1.2 Samenleving en politiek

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

1.2 Samenleving en politiek

Eerste les

Leerdoelen

Na deze les: 

Kun je uitleggen hoe de industrialisatie het leven van mensen veranderde. 

Uitleggen waarom Europese landen kolonies wilden in Azië en Afrika. Modern imperialisme. 

Een beschrijving kunnen geven van de sociale kwestie. 

Ter herhaling

Klassieke grondrechten: bescherming tegen de overheid

(bijv. vrijheid van meningsuiting - vrijheid van godsdienst)

Sociale grondrechten: bescherming door de overheid

(bijv. recht op onderwijs - recht op gezondheidszorg)

Modern imperialisme

• De Europese landen willen hun 

macht uitbreiden in Azië en Afrika. >

Koloniën 

• Havens Rotterdam en Amsterdam groeien door grondstoffen uit de koloniën 
• Grondstof > product > verkopen = winst 
• Gevolg: nog meer koloniën 
• Nederland veroverd heel Indonesië in 1870

Industrialisatie

• 1848: bijna geen fabrieken
• Vanaf 1850: industrialisatie neemt toe > meer fabrieken
•  Industrialisatie: de overgang van werken met handen naar werken met machines

voor de industrialisatie

na de industrialisatie

Gevolgen industrialisatie

•  Groei van de steden (werkloze boeren zoeken werk..)
•  Daardoor dus: verstedelijking. 
•  Wonen in slechte en kleine woningen.
•  Veel arbeiders -> dus lage lonen. 
•  Om rond te komen moeten kinderen ook werken

=

Sociale kwestie

Modernisering rond 1900

(Een moderne wereld)

Nieuwe producten:

• fietsen, auto's , trein, vliegtuig
• films
• telefoon
• electrisch licht

Ander gedrag:

• meer verdienen
• meer vrije tijd
• (kijken naar) sporten
• vakantie

de Sociale Kwestie

Wat is de Sociale Kwestie?

Lezen + maken

Maken: opdracht 1 tot en met 3 op blz. 24.

Samenvatting kopje: Industrie & Samenleving pagina 20

Lezen: Liberalen en socialisten pagina 21

Afsluiten 

Na deze les: 

Kun je uitleggen hoe de industrialisatie het leven van mensen veranderde. 

Uitleggen waarom Europese landen kolonies wilden in Azië en Afrika. Modern imperialisme. 

Een beschrijving kunnen geven van de sociale kwestie. 

1.2 Samenleving en politiek

Tweede les

Lesplanning

We bespreken de leerdoelen

We herhalen het een en ander van de vorige les, huiswerk opdrachten nakijken

Ik leg je wat uit over de liberalen en de sociaaldemocraten.

Je gaat aan de slag met een aantal opdrachten.

Leerdoelen

Je kunt de verschillende politieke stromingen benoemen. 

Je kunt voor iedere stroming de ideologie beschrijven.

Je kent de personen: Thorbecke, Troelstra, Kuyper, Schaepman, Jacobs en Drucker. 

Je kunt uitleggen hoe vrouwen gestreden hebben voor het verkrijgen van stemrecht. 

Nakijken

Opdracht 1 t/m 3

Participatie stijgt: politieke identiteit?

Gelijke rechten: emancipatie

Alleta Jacobs

De liberalen

Sociaaldemocraten

Pieter Jelles Troelstra

• SDAP
• Arbeiders / Socialisten
• Vakbonden
• Overheid verantwoordelijk verschil arm & rijk
• Algemeen Kiesrecht

We lezen klassikaal

Blz. 21 Liberalen en socialisten

Wat gaan we doen met de sociale kwestie?

Zelfs de liberalen willen iets gaan veranderen???

Sociale wetten

1854 Armenwet (hiervoor afhankelijk van liefdadigheid)

1874 Kinderwetje van Van Houten

Rond 1900 Ongevallenwet & de Woningwet

https://schooltv.nl/video/histoclips-afl-8-de-industriele-revolutie/#q=industrialisatie

Maken

Opdracht 4 tot en met 7 op pagina 25,26

Klaar? Begin aan samenvatting 1.2 tot en met kopje ''van liefdadigheid tot''

1.2 Samenleving en politiek

Derde les

Leerdoelen

Je kunt de verschillende politieke stromingen benoemen. 

Je kunt voor iedere stroming de ideologie beschrijven.

Je kent de personen: Thorbecke, Troelstra, Kuyper, Schaepman, Jacobs en Drucker. 

Je kunt uitleggen hoe vrouwen gestreden hebben voor het verkrijgen van stemrecht. 

Herman Schaepman (Algemeene Bond van RK-kiesverenigingen en later RKSP)

Abraham Kuyper (ARP)

Samen: Confessionelen

Feminisme

Vrouwen die opkomen voor 

de (gelijke) rechten van de vrouw

Eerste feministische golf

• In de wereld: vanaf 1848 (suffragettes)

• In Nederland: 1870-1920

• Doel 1: Kiesrecht voor vrouwen
• Doel II: Toelating tot universiteiten

Vereeniging voor 

Vrouwenkiesrecht (VVVK)

1894 opgericht

Wilhelmina Drucker           Oprichtster VVVK en later Vrije Vrouwenvereeniging
Aletta Jacobs                        Eerste vrouw die aan de universiteit studeerde

Tegenstanders

• 'Onfatsoenlijk'
  

• 'De rol van de vrouw is binnenshuis'

• 'De vrouw is een moeder'

• 'Politiek is geen plek voor vrouwen'

Succes rond 1917

• Rol vrouw in de Eerste Wereldoorlog

• Rol van de vrouwen door het recht op onderwijs was verbeterd

Kiesrecht!

• 1917: passief kiesrecht

• 1919: actief kiesrecht

Afsluiten

Je kunt de verschillende politieke stromingen benoemen. 

Je kunt voor iedere stroming de ideologie beschrijven.

Je kent de personen: Thorbecke, Troelstra, Kuyper, Schaepman, Jacobs en Drucker. 

Je kunt uitleggen hoe vrouwen gestreden hebben voor het verkrijgen van stemrecht. 

Zelfstandig aan het werk

1. Je leest: Confessionelen en feministen + Toen en nu: politieke verdeeldheid

2. Je maakt opdracht 9 tot en met 14. Dit is ook het hw

3. Je maakt een complete samenvatting van 1.2. Dit is ook het hw