Par 3.2 Landschappen Zuid-Amerika

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Welkom!

§3.2

Landschappen

Leerdoelen

Je kent op hoofdlijnen de fysisch-geografische landschappen.

Je kunt enkele geologische verschillen tussen de westzijde en oostzijde van het continent noemen en verklaren.

Landschapstypen

• Hoogland van Guyana
• Hoogland van Brazilië
• Het Andesgebergte, plateau van Patagonië, Altiplano
• De laaglanden van: Orinoco, Amazone, Paraná 

Bron 10 p. 77

Hoogteligging en relief…..

Hoe zat het ook al weer?

Hoogteligging = hoogte t.o.v. zeeniveau.

Reliëf = hoogteverschillen

     ▪ veel hoogteverschillen: gebergte

      ▪ weinig hoogteverschillen: vlakte

Gebergte:

      ▪ hooggebergte: meeste toppen > 1500 m.

      ▪ middelgebergte: meeste toppen 500-1500 m.

      ▪ heuvelland: meeste toppen 200-500 m.

      ▪ laagland: bijna overal < 200 m.

Vlakte:

     ▪ hoogvlakte / hoogland / plateau: > 500 m.

     ▪ laagvlakte: < 500 m.

Supercontinent cyclus

1. Divergent
2. Convergent
3. Subductie
4. Transform

1. Transform
2. Convergent
3. Divergent
4. Subductie

1. Convergent
2. Subductie
3. Transform
4. Divergent

Oost

In het verleden: actief

Tijdens vorming supercontinent Pangea is 

Z-Amerika op Afrika gebotst ==> vorming 

Hoogland Brazilië

Oost

Nu: passief

Geen aardbevingen en geen vulkanisme.

Oost:

Patronen van landschappen

Trefwoorden voor het oosten?

• passieve continentrand
• tektonische rust
• schilden
• bodemschatten

 

West

Nu: actief

Begrippen: 

subductie, hoogvlakte, hoogland, hooggebergte, vulkanisme, andesiet, aardbevingen, voorlandbekken, Altiplano, veel bodemschatten

https://player.vimeo.com/video/223431662

Subductie

Subductie = proces waarbij een zware oceanische aardplaat onder een andere oceanische of continentale plaat duikt

Gevolgen: aardbevingen en vulkanisme

Vulkanisme

1 Oceanische plaat met sediment duikt onder continent (=subductie)
2 Op voldoende diepte smelt de plaat en vormt zich dik magma met gas.
3 Het magma stijgt op, vloeit uit de aarde en stolt.
==> andesiet als gesteente

Peru-gat

Waarom hier geen vulkanisme?

Waarom komt er in het Peru-gat
geen vulkanisme voor
(terwijl er wel subductie is)?

Peru-gat

Waarom hier geen vulkanisme?

Oorzaak: vlakke subductie
Gevolg: de oceanische plaat komt niet diep genoeg om te gaan smelten

Twee rijen met vulkanen

De Andes bestaat op sommige plekken uit twee rijen met vulkanen:

west: actief
oost: dode vulkanen

Oorzaak: dode vulkanen ontstaan tijdens een eerdere subductiefase

Altiplano

Tussen de twee rijen met vulkanen ligt de Altiplano: hoogvlakte

Ontstaan tijdens de laatste subductiefase waarbij magma het gebied omhoog heeft geduwd.

Voorlandbekken

Bekken = laag gelegen gebied

                    

Voorlandbekken ligt parallel aan gebergte

Voorlandbekken

Omlaag gekomen gebied aan de niet-subductie zijde (van de Andes)

Oorzaak: het enorme gewicht van het steeds hoger wordende Andesgebergte (bergen > 5000 m) heeft het gebied naar beneden gedrukt.

Voorlandbekken

Het voorlandbekken ligt inmiddels weer vol met materiaal afkomstig vanuit het Andesgebergte waar afbraak (=erosie en verwering) plaatsvindt.

andesiet

subductie

passieve plaatrand

actieve plaatrand

hoogvlakten

schilden

vulkanisme

laag aardbevingsrisico

Schachtbouw

Dagbouw