ontdekkers en hervormers les 6

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Tijdvak 5: de tijd van ontdekkers en hervormers

Deze tijd duurde 1500 - 1600

Terugblik leerdoelen 

Aan het einde van de les:

- Kan je uitleggen wie Luther en Calvijn zijn en wat hun rol is in de reformatie

- Herken je belangrijke personen uit de tijd van ontdekkers en hervormers (les 1+2)

Criteria:

- Kan je de begrippen reformatie en aflaat uitleggen

- Kan je een oorzaak en gevolg noemen van de reformatie

Belangrijke personen: Leonardo Da Vinci, Erasmus, Columbus, Hendrik de Zeevaarder, Bartolomeus Diaz en Vasco Da Gama

Leerdoelen

Aan het einde van de les:

- Kan je benoemen wat de Nederlandse opstand inhoudt en wat dit betekent heeft Nederland

- Kan je de belangrijke gebeurtenissen opnoemen die plaatsvonden

Criteria:

- Kan je de begrippen ‘beeldenstorm, watergeuzen en republiek’ uitleggen.

- Kan je benoemen welke gebeurtenissen er plaatsvonden in deze jaren: 1566, 1572, 1584, 1648

- Kan je een oorzaak en gevolg noemen van uitbreken van Nederlandse opstand.

Belangrijke personen: Leonardo Da Vinci, Erasmus, Columbus, Hendrik de Zeevaarder, Bartolomeus Diaz, Vasco Da Gama, Luther en Calvijn

Karel V

• Koning van Spanje 
• Groot rijk
• De Nederlanden onderdeel van het rijk
• Heer der Nederlanden (1515 - 1555) 
• De gewesten bestuurde het land

Filips II

• Volgde koning Karel V op 
• Was streng katholiek
• Iedereen moest dit volgen in zijn rijk
• De Nederlanden was gedeeltelijk protestants geworden 
  
• Rijk centraliseren (centralisatie) = meer macht voor de koning
  
• Voerde belasting in
  

Beeldenstorm

De Beeldenstorm in 1566

• De heiligenbeelden van de katholieken werden vernield. 
  
• Filips II was woedend over de beeldenstorm.
  
• De hertog van Alva (generaal) moest de rust herstellen.
  
• De edelman Willem van Oranje ging in verzet tegen de Spaanse koning.
  

Nederland in opstand

• Willem van Oranje  ging in verzet en vocht terug'
• Start 80 jarige oorlog in 1568
• Watergeuzen vochten mee met Willem van Oranje
• Den Briel, de eerste stad die ze veroverde in 1572
• Er volgen steeds meer steden
• 1576 gaan de gewesten samenwerken
• Plakkaat van Verlatinghe -> verklaring van onafhankelijkheid in 1581
• Op zoek naar een nieuw koning
• Willem van Oranje wordt vermoord in 1584

Het einde

• De oorlog eindigt pas echt in 1648
• Spanje erkent dan pas de onafhankelijke republiek
• Vrede van Munster 

• Hoe lang duurde deze oorlog?

Korte samenvatting

- Filips II volgde Karel V op. Hij verhoogde de belastingen en bestrafte de protestanten

- Willem van Oranje was het niet met hem eens

- Boze protestanten vernielden kerken en kloosters tijdens de Beeldenstorm

- Generaal Alva moest de protestanten oppakken

- Willem van Oranje en de Watergeuzen kwamen in opstand

- Willem van Oranje wordt vermoord 

- Einde opstand / 80 jarige oorlog door het verdrag van Munster

Belangrijke data

1566 -> Beeldenstorm

1572 -> Overwinning Den Briel

1584 -> Op 10 juli wordt Willem van Oranje vermoord

1648 -> Vredesgedrag wordt getekend (Vrede van Munster)

Hoe was Filips II de baas over de Nederlanden geworden?

1. Hij had de gebieden veroverd
2. Zijn vader had ze veroverd
3. De gebieden wilde zelf bij Filip horen

Wat is een andere naam voor de Nederlandse Opstand

1. De 70 jarige oorlog
2. De 50 jarige oorlog
3. De 80 jarige oorlog
4. De 60 jarige oorlog

De 80-jarige oorlog duurde 80 jaar

1. waar
2. niet waar

Begin 80 jarige oorlog

1. 1568
2. 1648

wanneer eindigde de 80-jarige oorlog?

1. 1848
2. 1748
3. 1648
4. 1548

De 80 jarige oorlog
was tegen welk land?

1. Frankrijk
2. Portugal
3. Spanje
4. Engeland

De vrede van Munster betekende het .... van de Opstand.

1. Begin
2. Einde

Leerdoelen

Aan het einde van de les:

- Kan je benoemen wat de Nederlandse opstand inhoudt en wat dit betekent heeft Nederland

- Ken je de belangrijke gebeurtenissen opnoemen die plaatsvonden

Criteria:

- Kan je de begrippen ‘beeldenstorm, watergeuzen en republiek’ uitleggen.

- Kan je benoemen welke gebeurtenissen er plaatsvonden in deze jaren: 1566, 1572, 1584, 1648

- Kan je een oorzaak en gevolg noemen van uitbreken van Nederlandse opstand.

Belangrijke personen: Leonardo Da Vinci, Erasmus, Columbus, Hendrik de Zeevaarder, Bartolomeus Diaz, Vasco Da Gama, Luther en Calvijn

Maken:

Portal:

• Nederland in opstand
• Luther en Calvijn

Toets:

In de blauwe week heb je de toets van Tijdvak 5

https://schooltv.nl/video/histoclips-de-opstand-in-de-nederlanden/

https://schooltv.nl/video/de-tachtigjarige-oorlog-nederland-komt-in-opstand/#q=opstand%20nederland

https://schooltv.nl/link/de-opstand-2/#q=opstand%20nederland

https://schooltv.nl/programma/welkom-in-de-80-jarige-oorlog/