1.4 Help, de prijzen stijgen!

• Economie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

H1 Inkomen en welvaart

Paragraaf 1.4 Help, de prijzen stijgen!

Wat weten we nog/al?

Wat is het verschil tussen welvaart en welzijn?

In het basisjaar was de prijs €50, nu is de prijs €57. Wat is het indexcijfer?

Wat is een prijsindexcijfer?

1. Een prijsindexcijfer geeft de verandering in het consumentenvertrouwen weer.
2. Een prijsindexcijfer geeft de verandering in werkgelegenheid weer.
3. Een prijsindexcijfer geeft de verandering in de bevolkingsgroei weer.
4. Een prijsindexcijfer geeft de verandering in prijzen van producten weer.

Begrippen paragraaf 1.3

• CBS
• Middelen
• Prioriteiten stellen
• Schaars
• Welvaart
• Welzijn

Leerdoelen

• Je kunt oorzaken van inflatie noemen.
• Je kunt het cpi en de inflatie berekenen.
• Je kunt uitleggen wat gevolgen van inflatie zijn.
• Je kunt uitleggen hoe lonen en prijzen elkaar beïnvloeden.

Koopkracht

• Koopkracht is de hoeveelheid goederen en diensten die je met je inkomen kunt kopen.
• Je koopkracht neemt af door inflatie.
• Inflatie is een algemenen stijging van de prijzen.
• Het tegenovergestelde is deflatie, dan dalen de prijzen.

Waardoor stijgen de prijzen?

Inflatie kan ontstaan door:

• Als de vraag naar producten harder stijg dan het aanbod ervan.
• Als de kosten bij bedrijven stijgen, bijvoorbeeld hogere lonen. Die hogere kosten worden doorberekend in de prijs van de producten.
• Als de prijs van ingevoerde grondstoffen of producten stijgen.
• Door hogere belastingen of heffingen, bijvoorbeeld een hoger BTW-tarief.

Wat gebeurt er als de kosten bij bedrijven stijgen?

1. De prijzen van de producten dalen
2. De vraag naar producten neemt af
3. De bedrijven maken meer winst
4. De hogere kosten worden doorberekend in de prijs van de producten

Wat is koopkracht?

1. Een daling van de prijzen
2. De hoeveelheid goederen en diensten die je met je inkomen kunt kopen
3. Een algemene stijging van de prijzen
4. Een verandering in de vraag en aanbod van producten

Hoe wordt de inflatie berekend?

Het CBS berekent het cpi(consumetenprijsindexcijfer).

Een cpi van 102 laat zien dat de prijzen met 2% zijn gestegen ten opzichte van het basis jaar.

Bij de berekening van het cpi kijkt het CBS naar:

• De prijsverandering van alle producten. Prijsindexcijfer
• Hoe zwaar een groep producten meetelt in de gezinsuitgaven. Wegingsfactor

Gezamenlijk opdracht 4 en 5

Gevolgen inflatie

• Als je inkomen met 3% stijg, zegt dat niet zo veel, want je houdt dan geen rekening met de inflatie. Je noemt dit een nominale verandering. 
• Als de inflatie in dat jaar 1% is, stijgt je koopkrahct met 2%. dit is een reële verandering.
• Inflatie leidt tot geldontwaarding. het geld zelf wordt minder waard, want je kunt er minder mee kopen.

Hogere lonen, hogere prijzen?

• Bij inflatie eisen vakbonden dat de cao-lonen stijgen, ze willen minsten Prijscompensatie. Dat betekent dat de lonen net zoveel stijgen als de prijs. Je koopkracht blijft dan gelijk.
• Als lonen stijgen hebben bedrijven hogere kosten, deze berekenen ze door in hun prijzen. Dus meer inflatie. Dus weer loonsverhoging. Dit noemen we een Loon-prijsspiraal.

Hoe wordt de cyclus van stijgende lonen en prijzen genoemd?

1. Een loon-prijsspiraal.
2. Een koopkrachtverhogingsspiraal.
3. Een inflatiecompensatiespiraal.
4. Een prijsstabilisatiespiraal.

Je kunt nu

• Je kunt oorzaken van inflatie noemen.
• Je kunt het cpi en de inflatie berekenen.
• Je kunt uitleggen wat gevolgen van inflatie zijn.
• Je kunt uitleggen hoe lonen en prijzen elkaar beïnvloeden.

Begrippen paragraaf 1.4

• Cpi
• Geldontwaarding
• Inflatie
• Koopkracht
• Nominale verandering
• Prijscompensatie
• Reële verandering
• Loon-prijsspiraal

Aan het werk!

Maken opdrachten 1.4: 2, 4, 5, 7, 9 en 10

Maken Rekenopdrachten: 14, 15, 16 en 17

Klaar?

Laten checken bij docent, bij goedkeuring nakijken.

Klaar?  Werk laten zien aan docent.

Veel fout? -> Maken herhalingsopdrachten 1.3

Veel goed? -> Maken plusopdrachten 1.3