Poezie

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Start les

Zit je op je eigen plek?

Is je mobiel uit het zicht?

Zijn je oortjes uit?

Is je jas uit?

Zijn je pet en capuchon af?

Je bent stil bij start les.

De kenmerken van poëzie

We bekijken samen een filmpje over poëzie.

Tijdens het kijken van het filmpje noteer je kernwoorden (belangrijke woorden) over poëzie in je schrift.

Welke kernwoorden heb jij opgeschreven?

Kenmerken van poëzie

• Regels zijn niet volgeschreven; er is veel wit op de bladzijde.

• Soms rijmen gedichten, soms ook niet.
• Een gedicht kan heel kort zijn, maar ook langer.
• Soms vertelt een gedicht een verhaal, meestal gaat het over gevoelens en gedachten.
• In een gedicht wordt taal vaak anders gebruikt, waardoor je moet nadenken over de betekenis van het gedicht.
  

Geschiedenis gedichten

Een dichtvorm is al heel oud. In vroege tijden gaven rondtrekkende verhalenvertellers en liedjeszangers hun verhalen door op rijm.

Een verhaal in de vorm van een gedicht konden zij  beter onthouden en het brengt
meer spanning in de manier van vertellen.

Beeldspraak: metaforen

- In metaforen staan geen verbindingswoorden

- Werkwoorden kunnen ook metafoor zijn

Je vliegt (beeld) door die spannende boeken heen

- Spreekwoorden en uitdrukkingen zijn vaak metaforen

Appels met peren vergelijken (beeld)

Rijm van een gedicht

In de middeleeuwen maakten dichters vooral gebruik van volrijm. Volrijm betekent dat het hele woord rijmt op een ander woord. 

Andere rijmsoorten

- Alliteratie (medeklinkerrijm)

- Assonantie (klinkerrijm)

Even oefenen

Gedichten wel/niet op rijm

Gedichten hoeven niet te rijmen. Een gedicht dat niet rijmt noem je ‘blank vers’.

 Als een gedicht wel rijmt, kan je een rijmschema opstellen. In een rijmschema zie je dan welke zinnen steeds op elkaar rijmen.

Rijmschema gedichten

Het is makkelijk om het rijmschema van een gedicht te achterhalen:

1. Lees het gedicht.
2. Kijk welke zinnen met elkaar rijmen.
3. Geef elke rijmende zin dezelfde letter, begin met a.
   

Rijmschema gedichten

Voorbeeld:

Al vanaf de eerste dag

was ik betoverd door jouw lach

Mijn liefde voor jou is eindeloos

Het is daarom dat ik voor jou koos

Ik blijf je eeuwig trouw

Jij bent alles waar ik van hou

jij bent alles waar ik van hou

Rijmschema gedichten

Voorbeeld:

Al vanaf de eerste dag

was ik betoverd door jouw lach

Mijn liefde voor jou is eindeloos

Het is daarom dat ik voor jou koos

Ik blijf je eeuwig trouw

Jij bent alles waar ik van hou

jij bent alles waar ik van hou

a

a

b

b

c

c

Dit is een gedicht met rijmschema...

1. abcabc
2. ababacac
3. aabbaacc