2.3 de gevaren van straling

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

vandaag: § 2.3

Nodig:

boek (dicht)

iPad

schrift + pen

lesdoelen:

Ik ken de gevaren van radioactieve straling

ik weet wat doordringend vermogen is

Ik weet wat het verschil is tussen besmetting en bestraling

Ik weet hoe ik het gevaar van radioactieve straling kan verkleinen

planning

• opstarten
• uitleg 
• zelf aan het werk
• afsluiting

(5 min)

(15 min)

(25 min)

(5 min)

Gevolgen van straling

Welke straling behoort tot het elektromagnetische spectrum

1. alleen γ-straling
2. alleen β-straling
3. α-, β- en γ-straling
4. α- en β-straling

radioactieve straling

α- en β- straling zijn geen elektromagnetische straling, 

γ-straling is wel elektromagnetische straling.

α-straling bestaat uit 2 protonen en 2 neutronen, β-straling is een elektron en γ-straling is een foton.

2.3 Gevaren van straling 

soort straling	massa	snelheid	afmeting	lading
α - straling	10 -6 kg (klein atoom)	10 6 m/s	veel kleiner dan atoom	positief
β - straling	10 -9 kg	1-10 6 m/s	duizend keer zo klein als α -deeltjes	negatief
γ - straling (fotonen)	geen massa, alleen energie	3x10 8 m/s	lijkt op licht	geen

Doordringend vermogen

Het doordringend vermogen geeft aan hoe goed iets door een materiaal heen kan gaan.

Gammastraling

Alfastraling

Betastraling

Groot doordringend vermogen

Klein doordringend vermogen

Bijna geen doordringend vermogen

 α,

β

γ

doordringend vermogen

Het doordringend vermogen geeft aan hoe goed iets door een materiaal heen kan gaan.

gammastraling heeft een groot doordringend vermogen,

 bètastraling heeft een klein doordringend vermogen, 

alfastraling heeft een zeer klein doordringend vermogen

2.3 Gevaren van straling 

 De hoeveelheid stralingsenergie die één kilogram weefsel van je lichaam opneemt noemen we stralingsdosis, deze dosis kunnen we meten met een dosismeter. De maximale hoeveelheid die je binnen mag krijgen, noemen we de dosislimiet. 

Stralingslimiet : voor volwassenen is 1 mSv per jaar

                                      voor beroepsoefenaars 20 mSv per jaar

Beschermen tegen straling

• Afstand
• Afschermen bron
• Tijd

2.3 Gevaren van straling 

Doordringend vermogen = Dit is een maat voor hoe

 gemakkelijk straling ergens doorheen kan gaan

Indringdiepte R = afstand waarover het stralings-

deeltje al zijn energie heeft afgegeven aan het materiaal 

- soort straling

- energie van stralingsdeeltje 

- dichtheid van het materiaal

Halveringsdikte: 

dikte waarbij de helft van de straling niet door het materiaal heen komt.

2.3 Gevaren van straling 

Radioactieve bron: het voorwerp waarin zich radioactieve stof bevindt

Besmetting: als je besmet bent , heb je zelf radioactieve stof op je huid 

gekregen of ingeademd of geslikt. Je bent dan zelf een bron van straling.

Bestraling: als je bestraalt bent, heb je stralingsenergie ontvangen maar je 

hebt zelf geen radioactieve stof binnen gekregen en je bent dus geen

radioactieve bron geworden .

Aleksandr Litvinenko

2.3 Gevaren van straling 

Ioniserend vermogen – het vermogen om atomen te veranderen

• bij doordringen van straling in een stof wordt energie afgegeven aan elektronen in de buitenste schillen van de atomen
• stralingsdeeltje (bij α- en β-straling) of foton (bij röntgen- en γ-straling) stoot bij botsing een elektron uit het atoom: ionisatie

Welk materiaal heeft een grotere halveringsdikte?

1. Bot
2. Spieren

Halveringsdikte geldt voor:

1. Alfa straling
2. Beta-straling
3. Gamma-straling
4. Alle straling

Het doordringen vermogen van
γ-straling is groter dan dat van
β-straling

1. waar
2. niet waar

Hoe groter de dichtheid van een materiaal, hoe groter de indringdiepte

1. waar
2. niet waar

met een dosismeter meet je de dosislimiet

1. waar
2. niet waar

Aan de slag

maak de opdrachten van 2.3

Klaar? nakijken!

Hoe groter de dichtheid van een materiaal, hoe groter de indringdiepte

1. waar
2. niet waar

vandaag: § 2.3

lesdoelen:

Ik ken de gevaren van radioactieve straling

ik weet wat doordringend vermogen is

Ik weet wat het verschil is tussen besmetting en bestraling

Ik weet hoe ik het gevaar van radioactieve straling kan verkleinen

Dat was het
voor vandaag!