les 5: De opkomst van de emancipatiebewegingen KA 35

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

welkom!

1. emancipatie:

2. van arbeiders,

3. van vrouwen,

4. van katholieken

5. van protestanten

6. aan het werk!

Bron:

Vanaf het uitroepen van de Republiek in 1588 werd Nederland een protestantse natie. Katholieken werden niet vervolgd, maar wel achtergesteld. Via de grondwet van 1848 wkam aan deze situatie een definitief einde: kerk en staat werden gescheiden. De katholieken mochten nu hun geloof weer openlijk uiten.  In 1853 volde een wet dat er in Nederalnd weer bisschoppen aangesteld mochten worden, wat eerder verboden was. De katholieke emancipatie kon beginnen, maar een groot deel van de Nederlanders, inclusief koning Willem III vond dat maar niets.

Er ontstonden in 1853 enorme protesten; de Aprilbeweging. Deze beweging was antikatholiek en antiliberaal. De liberalen onder leiding van Thorbecke hadden er immers voor gezorgd dat de protestantse kerk haar bevoorrechte situatie had verloren. Hiernaast zie je een fragment van een protestlied van de Aprilbeweging.

Bron: GS Compact Vwo kenmerkende aspecten p. 110

O Willem Drie, o Geuzekoning!

Gedenkt Uw afkomst en Uw plaats, 

Ontwaak, en toon U in Uw woning

Trots die schreeuwers weer de baas.

't woedend Thorgebrom

Maal daar niet om!

Maar het Geuzenlied

Versmaad dat niet,

Och, help ons, help ons uit 't verdriet!

Bij de aanhangers van de Aprilbeweging overheerste het idee dat het Nederlanderschap en het katholiek zijn eigenlijk onverenigbaar waren; echte Nederlanders waren protestants. 

Geef aan:
*Welk argument aanhangers konden aanvoeren om dit idee te ondersteunen;
*Welk argument de katholieken waarschijnlijk gegeven zouden hebben;
*Welk tegenargument de liberalen zouden hebben aangevoerd.
Waar verwijst het "Thorgebrom" naar?

*Welk argument aanhangers konden aanvoeren om dit idee te ondersteunen;

Voorbeelden van een goed antwoord:

- Het ontstaan Nederland kwam voort uit een godsdienstoorlog met het katholieke Spanje. Nederland werd een protestantse staat.

- Wie vertegenwoordigt nu het hoogste gezag voor een Nederlandse katholiek, de paus of de koning? Een katholiek zal waarschijnlijk voor de paus kiezen

- welk tegenargument de katholieken waarschijnlijk gegeven zouden hebben; en ​

De burgers van de Lage Landen waren bij het ontstaan van het land katholiek; de reformatie vond pas later plaats.

- De Nederlanden bestonden uit het katholieke zuiden en protestantse noorden, en beide regio’s waren ‘even Nederlands’

 welk tegenargument de liberalen zouden hebben aangevoerd.

- Volgens liberalen moet er meer ruimte voor godsdienstvrijheid komen, wat betekent dat de nationale identiteit niet door religie bepaald wordt.

ieder mens mag voor zichzelf bepalen welk geloof hij heeft

1. Liberalisme
2. Nationalisme
3. Conservatisme
4. Socialisme

de koning heeft de macht gekregen van God

1. Liberalisme
2. Nationalisme
3. Conservatisme
4. Socialisme

Er mogen geen standen meer bestaan

1. Liberalisme
2. Nationalisme
3. Conservatisme
4. Socialisme

het volk is niet in staat om politieke beslissingen te nemen

1. Liberalisme
2. Nationalisme
3. Conservatisme
4. Socialisme

De dienstplicht moet ingevoerd worden. De burger moet zijn land verdedigen.

1. Liberalisme
2. Nationalisme
3. Conservatisme
4. Socialisme

Elke volwassen burger moet kiesrecht hebben

1. nationalisme / conservatisme
2. conservatisme / socialisme
3. Socialisme / liberalisme
4. nationalisme / liberalisme

De strijd in de wereld gaat niet tussen het ene en het andere land, maar tussen de armen en de rijken

1. Liberalisme
2. Nationalisme
3. Conservatisme
4. Socialisme

Nationalisme is onzin

1. Liberalisme
2. Nationalisme
3. Conservatisme
4. Socialisme

De rijken zullen nooit vrijwillig hun macht afstaan

1. Liberalisme
2. Nationalisme
3. Conservatisme
4. Socialisme

Aan het werk:

HC boek      Lezen t/m p. 59

                       Maken 2.92  t/m 2.96

KA boek       Lezen KA 35 De opkomst van emancipatie-

                       bewegingen  p. 110

2.92

2.93

2.94

2.95

2.96