SPQR herhaling naamvallen thema 1 + uitleg genitivus

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

SPQR herhaling naamvallen

Thema 1

naamval

- vorm van een zelfstandig naamwoord

- te herkennen aan uitgang

- geeft grammaticale functie van woord in zin aan

Wat is de functie van de nominativus?

1. onderwerp
2. lijdend voorwerp
3. meewerkend voorwerp
4. bijwoordelijke bepaling

In welke naamval staat in het Latijn het meewerkend voorwerp?

1. nominativus
2. dativus
3. accusativus
4. ablativus

Waarvoor wordt de accusativus gebruikt?

1. alleen als lijdend voorwerp
2. alleen na voorzetsels
3. als onderwerp en lijdend voorwerp
4. als lijdend voorwerp en na voorzetsels

Waar of niet waar:
bij een ablativus staat in het Latijn altijd een voorzetsel

1. waar
2. niet waar

gebruik van naamvallen

nominativus:   - onderwerp

genitivus:        - bijvoeglijke bepaling

dativus:           - meewerkend voorwerp

accusativus:   - lijdend voorwerp

                       - na sommige voorzetsels

ablativus:        - bijwoordelijke bepaling zonder voorzetsel

                       - na sommige voorzetsels

vertaling van naamvallen

Nominativus: vertaal als onderwerp, let op het verschil tussen onderwerp en lijdend voorwerp.

Rex feminam videt.           De koning ziet de vrouw.

Regem femina videt.        De vrouw ziet de koning.

Rex feminam videt.
Welk woord is nominativus?

1. rex
2. feminam
3. videt
4. er staat geen nominativus in de zin

vertaling van naamvallen

Accusativus: vertaal als lijdend voorwerp, let op het verschil tussen onderwerp en lijdend voorwerp.

Rex feminam videt.      De koning ziet de vrouw.

Regem femina videt.   De vrouw ziet de koning.

vertaling van naamvallen

Accusativus na voorzetsel: vertaal het voorzetsel

Femina aquam in urbem portat.   De vrouw draagt water naar de 

                                                                                                                             stad.

Welk woord is accusativus:
Regem femina videt.

1. regem
2. femina
3. videt
4. er staat geen accusativus in de zin

vertaling van naamvallen

Dativus: vertaal als meewerkend voorwerp, met "aan" of "voor".

Rex filiae donum dat.    De koning geeft een geschenk aan zijn 

                                                                                                                      dochter.

Femina filio cenam parat.  De vrouw maakt een maaltijd klaar       

                                                                                                       voor haar zoon.

nominativus

dativus

accusativus

ablativus

geen naamval

(werkwoord 

of voorzetsel)

Rex

filiae

donum

dat

vertaling van naamvallen

Ablativus zonder voorzetsel: vul zelf passend voorzetsel aan: met, door, in

Romulus fratrem gladio necat.       Romulus doodt zijn broer met een zwaard.

Hostes silentio urbem intrant.        De vijanden komen in stilte de stad binnen.

Hostes nocte urbem intrant.            De vijanden komen in de nacht de stad 

                                                                                                                                                  binnen.

vertaling van naamvallen

Ablativus met voorzetsel: vertaal het voorzetsel.

Remus cum feminis ad flumen it.  Remus gaat met de vrouwen naar de rivier.

Pueri in silva sunt.                                  De jongens zijn in het bos.

nominativus

dativus

accusativus

ablativus

geen naamval

(werkwoord 

of voorzetsel)

Romulus

in

fratrem

necat

urbe

gladio

nominativus

dativus

accusativus

ablativus

geen naamval

(werkwoord 

of voorzetsel)

Feminae

in

aquam

portant

urbem

viris

cum

pueris

vertaling van naamvallen

Genitivus: bijvoeglijke bepaling

Bijvoeglijke bepaling zegt iets over zelfstandig naamwoord: "welke...?"

Een genitivus hoort altijd bij een ander zelfstandig naamwoord.

vertaling van naamvallen

Genitivus: bijvoeglijke bepaling: "van"

- geeft aan van wie iets is of bij wie iets/iemand hoort

Urbs Romanorum apud flumen est.    De stad van de Romeinen is bij de rivier.

Puer feminam regis videt.                         De jongen ziet de vrouw van de koning.

vertaling van naamvallen

Genitivus: bijvoeglijke bepaling: "van"

- geeft aan waarvan iets een deel is of waaruit iets bestaat.

Turba hominum in via stat.   Een menigte (van) mensen staat op de weg.

Pars populi clamat.                   Een deel van het volk schreeuwt.

Rex poculum vini bibit.            De koning drinkt een beker wijn.

Kies de juiste vertaling

cives urbis

1. de burgers in de stad
2. de burgers van de stad
3. de burgers en de stad
4. de burgers voor de stad

flius patris

1. de zonen van de vader
2. de vader van de zoon
3. de zoon van de vader
4. de zonen van de vaders

de vormen van de naamvallen

Zie schema.

groep 1:   woorden op - (als femina)

groep 2:   woorden op -us (als servus) en -um (als donum)

groep 3:   woorden met meervoud op -es  (als rex) en 

                    meervoud op -a (als nomen)

sleepvraag

Zoek het woord op in de woordenlijst.

Kies de juiste verbuigingsgroep.

Let op: de gegeven woorden kunnen in een andere vorm dan de nominativus staan!

groep 1

femina

groep 2

servus

groep 2

donum

groep 3

rex

groep 3

nomen

victoria

saxum

nox

gladius

nominibus

auxilio

bella

dei

flumina

pugnam

soli

milites

partium

murum

poenas

Welke naamval(len) is:
deos (van deus)

1. nom ev
2. nom mv
3. acc ev
4. acc mv

Welke naamval(len) is:
belli
(van bellum)

1. gen ev en nom mv
2. nom mv
3. gen ev
4. dat ev

Welke naamval(len) is:
duces
(van dux, duces)

1. nom ev
2. nom mv
3. gen ev
4. nom en acc mv

Welke naamval(len) is:
equum
(van equus)

1. nom ev
2. acc ev
3. nom en acc ev
4. gen mv

Welke naamval(len) is:
agmina
(van agmen, agmina)

1. nom en abl ev
2. nom en acc mv
3. nom en abl ev + nom en acc mv
4. nom ev

FINIS