Je kunt ook nog een week wachten, maar waak voor de wortelvlieg, die is er ook dol op. Door het warmer wordende weer wordt de kans groter dat hij opduikt. Ook zijn slakken dol op radijs.

Kijk eens in je logboek, hoeveel weken had het nodig om van zaadje te groeien tot het knolletje dat het nu is?

Hoe eet je radijs?

Je snijd het dunne witte worteltje en het loof (de blaadjes) eraf. Dan was je ze en je kunt ze zo opeten!

Wist je dat je ook het loof van de radijs kun je eten? Dat is bijzonder om te gebruiken in een salade bijvoorbeeld, net een speciaal slablaadje. Of maak er pesto van!

Wil je iets verrassends maken met radijs?

Dan volgt hieronder een recept voor fermenteren van radijs.

Radijs fermenteren

Wat heb je nodig?

• Schone glazen pot (gesteriliseerd, dus uitgekookt)

• Bosje radijsjes

• Snijplank

• Kom

• Schilmesje

• Zeezout

• Optioneel: 1 theelepel korianderzaad

Hoe ga je te werk?

1. Was je handen.2. Was de radijsjes.3. Snijd de achterkantjes eraf. Snij de radijsjes nu in dunne plakjes. Pas op je vingers!

4. Doe de plakjes radijs in een schaal of kom.5. Voeg 1 theelepel zeezout toe, roer en laat de radijsjes 15 minuten zo staan.

6. Masseer de plakjes radijs tussen je vingers totdat ze vocht beginnen los te laten.

7. Voeg gedroogde kruiden toe als je die gebruikt.8. Doe de radijsjes nu in een pot en druk ze goed aan. De radijsjes moeten onder het vochtstaan. Anders komt er lucht bij en is er meer kans op slechte bacteriën.

9. Sluit de pot niet helemaal af. Als je een draaideksel gebruikt, draai deze dan niet helemaal

dicht. Gebruik je een weckpot? Dan hoef je het deksel niet dicht te klikken.

10. Laat de pot 1 tot 2 weken staan op kamertemperatuur.

11. Daarna kun je ze lekker opeten, in een salade of op een broodje gezond!

Kropsla

De blaadjes van kropsla zijn nog steeds klein maar groeien goed!

Had je binnen sla staan? Die blaadjes zijn waarschijnlijk lang en slap. Maar je kunt ze wel nu overzetten in de moestuin. Het wordt dan vast nog wel wat.

Maak een kuiltje in de moestuin en zet daar het slaplantje uit het potje in. Druk de grond rondom het kropje wat aan en geef het water.

Als je de sla in een 12 cm pot in GrowWizzKid hebt staan, kun je die ook daarin laten. Wat je wilt!

Houd de grond goed vochtig.

Andijvie

De groei van andijvie gaat gelijk op met de sla.

Ook de werkzaamheden zijn hetzelfde.

Houd ook hier de grond goed vochtig.

Plantui

Tof he, die mooie sprieten!

Heb je er al met je vingers langs gevoeld en eraan geroken?

Heb je een gewas in gedachten waar de sprieten nu op lijken? Bieslook heeft eenzelfde uiterlijk. Ook dat is een uigewas.

Ken je nog meer uigewassen?

Wortel uitdunnen

Het groen is zo hoog dat je makkelijk kan uitdunnen: het teveel aan worteltjes weghalen.

Wortels hebben penwortels. Dat betekent dat de wortels vanuit één pen groeien en steeds langer en dikker worden onder de grond. Ze hebben voldoende groeiruimte nodig.

Tussen 2 worteltjes is ongeveer 3 centimeter ruimte prima, de rest kan je weg halen.

Dat lijkt zielig voor de wortels die je weghaalt, maar het is echt nodig.

Aardappels

Het loof groeit harder, de temperatuur wordt ook hoger.

Onder de grond gebeurt echt veel.

Zorg dat de aardappelgrond niet uitdroogt.

Aardbeientijd

Blijf voldoende water blijven geven, rechtstreeks op de grond in de pot. Schuif de blaadjes daarvoor een beetje opzij.

Je kunt alle aardbeienplanten nu buiten zetten als je er ruimte voor hebt. Of in de GrowWizzKid laten staan. Of beide, dan kan je groeiverschillen meten!

