2.4 les 2 Woordsoorten

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Leerdoelen

• Ik kan zinnen verdelen in losse woorden en deze benoemen.
• Ik kan de woordsoorten werkwoord, lidwoord, zelfstandig naamwoord, bijvoeglijk naamwoord, voorzetsel en bijwoord benoemen. 

Woordsoorten
benoemen kan ik

1. uitstekend
2. goed
3. voldoende
4. onvoldoende

Ik leg regelmatig een (lidwoord) kort (bijvoeglijk naamwoord) huisbezoek (zelfstandig naamwoord) af bij (voorzetsel) een oude, slechtziende dame. Ze vraagt of ik koffie wil.
‘Graag’, zeg ik, ‘met warme melk.’
We gaan naar de keuken. De dame woont al vijftig jaar in het grote huis, ze kan zich prima redden, alles staat al zo lang op dezelfde plaats. Het steelpannetje gaat op het vuur, nu nog een mooi schuimkraagje op de melk. Ik kan nog net voorkomen dat het opkloppen van de melk met de afwasborstel gebeurt. Heerlijk bakje.
Noteer 2 andere lidwoorden uit de tekst.

Ik leg regelmatig een (lidwoord) kort (bijvoeglijk naamwoord) huisbezoek (zelfstandig naamwoord) af bij (voorzetsel) een oude, slechtziende dame. Ze vraagt of ik koffie wil.
‘Graag’, zeg ik, ‘met warme melk.’
We gaan naar de keuken. De dame woont al vijftig jaar in het grote huis, ze kan zich prima redden, alles staat al zo lang op dezelfde plaats. Het steelpannetje gaat op het vuur, nu nog een mooi schuimkraagje op de melk. Ik kan nog net voorkomen dat het opkloppen van de melk met de afwasborstel gebeurt. Heerlijk bakje.
Noteer 4 andere zelfstandige naamwoorden uit de tekst.

Ik leg regelmatig een (lidwoord) kort (bijvoeglijk naamwoord) huisbezoek (zelfstandig naamwoord) af bij (voorzetsel) een oude, slechtziende dame. Ze vraagt of ik koffie wil.
‘Graag’, zeg ik, ‘met warme melk.’
We gaan naar de keuken. De dame woont al vijftig jaar in het grote huis, ze kan zich prima redden, alles staat al zo lang op dezelfde plaats. Het steelpannetje gaat op het vuur, nu nog een mooi schuimkraagje op de melk. Ik kan nog net voorkomen dat het opkloppen van de melk met de afwasborstel gebeurt. Heerlijk bakje.
Noteer 4 andere bijvoeglijke naamwoorden uit de tekst.

Ik leg regelmatig een (lidwoord) kort (bijvoeglijk naamwoord) huisbezoek (zelfstandig naamwoord) af bij (voorzetsel) een oude, slechtziende dame. Ze vraagt of ik koffie wil.
‘Graag’, zeg ik, ‘met warme melk.’
We gaan naar de keuken. De dame woont al vijftig jaar in het grote huis, ze kan zich prima redden, alles staat al zo lang op dezelfde plaats. Het steelpannetje gaat op het vuur, nu nog een mooi schuimkraagje op de melk. Ik kan nog net voorkomen dat het opkloppen van de melk met de afwasborstel gebeurt. Heerlijk bakje.
Noteer 4 andere voorzetsels uit de tekst.

Woordsoorten
benoemen kan ik

1. uitstekend
2. goed
3. voldoende
4. onvoldoende

Voorzetsel

• 'kast'-woorden (in de kast, op de kast, naast de kast)
• 'vakantie'-woorden (tijdens de vakantie, gedurende de vakantie)

Vaste voorzetsels

• Sommige werkwoorden hebben een vast voorzetsel

1. denken aan
   
2. letten op
   
3. kijken naar

Vaste voorzetsels

• Ook een aantal woordcombinaties heeft een vast voorzetsel:

1. aanspraak maken op
   
2. overtuigd zijn van
   
3. akkoord gaan met
   
4. bestand zijn tegen
   
5. commentaar hebben op
   
6. interesse hebben in
   
7. de draak steken met
   
8. bekend zijn met
   
9. belang hechten aan
   
10. spijt hebben van 

Bijwoord

Bijvoeglijke naamwoorden zeggen iets over een zelfstandig naamwoord. Bijwoorden (bijw) zeggen iets over andere woorden:

• over een werkwoord (Charlotte rijdt verkeerd)
• over een bijvoeglijk naamwoord (Dat is een bijzonder mooi liedje. )
• over een ander bijwoord  (Zij schaatst erg snel.)

Bijwoord

Veel woorden die in hun eentje een zinsdeel kunnen vormen, zijn bijwoorden. Enkele voorbeelden: nu, straks, niet, beslist, bijna, graag, nooit, daar, hiernaast, ergens:

Misschien / vindt hij / ooit / ergens / het antwoord dat hij zoekt.

Welk lidwoord is het onbepaald lidwoord?

1. de
2. het
3. een

Nederland =

1. lidwoord
2. zelfstandig naamwoord

Aardig

1. Lidwoord
2. Zelfstandig naamwoord
3. Bijvoeglijk naamwoord

Rijst

1. Lidwoord
2. Zelfstandig naamwoord
3. Bijvoeglijk naamwoord

Tot vandaag heb je de kans om iets in te leveren.
'tot' is een:

1. werkwoord
2. voorzetsel
3. voorzetsel
4. lidwoord

Welk voorzetsel hoort bij omgaan?

1. bij
2. met
3. naar
4. uit

Zoek het bijwoord:
Linda schrijft klein.

1. Linda
2. schrijft
3. klein
4. .

'Een royaal gemeubileerde kamer' is iets anders dan een 'royale, gemeubileerde kamer'. Leg uit waarom.

Een royale, gemeubileerde kamer

Een royaal gemeubileerde kamer

Ik kan de woordsoorten werkwoord, lidwoord, zelfstandig naamwoord, bijvoeglijk naamwoord, voorzetsel en bijwoord benoemen.

1. Ja, volledig
2. Bijna, ik vind één woordsoort nog lastig
3. Nee, ik heb nog meer oefeningen nodig waar ik zelfstandig mee aan de slag kan.
4. Nee, ik heb nog meer uitleg van de docent nodig.

Bepaalde en onbepaalde lidwoorden

Het Nederlands kent drie lidwoorden (lw): de, het en een. 

De hond loopt via een tuinpad naar het huis.

‘De’ en ‘het’ zijn bepaalde lidwoorden:

de hond (je weet precies welke hond) 

‘Een’ is een onbepaald lidwoord:

een tuinpad (je weet niet precies welk tuinpad)