3.5 mutaties en kanker

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

mutaties                   

planning

• Leerdoelen
  
• Wat zijn mutaties en hoe komen ze tot stand
• huiswerk

leerdoelen

• Aan het eind van de les kan je vertellen wat een mutatie is.
  
• Aan het eind van de les kan je vertellen hoe kanker ontstaat.
  

Op het plaatje hiervoor zag je een albinokind.
In zijn erfelijke informatie zitten foutjes.
Wat kan een albino niet aanmaken waardoor hij een
witte huid krijgt?

mutatie

• Is een plotselinge verandering in het genotype van een cel.

• Mutaties kunnen in alle cellen voorkomen.

• Een enkele mutatie heeft nog geen grote gevolgen.

Als er een mutatie optreedt in één lichaamscel. Is het genotype van elke cel in je lichaam dan veranderd?

1. Ja, een mutatie zorgt voor een verandering in het gehele genotype
2. nee, alleen het genotype veranderd in deze cel

mutaties van welke cellen kunnen doorgegeven worden aan het nageslacht

1. Alleen van lichaamscellen
2. Alleen van geslachtscellen
3. Van zowel geslachts- als lichaamscellen
4. Van geen van beide

Mutant

hoe kan het dat die mutaties plaatsvinden?

• Ze kunnen 'spontaan' plaatsvinden in het lichaam.

• Het vaakst wordt het veroorzaakt door straling en                      chemische stoffen.

• Mutagene invloeden: straling en chemische stoffen

bedenk voor jezelf wat bekende
voorbeelden zijn van mutagene invloeden.

Mutagene invloeden

• UV- straling (Zon)
• Sigarettenrook
• Asbeststof
• Röntgen- en radioactieve straling

bij teveel blootstelling aan UV- straling en teveel roken worden mensen gewaarschuwd voor hun gezondheid. Ze hebben dan een vergrote kans op het krijgen van .......

Gezwel (tumor)

• De snelheid waarmee cellen delen is nauwkeurig afgesteld.

• Alleen soms gaat dat snel en ongeregeld.

• Dan ontstaat er een gezwel .

Kanker

• Bij kanker ontstaat er ergens in het lichaam een kwaadaardig gezwel.

• zo'n gezwel is waarschijnlijk het gevolg van een                                                      mutatie in de genen van een cel.

• ongecontroleerde constante celdeling.

• Meeste mensen met kanker sterven

       Door 'uitzaaiingen' (metastase).

Huiswerk dinsdag

Maak de opgaven t/m 3.7:

57 t/m 64

(Huiswerk voor donderdag:

opgaven t/m 3.8)

Wat is een mutatie?

1. Verandering in je fenotype
2. Is iemand die er anders uitziet. zoals een albino
3. Een ongecontroleerde celdeling
4. een plotselinge verandering in het genotype van een cel

mutaties kunnen plotseling plaatsvinden. In de meeste gevallen vinden ze plaats door bepaalde invloeden. Hoe noemen we deze invloeden?

Wat is het verschil tussen en goedaardige- en kwaadaardige tumor?

Hoe heet het als kankercellen in de bloedbaan komen.

1. ongecontroleerde celdeling
2. Uitzaaing
3. Metastase
4. Verspreiding

leerdoelen

• Aan het eind van de les kan je vertellen wat een mutatie is.
• Aan het eind van de les kan je vertellen hoe kanker ontstaat.

Huiswerk

opdracht 57 t/m 64

10min voor de les komen we even terug.