3. van generatie op generatie

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Generatie op generatie. 

Levensfasen

fasen in de lichamelijke en geestelijke groei en ontwikkeling van mensen noemen

delen van de voortplantingsstelsels noemen, in afbeeldingen aanwijzen en functie(s) en

werking beschrijven:

– ligging, bouw en functie van eierstokken, eileiders, baarmoeder, schede (= vagina),

grote en kleine schaamlippen, kittelaar (= clitoris)

– ligging, bouw en functie van balzak, teelballen/zaadballen, bijballen, zaadblaasjes,

zaadleiders, prostaat, penis, zwellichamen, urinebuis, voorhuid, eikel 

seksualiteit

functies van seksualiteit verwoorden en verschillen in opvattingen, normen en waarden daarover formuleren

mensen

beschrijven hoe de voortplanting van mensen verloopt:

– primaire en secundaire geslachtskenmerken bij de vrouw en de man

– verloop van de menstruatiecyclus, met name:

- ontwikkeling van eicel in eierstok

- ovulatie

- opbouw baarmoederslijmvlies

- menstruatie (verval baarmoederslijmvlies)

zwangerschap

– bouw en functie van een eicel en een zaadcel 

– processen tijdens de zwangerschap, met name:

- bevruchting in de eileider

- delingen in de eileider

- innesteling in baarmoederslijmvlies

- ontwikkeling embryo/foetus

– ligging en functies van vruchtvliezen, vruchtwater, navelstreng en placenta

(moederkoek) 

– het verloop van zwangerschap en geboorte met indalen, ontsluiting met weeën,

uitdrijving met persweeën en nageboorte

– eeneiige tweelingen, twee-eiige tweelingen  

– vormen en functie van prenataal onderzoek met name echoscopie, vruchtwaterpunctie

en vlokkentest 

Tips

Vergeet het embryonaal onderzoek niet. Vaak komen er hier vragen over. 

voorbehoedsmiddelen

 de werking van voorbehoedmiddelen beschrijven:

– condoom, spiraaltje, sterilisatie, pessarium, invloed van de "pil" als ovulatieremmer

Planten

stadia in de levenscyclus van zaadplanten met geslachtelijke voortplanting noemen, inclusief aspecten van het overwinteren van een plant:

– ontkieming, groei en bloei

– bestuiving en bevruchting 

– ontwikkeling van een kiempje uit een bevruchte eicel, een zaad uit een zaadbeginsel 

en een vrucht met zaden uit een vruchtbeginsel

– aspecten van het overwinteren van een plant:

- als zaad

- alleen afsterven van de bovengrondse delen

- opslag van reservestoffen in de wortels

- met blijvende bovengrondse delen met of zonder bladeren

Geslachtelijk en ongeslachtelijk

aan de hand van voorbeelden geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting bij

zaadplanten herkennen en toelichten

De letter P geeft het orgaan aan dat bovenop de zaadbal ligt. Dit orgaan komt samen met de zaadbal in de balzak terecht. Wat is de functie van dit orgaan P bij een geslachtsrijpe jongen.

Leg uit waarom een man verminderd vruchtbaar is als de zaadcellen niet goed kunnen bewegen.

In welk orgaan bevindt de rijpe eicel zich dan?

1. In de baarmoeder
2. In de vagina
3. In de eierstok
4. In de eileider.

vijf dagen zijn met een letter aangeven. Op één van deze dagen vindt kunstmatige inseminatie plaats. dit heeft een bevruchting tot gevolg. Welke letter geeft de dag van de Kunstmatige inseminatie aan?

1. q
2. r
3. s
4. t

1. Alleen een een-eiige tweeling
2. alleen een twee-eiige tweeling
3. een een-eiige of een twee-eiige tweeling.

Noteer een vrouwlijk geslachtskenmerk dat bij een AOS-baby te zien is.

Is de penis een primair of een secundair geslachtskenmerk? Leg je antwoord uit.

één van de onderdelen die bij een erectie gevuld moet worden is aangegeven met de letter P. Hoe heet dit deel van de penis?

Welke letter geeft het orgaan aan waar de eicellen rijpen?

1. p
2. q
3. r
4. s

Hoe heet nummer 2?

1. Stamper
2. Stempel
3. Stijl
4. Vruchtbeginsel

Een stuifmeelkorrel is:

1. een mannelijke voortplantingscel die gemaakt wordt in een meeldraad.
2. een mannelijke voortplantingscel die gemaakt wordt in een stamper.
3. een vrouwelijke voortplantingscel die gemaakt wordt in een meeldraad.
4. een vrouwelijke voortplantingscel die gemaakt wordt in een stamper.

Hoe heet nummer 5?

1. Stamper
2. Stempel
3. Baarmoeder
4. Vruchtbeginsel

Hoe heet deel 2?

1. stempel
2. stijl
3. vruchtbeginsel
4. stamper

Waaruit bestaat de stamper?

1. vruchtbeginsel, helmknop en stijl
2. stijl, vruchtbeginsel en stuifmeel
3. stijl, vruchtbeginsel en kroonbladeren
4. vruchtbeginsel, stijl en stempel

Windbloemen maken veel stuifmeel dat erg licht is.

1. waar
2. niet waar

Wat krijgt dit
insect
op zijn lijf?

1. nectar
2. de stamper
3. meeldraden
4. stuifmeel

Bij planten komt zowel geslachtelijke als ongeslachtelijke voortplanting voor.

Bij ongeslachtelijke voortplanting groeit een deel van een plant uit tot een nieuwe plant.

Bij ongeslachtelijke voortplanting zijn er géén twee ouderplanten nodig.

Ongeslachtelijke voortplanting kan op verschillende manieren plaatsvinden.

Bij planten komt zowel geslachtelijke als ongeslachtelijke voortplanting voor.

Bij ongeslachtelijke voortplanting groeit een deel van een plant uit tot een nieuwe plant.

Bij ongeslachtelijke voortplanting zijn er géén twee ouderplanten nodig.

Ongeslachtelijke voortplanting kan op verschillende manieren plaatsvinden.

Deling

Stekken

Knollen

Bollen

Uitlopers en wortelstokken