Uitleg: hoe zijn de landschappen in Nederland ontstaan?
Oefenen: geschiedenis terugzien
Maken en inleveren: opdrachten in Teams
Slide 1 - Tekstslide
Wat leren we?
- In welke volgorde de Nederlandse landschappen zijn gevormd
- Welke invloed ijstijden hadden op Nederland
- Hoe je prehistorische geschiedenis terug kan zien
Wat je vandaag leert, kan je heel goed gebruiken in je eindopdracht!
Slide 2 - Tekstslide
De geschiedenis van de aarde is heel, heel lang.
Wij gaat het hebben over de laatste twee periodes:
Pleistoceen en Holoceen
Slide 3 - Tekstslide
Pleistoceen
Lang, lang geleden, in een land hier heel dichtbij, was er een ijstijd.
~200.000 jaar geleden zag het noorden van Nederland er ongeveer zo uit:
Slide 4 - Tekstslide
Pleistoceen
IJstijd (glaciaal): een periode waarin het op de wereld erg koud is.
IJs kwam tot het midden van het land. Het nam o.a. zwerfkeien mee >
In het zuiden van NL zijn geen hunebedden, want daar kwam het
ijs niet.
Slide 5 - Tekstslide
Pleistoceen
Gletsjer = kapot zwaar
Het drukte alle grond samen (noemen we keileem) en maakte heuvels.
Die noemen we een stuwwallen - de Veluwe is een perfect voorbeeld.
Slide 6 - Tekstslide
Pleistoceen
Gebieden als de Veluwe, of bv. dichterbij de Sallandse Heuvelrug, zijn dus gevormd in de ijstijd 200.000 jaar geleden.
Je ziet de invloed van die ijstijd terug in het reliëf.
Slide 7 - Tekstslide
Pleistoceen
Belangrijke invloed op het landschap: de vlechtende rivieren.
Die namen zand en klei mee uit de bergen (erosie) en legden dat neer in het gebied van Nederland (sedimentatie).
Slide 8 - Tekstslide
Pleistoceen
Alle water zat in gletsjers, dus Noordzee lag droog.
Zand van de bodem waaide over NL en bedekte dat (dekzand).
Het meest fijne zand kwam het verste landinwaarts - löss in Limburg.
Slide 9 - Tekstslide
Holoceen
Zo'n 12.000 jaar geleden waren de ijstijden klaar.
Zeespiegel ging stijgen - invloed van water in Nederland begint.
< Zoals hier: een veenmoeras.
Slide 10 - Tekstslide
Holoceen
Wat ging er ontstaan?
- Veen (het water stond hoog)
- Zeeklei (invloed van getij)
- Duinen:
De eerste (oude) duinen liggen meer landinwaarts en zijn kleiner. De duinen aan het strand zijn jonge duinen.
Slide 11 - Tekstslide
Holoceen
De rivieren gingen meanderen. Oftewel: de bochten maken die we tegenwoordig ook kennen.
Waar rivier is, ligt geen zand aan de oppervlakte, maar klei.
Slide 12 - Tekstslide
En nu?
Veel invloed van de mens: bv. dijken, droogmakerijen, afgraven van veen, enz.
Maar de geschiedenis zie je nog terug in de natuur.
Dat komt terug in je eindopdracht!
Slide 13 - Tekstslide
Aan de slag
Maak: de opdrachten Les 3 - Ontstaan van de landschappen
Opdrachten van alle lessen af?
Maak een groepje van 2-4 leerlingen.
Kies een landschap voor je eindopdracht.
Leg uit waarom jullie dat landschap kiezen.
Lees Routeopdracht (Teams -> bestanden)
Slide 14 - Tekstslide
De eindopdracht
Een route maken door één van de zes landschappen.
Doel:
Je laat zien dat je het ontstaan en de kenmerken van een Nederlands landschap kan herkennen en omschrijven.
Twee opties >>
Slide 15 - Tekstslide
1. Een bestaand gebied
Je kiest een gebied in Nederland uit waar je de route in maakt. Je zoekt online punten op die kenmerkend zijn voor het landschap en schrijft daar stukjes info bij.
Bv. in het veen een lintdorp, in het zand een stuwwal, bij heuvels löss enzovoorts.
2. Zelf bouwen in Minecraft
Je kiest een landschap en bouwt de meest kenmerkende punten daarvan in Minecraft. Ook hier schrijf je bij bepaalde punten een stukje informatie over het landschap.
De opmaak van wat je inlevert is hetzelfde! Voorblad, inleiding etc.
Slide 16 - Tekstslide
Dit moet er in het eindproduct komen
Bij Minecraft: screenshots van je landschap / de bijzondere punten