Het is echt aardbeientijd. De lekkerste Hollandse aardbeien zijn in de winkels nu volop verkrijgbaar. Of kijk eens bij de kweker. Ze zijn zo lekker zoet!

Hoe kan het dat wij nog niet kunnen oogsten, maar dat je wel Hollandse aardbeien kunt kopen?

Kruiden toppen

De kruiden kunnen in de ‘kruidentuin’ buiten. Ruik er eens aan, en proef maar eens. Heerlijk toch?

Heb je een GrowWizzKid? Dan kunnen de planten ook binnen worden afgekweekt.

De meeste planten zijn nu zo groot geworden dat je ze eerst kunt toppen.

Toppen betekent de plant een ‘koppie kleiner maken’: het verwijderen van de groeischeut aan de bovenkant van de stek. Zo gaat de plant meer in de breedte en minder in de hoogte groeien.

Je hebt nodig:

Scherp mes of scherpe nagels (geen schaar)

Gebruik de scherpe nagels van je wijsvinger en duim. We gebruiken onze wijsvinger en duim, zodat alle voedingskanalen goed dichtgeknepen worden. Zo komt er geen lucht binnen. Door een schaar te gebruiken, kan het zo zijn dat niet alle voedingskanalen goed dicht zijn. Hierdoor raakt de plant in de stress en groeit de stek een stuk trager!

STAP 1 : 

Vier tot zes internodes

Bekijk de afbeelding en tel hoeveel internodes jouw kruidenstekje heeft.

Minder dan 4 internodes? Dan laten we de stengel nog even met rust.

Tussen de 4 en 6 internodes? Dan gaan we op zoek naar de groeischeut

De groeischeut kan verstopt zitten tussen de bladeren. Dit is niet altijd het geval. Als de plant al flink is gegroeid, zal de groeischeut makkelijk te vinden zijn en een stuk groter van formaat zijn.

stap 2:

STAP 2: Knijpen maar

Knijp met de nagels van je wijsvinger de groeischeut net boven de node af. Pas op dat je geen andere bladeren beschadigt!

Wil je nieuwe plantjes: Zet wat je van de plant hebt afgehaald in een glaasje water. Deze zet je in de vensterbank of in de GrowWizzKid. Na ongeveer 2 weken zie je worteltjes groeien.

Plaats het stekje in een groter potje of afkweektray (GrowWizzKid) en laat groter groeien.

Dit is nu de moederplant, zo kun je weer van vooraf aan beginnen.

STAP 3:

 Stekken, gebruiken of bewaren voor later. Stekken? Gebruiken?

Dat is natuurlijk het beste. De plant heeft nu de meeste echte smaak en aroma.

Munt kun je sowieso het beste meteen gebruiken. Gebruik munt voor thee of salade. Kruiden zijn heerlijk voor in pastasaus of op een pizza!. Bewaren voor later? De topjes van de meeste kruidensoorten kun je conserveren. Je kunt ze nu drogen of invriezen.

Hang de takjes in bosjes ondersteboven op een donkere, luchtige, droge plek: een ongebruikte kamer of onder een afdak. Nóóit in de zon! Laat ze twee weken hangen, tot je de blaadjes van de takjes kunt rissen.Drogen kan ook op bakpapier in de oven. Op lage een temperatuur van ongeveer 30-45 graden. De deur van de oven moet op een kier blijven staan. Houd het goed in de gaten, want het kan best snel gaan.Als kruiden gedroogd zijn, bewaar je ze in een goed afgesloten potje.

Invriezen kan ook! Bijvoorbeeld van basilicum. Die verliest veel smaak bij drogen.

Volgende week…

…Blijven we waarschijnlijk nog oogsten!

Zorg voor voldoende water voor je plantjes. Drink zelf ook voldoende!

Bescherm je planten die je afhardt tegen zon. Net als jezelf. De zonkracht neemt toe. Smeer je goed in als je langer dan 10 minuten in de zon gaat.

Merk je dat? Dat wat je zelf nodig hebt, ook voor een plant geldt?

En denk je nu: wat doet die kat in jullie moestuin? Even vergeten om het hekje te sluiten… En ze ploft bovenop de kleine plantjes neer. Dat is opletten geblazen.

Heb jij last van katten in de buurt van de moestuin? Span er een net overheen. Zo blijven ze wel weg.