4.1 De opkomst van steden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

H4 De tijd van steden en staten

4.1 De opkomst van steden

Kenmerkend aspect:

De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een agrarisch-urbane samenleving

Leerdoelen

Aan het eind van deze les weet je wat ambachtslieden zijn en wat die met de opkomst van steden te maken hebben.

Aan het einde van de les weet je hoe de verbetering in de landbouw voor verstedelijking zorgde.

tussen 1000 en 1300 verdubbelde de Europese bevolking zich!

Landbouwverbeteringen

1

2

Belangrijke landbouwverbetering: Drieslagstelsel

Dus...

• Door landbouwverbeteringen (Drieslagstelsel/paarden met halsjuk ) ontstonden er voedseloverschotten en bevolkingsgroei
• Overschotten werden verkocht op de markt aan handelaren
• Door bevolkingsgroei kwamen er meer mensen die een ambacht leerden
• Handelaren vestigen zich rond de markt --> ontstaan steden
• West-Europa werd rond 1050 weer een landbouwstedelijke samenleving 

Oefentoetsvragen

2p      1             Welke twee ontwikkelingen maakten de 
                          voedseloverschotten aan het begin van de Late
                          Middeleeuwen mogelijk? 

• 2p      2            Verklaar hoe de voedseloverschotten het
                               ontstaan van steden mogelijk maakten. 

gevolgen toename handel

1. Specialisatie van steden in specifieke producten
2. Handelaren organiseren zich om risico's te verminderen (Hanzeverbond)
3. Nieuwe betaalmethoden
   Wisselbrief en giro

Geld naar de bank

Er kwamen wisselbrieven

Kaart waarop alle Hanze-steden te zien zijn. De steden van de Hanze lagen vooral in Duitsland. Hier in Nederland waren onder andere de IJsselsteden Kampen en Deventer lid van de Hanze. 

Handelaren van Hanzesteden hadden allerlei voordeeltjes als ze handelden in elkaars steden. Ze betaalden bijvoorbeeld minder tol en belasting.