Maori VO

Maori
1 / 38
volgende
Slide 1: Tekstslide
BurgerschapskundeAardrijkskunde+1Middelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 1-3

In deze les zitten 38 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 7 videos.

time-iconLesduur is: 45 min

Introductie

Een uitgebreide les over Maori en Nieuw-Zeeland, te gebruiken ter voorbereiding van programma's waarin aandacht wordt besteed de Maori, zoals Wereldreis Oceanie.

Instructies

Deze les is geschikt als voorbereiding op een bezoek aan een programma in Museum Volkenkunde waarin aandacht wordt besteed aan de Maori, zoals wereldreis Oceanie.
De les kan klassikaal gedaan worden of individueel, bijvoorbeeld als huiswerk.

Onderdelen in deze les

Maori

Slide 1 - Tekstslide

Voorste slide bij iedere LessonUp les:


Uit welk land komen de Maori?
A
Australië
B
Vanuatu
C
Nieuw-Zeeland
D
Cuba

Slide 2 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Wat weet je al over de Maori?

Slide 3 - Woordweb

Deze vraag activeert de voorkennis over Nieuw-Zeeland en de Maori.
De Maori kwamen rond het jaar 1300 aan op Nieuw-Zeeland vanuit het midden van Polynesië en werden de eerste bewoners van Nieuw-Zeeland.
Binnen de Maori gemeenschap heb je weer verschillende volkeren, vaak met een eigen taal.
De officiële taal van de Maori is Māori ook wel 'te reo' genoemd. Nieuw-Zeeland heeft twee officiële talen, Engels en Māori.
Kom meer te weten over Nieuw-Zeeland en de Maori.
Nieuw-Zeeland is onderdeel van Oceanië en binnen Oceanië weer onderdeel van Polynesië (zie afbeelding voor de indeling van Oceanië).
De varen is een van de meest voorkomende planten in Nieuw-Zeeland. De Maori hebben een symbool genaamd 'koru' dat is afgeleid van een ontrollende varen. 
De Maori noemden het land dat wij nu kennen als Nieuw-Zeeland, 'Aotearoa'. Dit betekent 'het land van de lange witte wolk'. 

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Je gaat zo een filmpje kijken over de bevolking van Nieuw-Zeeland door de Maori. Het is daarbij belangrijk om te weten dat ''pā'' dorp of fort betekent en dat ''iwi'' volk betekent.

Slide 5 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

1

Slide 6 - Video

Deze slide heeft geen instructies

00:30

Vestigden de Maori zich na aankomst voornamelijk op het Noordelijke of Zuidelijke eiland van Aotearoa?

Slide 7 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Deze
Wie heeft als eerste Europeaan het bestaan van Nieuw-Zeeland ontdekt?
A
James Cook
B
Abel Tasman
C
Columbus
D
Jan Pieterszoon Coen

Slide 8 - Quizvraag

Dit is een algemene kennis vraag.
Abel Tasman
Abel Tasman was een Nederlandse ontdekkingsreiziger. Hij kwam als eerste Europeaan aan in Nieuw-Zeeland, Tasmanië, Fiji en Tonga. 
Abel Tasman kwam in 1642 aan in Nieuw-Zeeland, hij bezocht dit gebied in opdracht van de VOC. Dit eerste contact tussen Maori en Europeanen verliep niet zo soepel...
Het gebied waar Abel Tasman aankwam, is nu het Abel Tasman National Park.
De Maori voeren met een aantal boten richting het schip van Abel Tasman. Vier leden van de bemanning van Tasman kwamen om nadat een kleine boot, waarmee zij naar de kust wilden varen, geramd werd door een boot van de Maori. Hierna besloot Tasman te vertrekken.
De Maori bliezen op schelptrometten waarop de Nederlanders op hun trompetten begonnen te blazen en een kanonskogel afschoten. Dit was voor de maori teken tot strijd.

Slide 9 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 10 - Video

Deze slide heeft geen instructies

James Cook was een Britse ontdekkingsreiziger. In oktober 1769  (127 jaar na Abel Tasman) kwam hij aan op het noordelijk eiland van Nieuw-Zeeland.
Aan boord had James Cook de Tahitiaanse Tupaia als tolk, adviseur en navigator.
James Cook was de eerste Europeaan die aantoont dat Nieuw-Zeeland uit twee eilanden bestaat. Hij maakte kaarten van het gebied.
De ontmoeting tussen Cook en de Maori werd nog bloediger dan de ontmoeting tussen Abel Tasman en de Maori. Negen Maori werden gedood. 
Na James Cook volgden nog vele andere ontdekkingsreizigers, walvisjagers en missionarissen. Op de volgende slide is hierover een animatie te zien. De laatste twee eeuwen trokken mensen uit Europa en de rest van de wereld naar Nieuw-Zeeland om zich er te vestigen.
Beide kanten bleven ondanks angst voor elkaar toch nieuwsgierig naar elkaar en vooral naar elkaars spullen. Uit die nieuwsgierigheid naar elkaars spullen ontstond handel.
James Cook

Slide 11 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Verdrag van Waitangi
deel 1
deel 2
deel 3
deel 4
deel 5
Op de volgende slide is het landverlies van de Maori te zien. Je ziet dat Nieuw-Zeeland eerst in zijn geheel het eigendom was van de Maori, maar dat nu nog maar erg weinig land van de Maori is als gevolg van dit verdrag.

Slide 12 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 13 - Video

Deze slide heeft geen instructies


Was het verdrag van Waitangi eerlijk? 
Waarom wel of niet?

