Nieren en urinewegen

• Schoonheidsverzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Uitscheiding: Nieren en urinewegen

Hoofdstuk 11

Wat gaan we deze les doen?

• Voorkennis ophalen over de nieren
• Uitleggen hoe hoe de nier is opgebouwd
• Uitleggen wat de functie van de nieren is
• Uitleggen wat de werking van de nieren is
• Vragen?

Leerdoelen

De student kan aan het einde van de les....

• uitleggen hoe de nier is opgebouwd
• ....uitleggen wat de functie van de nieren is
• ....uitleggen wat de werking van de nieren is

Welke uitscheidingsorganen kennen jullie?

NIeren

Longen

Huid

De nieren behoren tot 

de uitscheidingsorganen

Het urinewegstelsel bestaat uit de volgende onderdelen:

• Nieren
  
• Urineleiders
  
• Blaas
  
• Urinebuis
  

Functie van de nieren

• Uitscheiden van afvalstoffen ureum, (afvalstof van eiwitstofwisseling), hormonen, overtollige vitaminen, medicatie-resten etc.)
• Uitscheiden van te veel water en zout
• Reguleren de zuurgraad van het bloed (7.4) om stofwisselingsprocessen goed te laten verlopen. Ze scheiden alkaliën (basische stoffen) en zuren uit. Hierdoor is samenstelling van de urine steeds anders. Filtreren van het bloed. Ongeveer 1500 liter bloed stroomt dagelijks door de nieren

Waar in het lichaam liggen de nieren?

Achterin de buikholte, ter hoogte van de lendestreek

De bouw van de nieren van buiten naar binnen

1.   Kapsel

Het kapsel is een laag stevig bindweefsel dat de buitenkant van de nieren vormt. Het kapsel beschermt de nier, samen met de vetlaag eromheen. 

2. Nierschors 

De nierschors ziet er gespikkeld uit. Dat komt door de lichaampjes van Malpighi die in dit weefsel zitten die bestaan uit een kluw haarvaatjes (glomeruli)  omhult door het kapsel van Bowman.

3 Niermerg

Het niermerg ligt onder de nierschors. Dit merg bestaat uit buisjes die met de punten naar het nierbekken zijn gericht. Niermerg noem je ook wel piramidelaag omdat het merg driehoekig is.

4 Nierbekken

De holte aan de binnenkant van de nieren noem je het nierbekken. Het nierbekken vangt de gevormde urine op. Aan het einde van het nierbekken ligt de nierpoort. Op deze plek komen de bloedvaten in en uit de nier.

3. Niermerg

Het niermerg ligt onder de nierschors. Dit merg bestaat uit buisjes  (tubelus) die met de punten naar het nierbekken zijn gericht. Niermerg noem je ook wel piramidelaag omdat het merg driehoekig is. De tubelus gaat over in een lus (lis van Henle)

4. Nierbekken

De holte aan de binnenkant van de nieren noem je het nierbekken. Het nierbekken vangt de gevormde urine op. Aan het einde van het nierbekken ligt de nierpoort. Op deze plek komen de bloedvaten in en uit de nier.

Kapsel van Bowman	Tubulus	lis van Henle
omhulsel van de glomeruli	kronkelend buisje van nierschors naar niermerg	lus waarin vocht wordt opgenomen

Urinewegen

• Als de blaas vol genoeg zit gaat er een zenuwprikkel via het ruggenmerg naar de hersenen
  
• Baby’s kunnen het verband nog niet leggen tussen de zenuwprikkel en het moment van het legen van de blaas. Ook volwassenen kunnen door een bepaalde aandoening of ouderdom deze prikkel niet goed meer verwerken. Je spreekt dan van incontinentie.
  
• Urine bestaat voor 95% uit water de rest zijn afvalstoffen (zoals ureum) schadelijke stoffen en zouten.
  
• De samenstelling van urine is altijd anders dit komt door de werking van verschillende organen, medicatiegebruik en voeding. De normale kleur van urine is heldergeel.
  

Urinewegen

• Vanuit de nierbekken druppelt de urine via de urineleiders naar de blaas en verlaat het lichaam door de urinebuis.  

• Het uiteinde van de blaas bestaat uit twee sluitspieren:
  

- De binnenste sluitspier bestaat uit glad spierweefsel (onwillekeurig)

- De buitenste sluitspier bestaat uit dwarsgestreept spierweefsel willekeurig

• De blaas verzamelt de urine en kan 1 tot 1,5 liter urine bevatten.
  
• Tijdens het plassen trekt spierweefsel, de buikspieren en de sluitspieren samen
  

Ligging van de blaas

Waar wordt urine verzameld?

1. in de nierbekken
2. in de nierpoort
3. in de bijnier
4. in het nierkapsel

Bijnier

De bijnier is geen onderdeel van de nier, maar een apart orgaan

Ligt bovenop de nier

Maken verschillende hormonen aan die bijnierhormonen worden genoemd

Die hormonen spelen een rol bij afbraak van voedingsstoffen, reactie op stress, en de bloeddruk

Bijnieren

Je bijnieren liggen op de nieren, deze produceren hormonen

Ze bestaan uit 

-bijnierschors

-bijniermerg

Bijnieren

In de nieren vormen zich verschillende hormonen zoals:​

• Corticosteroïden​
  
• Adrenaline ​

Wat is de belangrijkste functie van de nieren?

1. Filteren het bloed, zuurgraad van het bloed regelen, uitscheiding van water en zouten
2. Filteren het bloed
3. Maken hormonen aan
4. Zorgen voor juiste balans tussen water en bloed

Waar in de nieren wordt het bloed gefilterd?

1. Nierkapsel
2. Nierschors
3. Niermerg
4. Nierbekken

Wat is de functie van de bijnieren?

1. Filteren het bloed, zuurgraad van het bloed regelen, uitscheiding van water en zouten
2. Filteren het bloed
3. Maken hormonen aan
4. Zorgen voor juiste balans tussen water en bloed

Waar in de nieren wordt de urine opgevangen?

1. Nierkapsel
2. Nierschors
3. Niermerg
4. Nierbekken

Welk orgaan / klier produceert hormoon cortisol?

1. Bijniermerg
2. Bijnierschors
3. Nieren

Hoe vindt de uitscheiding van kooldioxide voornamelijk plaats?

1. Via de huid
2. Via de longen
3. Via de nieren

Wat hebben we vandaag geleerd?