Bronnen van energie Hoofdstuk 3

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

Bronnen van energie

Brazilië, H3   

Waar ligt Brazilie?

De eerste bewoners van Brazilie waren de ....

1. Portugezen
2. Indianen
3. Spanjaarden

Leerdoelen §3.1 

• Je kan de verschillen in bevolkingsdichtheid van Brazilië beschrijven. 
• Je kan kenmerken noemen van de verstedelijking in Brazilië
• Je kan beschrijven hoe de overheid economische ontwikkelingen stimuleert.
• Je kan beschrijven waarom  Brazilië een opkomende economie is 

Brazilië

Groot land, grote bevolking

►Brazilië is een groot land met 

•      210 miljoen  inwoners

● Hoge bevolkingsdichtheid (?):

•      - in het zuidoosten
•      - langs de kust 

→ Rio de Janeiro: 12 miljoen inw.

→São Paulo: 20 miljoen inw.  

● Lage bevolkingsdichtheid (?): 

•      - binnenland

   * landbouw: tot 25 jaar geleden meeste werkgelegenheid

   * industrie: booming, door lage lonen profiteert Brazilië van de         wereldhandel (: globalisering)

   * diensten: ontwikkelt zeer snel -> overheid stimuleert dit door         het bouwen van technopolen

snelle groei welvaart

technopool = stad met veel universiteiten en onderzoekscentra en daardoor veel economische groei

Globalisering

Een toename van de wereldhandel leidt......

1. meer globalisering
2. minder globalisering

Globalisering is het uitwisselen van...

1. Geld
2. Goederen
3. Mensen
4. Informatie

Waarom wonen in Brazilie de meeste mensen aan de kust?

1. Vanwege het mooie weer aan de kust
2. In het binnenland zijn veel bergen
3. Veel mensen trokken er heen vanwege de werkgelegenheid
4. Ze moesten plaatsmaken voor stuwdammen

Welke landen zijn de BRIC-landen?

1. Brazilie, Rusland, India en Chili
2. Belgie, Rusland, Indonesie en China
3. Brazilie, Rusland, India en China
4. Brazilie, Rwanda, India en Chili

Een technopool is een concentratie van universiteiten, onderzoekscentra en hightechbedrijven

1. waar
2. niet waar

Waarom heeft Brazilië steeds meer energie nodig?

1. Brazilie moet steeds meer energie leveren aan andere landen
2. Door de bevolkingsgroei
3. Door de economische groei
4. De huidige energie centrales zijn verouderd

Leerdoelen § 3.3

• Je weet hoe de inrichting van Brazilië zal veranderen door toename van de energieproductie.
• Je weet waar nieuwe waterkrachtcentrales komen en waarom daar. 
• Je weet waarom er meer suikerriet nodig is. 
• Je weet waarom de aardolieproductie van Brazilië toeneemt
• Waarom er meer oliepalmplantages komen 

Energievoorziening van Brazilië is niet altijd zo duurzaam geweest.

• Voor de oliecrisis (1973) kocht Brazilië olie in het buitenland.
    Voor de economische vooruitgang was veel energie nodig. 
• Na de oliecrisis: meer hydro-elektriciteit en meer suikerriet.
  

Noem 2 nadelen van een stuwdam

Voordelen stuwdam

Welk vorm van energie komt het minst voor in Brazilie

1. Kernenergie
2. Waterenergie
3. Zonne-energie
4. Bioethanol

Op welke drie duurzame energiebronnen zet Brazilie in voor de toekomst?

1. Wind-energie, zonne-energie en waterkracht
2. Suikerriet, oliepalm en uranium
3. Uranium, wind-energie en waterkracht
4. Waterkracht, oliepalm en suikerriet

Productie en consumptie

Door groeiende bevolking, groeiende industrie en groeiende welvaart neemt de  naar energie toe in Brazilië.  Daarom:  

• Stuwdammen voor hydro-elektriciteit (waterkracht) 
• Suikerrietplantages (Ethanol = biodiesel)
• Uraniummijnen (voor kerncentrales)
• Aardolie winning
• Oliepalmplantages (biobrandstof) 

Meer hydro-elektriciteit

• Nu nog vooral opwekking in   zuiden en zuidoosten (60%);   plannen voor nieuwe dammen   in noorden en noordoosten
• Daarnaast bouwt Brazilië   waterkrachtcentrales in haar   buurlanden (energie-export)

-> grote gebieden onder water 

Belo Monte-dam, in de Xingu-rivier

Itaipu-dam, in de Paranárivier

suikerriet-plantages

3% van alle landbouwgrond wordt gebruikt voor het telen suikerriet

• helft van de oogst voor productie van ethanol 
• helft van alle verkochte auto's in Brazilië is tegenwoordig flex-fuel (: mengsel van bezine en ethanol)

ethanol = alcohol, geproduceerd uit suikerriet

uraniummijnen

aan de kust 2 kerncentrales gebouwd voor energie-voorziening van grote steden Rio de Janeiro en São Paolo

• Brazilië wint grondstof uranium zelf.
• tot 2060 nog plannen voor (veel) meer kerncentrales. 

aardolieveld

afgelopen jaren veel aardolie gevonden (zowel op zee als land)

• 2006: Presal-olieveld voor de   kust ontdekt
• oliewinning op 7000 m onder de zeebodem is lastig
• kans op grote milieurisico's

Oliepalmplantages

🌎 Na de kap van het tropische regenwoud is de omgeving veranderd in grasland. Dit grasland levert weinig op.

 De regering wil 5 miljoen hectare oliepalmbomen aanplanten.

 Oliepalmplantages leveren meer banen en hogere inkomens op.

🌎 Palmolie is een grondstof

 voor biobrandstof.

wereldbeeld

🌎 Het gebied dat de overheid wil beplanten met oliepalmen is iets groter dan Nederland.

De grondstof uranium is belangrijk voor het opwekken van ...

1. hydro-elektriciteit
2. kernenergie
3. bio-ethanol
4. biomassa

Wat is de minst sterke oorzaak voor ontbossing?

1. Behoefte aan hout
2. Behoefte aan palmolie
3. Behoefte aan soja
4. Uit de hand gelopen bosbranden

Waar wordt bio-ethanol in Brazilië van gemaakt?

1. Palmolie
2. Aardolie
3. Kernafval
4. Suikerriet

Waar gaat Brazilie nieuwe waterkrachtcentrales aanleggen?

1. Zuidoosten
2. Westen
3. Noordoosten
4. Zuidwesten

Waarom is Brazilie geschikt om hydro-elektriciteit op te wekken?

1. Weinig relief en veel rivieren
2. Het waait er vaak en de zon schijnt altijd
3. Veel relief en veel rivieren
4. Veel relief en de zon schijnt altijd

Vind je suikerriet als brandstof een goede keuze? Waarom wel/niet?

Ook voor de kust van Brazilie wordt olie gevonden. Een nadeel hiervan is dat

1. de olie van slechte kwaliteit is
2. de olie erg diep zit
3. de olievoorraad al op is

Wat weet je nog?

1. Brazilië is een land dat economisch snel groeit. Hoe verandert het land en wat betekent dat voor de Brazilianen?
2. De bevolking en economie van Brazilië groeien, waardoor steeds meer energie nodig is. Wat zijn de belangrijkste energiebronnen van Brazilië en hoe is dat ontstaan?
3. De Braziliaanse energieproductie en -consumptie heeft grote invloed op het landschap. Waar vind je de bronnen en waarom daar?

Einde van deze actieve opdracht

Leer voor de toets goed de powerpoint H1, H2 en H3 bronnen van energie.