5.2: De koloniale tijd in Nederlands-Indië

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

H5: De Terugkeer

5.2: De koloniale tijd in Nederlands-Indië

Leerdoelen

1. Je kunt uitleggen hoe Nederlands-Indië een kolonie van Nederland werd.

2. Je kunt uitleggen hoe Nederland omging met Nederlands-Indië.

3. Je kunt de nationalistische beweging in Nederlands-Indië beschrijven.

De VOC in Indië

Eind 16e eeuw kwamen de Nederlanders voor het eerst in Indonesië. Dit waren zeevaarders als Jan Pieterszoon Coen, die handelsposten voor de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) bouwden. 

Hierna werd Indonesië gekoloniseerd. Een kolonie is een gebied dat is ingenomen door een ander land. Nederland verdiende veel geld aan specerijen. 

In 1900 bestuurden de Nederlanders het hele eilandrijk, dat de Nederlanders Nederlands-Indië noemden.

Een winstgevende kolonie

De Indonesiërs werden op plantages en ondernemingen van Nederlandse eigenaren aan het werk gezet. Ook in het huishouden werden Indonesiërs ingezet. Zij kregen slecht betaald. 

Buiten het werk gingen Nederlanders en Indonesiërs nauwelijks met elkaar om. Af en toe werden er wel kinderen geboren die een Nederlandse vader hadden. 

Deze mensen werden Indische Nederlanders genoemd of Indo-Europeanen, afgekort Indo's.

Verzet

In Indonesië was veel ongelijkheid. De plaatselijke bewoners, inlanders, leefden in woningen van bamboe en palmbladeren of in kampongs, armoedige wijken aan de rand van een stad. Nederlanders woonden in stenen huizen of villa's. Begin 20e eeuw kwam er verzet tegen deze ongelijkheid. 

Jonge Indonesische nationalisten, die zelf hun land wilden besturen, kregen steeds meer aanhang.

Verzet & verbannen

Jongeren als Hatta, Soekarno en Sjahrir waren voorbeelden van verzet tegen de Nederlandse overheersing. 

In 1927 richtte Soekarno de PNI (Partai Nasional Indonesia) op. Tijdens een partijcongres werd gezworen om een onafhankelijk Indonesië. 

De nationalistische leiders werden in de gaten gehouden. In 1933 werden Soekarno en Hatta gearresteerd en verbannen. Pas in 1942 kwamen ze terug, tijdens de bezetting van Japan. Japan hoopte hiermee op steun van de Indonesische bevolking. 

 

Soekarno

Hatta

Werktijd

Havo

VWO

Klaar? 

Maak 5.2: De koloniale tijd in Nederlands-Indië

Opdr. 1a - 8c

Maak 5.2: De koloniale tijd in Nederlands-Indië

Opdr. 1a - 6

Nakijken via Tijd voor GS.