NU Nederlands Grammatica 2

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Nu Nederlands 

Grammatica 2

Grammatica 2.1 

Lesdoel: 

Persoonsvorm, gezegde en onderwerp uit een zin kunnen halen. 

Wat is de persoonsvorm in deze zin?
Wij halen morgen een hond uit het asiel.

1. hond
2. morgen
3. wij
4. halen

wat is de persoonsvorm:
Jacob wil heel graag gamen.

1. Jacob
2. gamen
3. wil
4. graag

Even oefenen:

1. Op de tv is een programma over olifanten in Afrika

2. Elke ochtend loop ik een rondje om de vijver bij ons in de wijk.

3. Na haar werk reist de vrouw met de tram naar huis.

4. Samuel kookt een heerlijke maaltijd voor zijn moeder.

5. Jax en Zéa zijn de kinderen van mevrouw Wevers. 

Werkwoordelijk gezegde

Werkwoordelijk gezegde: 

bestaat uit alle werkwoorden in een zin! 

Wat is het werkwoordelijk gezegde?
'Peter heeft gisteren zijn scooterrijbewijs gehaald.'

1. heeft
2. heeft gehaald
3. gehaald
4. Er is geen werkwoordelijk gezegde

De persoonsvorm hoort altijd bij het werkwoordelijk gezegde.

1. juist
2. onjuist

Gaat Joris vanavond skaten?

Het werkwoordelijk gezegde =

1. gaat
2. Joris
3. vanavond
4. gaat skaten

Morgen ga ik lopend naar school.

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

1. ga
2. ga lopend
3. lopend

Het onderwerp

Je zoekt eerst de persoonsvorm in een zin

Dan vraag je
WIE / WAT + persoonsvorm?

Het antwoord op die vraag is het onderwerp

Voorbeeld

• De jongen gaat naar school
• De persoonsvorm = gaat

• Wie/wat + pv = onderwerp --> Wie/wat + gaat
• Wie gaat (naar school?)

• Onderwerp = de jongen
  

Wat is het onderwerp?

Mijn moeder doet altijd de boodschappen.

1. Mijn moeder
2. doet
3. altijd
4. de boodschappen

Wat is het onderwerp?

Voetbal is ook een sport voor meisjes.

1. Voetbal
2. is
3. een sport
4. voor meisjes

Aan de slag met pv, wwgez. en ond.

Maak opdracht 1 t/m 6 in je boekje

Grammatica 2.2

Lijdend en meewerkend voorwerp

Bijwoordelijke bepaling 

Lijdend voorwerp

Het lijdend voorwerp (lv) vind je door te vragen: 

wie of wat + gezegde + onderwerp?

LIJDEND VOORWERP

Martijn | hangt | zijn jas | aan de kapstok.

Wat hangt Martijn? Martijn hangt zijn jas.

lijdend voorwerp = zijn jas

ow

wwgez

Welke opgaven moeten we maken?​
Wat is het lijdend voorwerp?

1. Welke opgaven
2. we
3. moeten maken
4. zit er niet in

Onze leraar verzamelt oude lp’s.​

Wat is het lijdend voorwerp?

1. Onze leraar
2. verzamelt
3. oude lp's
4. lp's

Even oefenen met het lijdend voorwerp

Maak opdracht 1

Jan gaf de toets aan de leraar.

Wat is 'Jan'?

1. meewerkend voorwerp
2. lijdend voorwerp
3. onderwerp
4. meewerkend voorwerp

Jan gaf de toets aan de leraar.

Wat is 'de toets'?

1. meewerkend voorwerp
2. lijdend voorwerp
3. onderwerp
4. meewerkend voorwerp

Wat is het meewerkend voorwerp (MV) in de zin:

Mag ik u een kopje koffie aanbieden?

Wat is het meewerkend voorwerp (MV) in de zin:

Het verlegen jongetje gaf ik een schouderklopje.

Ik gaf mijn beste vriend een mooi cadeau.
MV =

1. Ik
2. mijn beste vriend
3. een mooi cadeau
4. gaf

Lisa schonk een duur horloge aan haar vriend.
MV =

1. aan haar vriend
2. Lisa
3. schonk
4. een duur horloge

Zelf aan de slag met het meewerkend voorwerp

Maak opdracht 2 en 3 

Een bijwoordelijke bepaling

• Eerder gevonden zinsdelen: persoonsvorm, onderwerp, gezegde, lijdend voorwerp , meewerkend voorwerp. 
• Wat overblijft is meestal de bijwoordelijke bepaling (bwb). 
• Een bijwoordelijke bepaling geeft antwoord op vragen als  wanneer, waar, waarmee, hoe, door wie, met wie enzovoort:

Ik vertel het je volgende week.
De bijwoordelijke bepaling is:

Een bijwoordelijke bepaling

In één zin kunnen meerdere bijwoordelijke bepalingen voorkomen:

Er / woonden/ eens /een man en een vrouw /arm maar gelukkig 

/samen met hun twee kinderen/ in een donker bos.

bwb

bwb

bwb

bwb

Bevat deze zin een bijwoordelijke bepaling?

De oppas wachtte op het schoolplein op haar oppaskinderen.

1. Nee, de zin bevat geen bijwoordelijke bepaling.
2. Ja, de zin bevat één bijwoordelijke bepaling.
3. Ja, de zin bevat twee bijwoordelijke bepalingen.

Aan de slag!

Opdracht 4 en 5

Tijd over? Oefen dan ook met opdracht 6