Slide 14 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies


Nieuw-Zeeland heeft ongeveer 4,9 miljoen inwoners. Hoeveel inwoners identificeren zich als Maori?
A
ongeveer 554.000
B
ongeveer 776.000
C
ongeveer 928.000
D
ongeveer 4 miljoen

Slide 15 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Maori vandaag de dag
De Maori proberen ook om stukken land die zij verloren hebben, terug te krijgen. 
Dat in het verdag van Waitangi staat dat Maori dezelfde rechten hebben als van oorsprong Britten heeft een positieve invloed, maar wil niet zeggen dat dit ook echt zo is.
In 2004 is de Maori partij, opgericht, die opkomt voor de rechten van de Maori in Nieuw-Zeeland.


Veel onderdelen van de Maori cultuur zoals de taal zijn weer aan het heropleven. Op de volgende slides leer je meer over de cultuur van de Maori.

Slide 16 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

De Maori hebben een rijke beeldcultuur met veel symbolen. Wat betekenen deze symbolen? Koppel het symbool aan de juiste beschrijving.
Manaia:
Dit symbool is de boodschapper tussen de werelden van de levenden en de doden, hij wordt gebruikt als bewaker tegen het kwaad.
Koru:
Dit symbool heeft de vorm van een jonge zilvervaren. Het staat voor nieuw leven, groei, kracht en vrede.
Hei Matau:
Dit symbool heeft de vorm van een vishaak en staat voor geluk en een veilige reis over water.
Hei Tiki:
Dit symbool representeert iemands voorouders en wordt vaak overgedragen van ouder op kind.

Slide 17 - Sleepvraag

Deze slide heeft geen instructies


Deze symbolen zie je ook op de boten van de Maori.
Hoe heet een Maori boot?
A
waka
B
haka

Slide 18 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Het belang van de waka
Als een Maori die zich voorstelt, vertelt hij o.a. met welke waka zijn voorouders aankwamen in Nieuw-Zeeland.

Slide 19 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies



Hier wordt gewerkt door Maori aan een waka voor Museum Volkenkunde
Hoe maak je een waka?
Waka worden gemaakt van boomstammen. Omdat er grote boomsoorten voorkomen op Nieuw-Zeeland (zoals de tōtara, zie afbeelding) kunnen de Maori grotere boten maken dan de andere bewoners van Polynesië. Sommige waka zijn wel 30 meter lang en kunnen 100 mensen vervoeren.

Slide 20 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Waka voor Volkenkunde
Hier zie je een uitsnede van een zijpaneel met verfijnd houtsnijwerk.
Deze boot is in 2010 door de Maori gemaakt voor Museum Volkenkunde in Leiden.

Slide 21 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies



Te Hono Ki Aotearoa

De waka die de Maori hebben gemaakt voor Museum Volkenkunde, Te Hono Ki Aotearoa, is een waka taua, een oorlogskano. De enige waka taua in Europa!
Studenten van de roeivereniging in Leiden zijn opgeleid om erin te kunnen varen. Bekijk het filmpje op de volgende slide om te zien hoe dat eruit ziet.

Slide 22 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 23 - Video

Deze slide heeft geen instructies

De tatoeages van de Maori, ta moko
deel 1
deel 2
deel 3
Wist je dat het woord tattoo dat wij nu kennen is afgeleid van het woord tautau uit Tahiti. James Cook maakte daar tattow van en tegenwoordig kennen we het als tattoo of tatoeage. 

Slide 24 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies


Krijgt iedereen ta moko?
A
nee alleen mannen
B
nee alleen mensen met een hoge status
C
ja, iedereen die meerderjarig is
D
ja, als je dit graag wil

Slide 25 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Slide 26 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Bekijk op de volgende slide de legende over de ta moko.
In dit kunstwerk zie je de ta moko goed terug, ook zie je goed het verschil tussen gezichts ta moko bij mannen (rechts) en vrouwen (links).

Slide 27 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

1

Slide 28 - Video

Deze slide heeft geen instructies

01:50

De familie van Niwareka hadden Ta moko, wat gebruikte Mataora om zich te versieren?

Slide 29 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies


Met welke reden zou jij een tatoeage laten zetten?

Slide 30 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies



Wat is een ''haka''?
A
Een kano
B
Een dans
C
Een ritueel
D
Een legende

Slide 31 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

De haka
Wat is de haka?
Waar komt de haka vandaan?
Ka mate
Wist  je dat er een speciale haka is, voor bij de waka die de Maori voor het museum hebben gemaakt?

Slide 32 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies



Wie hebben de 'ka mate' (haka) wereldwijd bekend gemaakt?
A
All blacks rugbyteam
B
The New Zealand dance company
C
Tall blacks basketbalteam
D
Reclame voor een automerk

Slide 33 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Slide 34 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Workshop haka in Museum Volkenkunde
De workshopgevers hebben de haka geleerd van de Maori die jaarljks naar Museum Volkenkunde komen en toestemming om de haka te leren aan bezoekers.

Slide 35 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Nieuw Zeeland heeft een eigen vlag en de Maori hebben een eigen vlag (te zien op de achtergrond). In de toekomst worden de vlaggen misschien samengevoegd. Hoe zou dit eruit zien? Maak je eigen versie van deze samengevoegde vlag.
Hieronder zie je de vlag van Nieuw-Zeeland en twee voorbeelden van samengevoegde vlaggen.
vlag Nieuw-Zeeland
Voorbeeld
Voorbeeld

Slide 36 - Tekstslide

Dit is een creatieve opdracht waarmee de leerlingen de les over de Maori kunnen afsluiten.
Meer Maori symbolen zijn te vinden door op google afbeeldingen te zoeken op Maori symbols.
Ga door naar één van onze volgende lessen over Oceanië.

Slide 37 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

We zien jullie graag
in het museum.

Slide 38 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies