H5.4 : Nederland en de wereld

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

H5.4 | Nederland in de wereld

Opdracht 1

Nederland stond na de Tweede Wereldoorlog aan de kant van de VS. Dit had een economische, een politieke en een culturele reden. Noem deze

redenen.

– Economische reden: 

• de VS steunden Nederland met Marshallhulp.

Opdracht 1

– Politieke reden: 

• de VS waren een bondgenoot in de NAVO en konden Nederland beschermen tegen de SU.

– Culturele reden: 

• de VS werden gezien als een welvarend voorbeeldland.

Opdracht 2a

Communistische groepen hadden tijdens de oorlog veel verzetswerk gedaan. Wat is verzetswerk?

• Acties om de Duitse bezetter tegen te werken.

Opdracht 2b

Leg uit dat Nederlanders door de Koude Oorlog een andere mening kregen over

communisten. Doe het zo:

– Door de Tweede Wereldoorlog zagen Nederlanders de communisten als 

• helden , want zij hadden verzetswerk gedaan.

– Maar door de Koude Oorlog zagen Nederlanders de communisten als

• vijanden , want de communistische Sovjet-Unie was de vijand.

Opdracht 3

Gebruik zo nodig paragraaf 1.

– Leg uit dat de Amerikanen met het geven van Marshallhulp ook een politiek doel hadden, en – leg ook uit dat dit doel in Nederland werd bereikt. Doe het zo:

• Een politiek doel van de Marshallhulp was het bestrijden van het communisme.

Opdracht 3

In Nederland werd dit doel bereikt, want 

• het communisme werd snel minder populair.

Opdracht 4

Welke twee begrippen passen bij deze bron?

A Amerikanisering.

B Communisme.

C Kapitalisme.

D Marshallhulp.

E Wapenwedloop.

• Juiste antwoorden: A en C

Opdracht 5a

In welke periode verloor De Waarheid het grootste aantal lezers?

• Tussen 1945 en 1950.

Opdracht 5b

Wat was hiervan de oorzaak?

• De Waarheid (Pravda) was een communistische krant. De Sovjet-Unie werd als een grote bedreiging gezien en de krant had daar onder te leiden. 

B Een kritische bondgenoot

Opdrachten 6 t/m 10

Opdracht 6 

Vanaf de jaren 1960 ontstond in Nederland kritiek op het optreden van de VS.

Geef hiervan twee voorbeelden.

1. Demonstraties tegen de oorlog in Vietnam.
2. Demonstraties tegen het plaatsen van kernwapens in Nederland.

 

Opdracht 7a

In de Vietnamoorlog steunden de VS het communistische / kapitalistische Zuid-Vietnam en vochten ze tegen het communistische / kapitalistische Noord-Vietnam. De oorlog is een voorbeeld van containmentpolitiek /

het Marshallplan.

• In de Vietnamoorlog steunden de VS het kapitalistische Zuid-Vietnam en vochten ze tegen het communistische Noord-Vietnam. De oorlog is een voorbeeld van containmentpolitiek.

Opdracht 7b

Vul de juiste woorden in.

Door de opkomst van de ............ groeide de kritiek op de Vietnamoorlog. Nederlanders zagen bijvoorbeeld hoe soldaten van ...............chemische wapens

gebruikten tegen burgers.

• Door de opkomst van de televisie groeide de kritiek op de Vietnamoorlog. Nederlanders zagen bijvoorbeeld hoe soldaten van de Verenigde Staten chemische wapens gebruikten tegen burgers.

Opdracht 8

– Maar in de jaren 1960 

• waren sommige Nederlanders kritisch over de VS,

bijvoorbeeld 

• vanwege het optreden van de VS in Vietnam.

Opdracht 7c

Leg uit waarom veel Nederlanders toch bondgenoot van de VS wilden blijven.

• In de jaren 1960 was de Koude Oorlog op een hoogtepunt. De SU werd gezien als een grote dreiging. Nederlanders wilden daarom graag bescherming van de VS.

Opdracht 8

Beschrijf hoe de houding van sommige Nederlanders tegenover de VS veranderde tussen 1950 en 1970. Gebruik daarbij steeds een

voorbeeld. Doe het zo:

– In de jaren 1950 

• zag Nederland de VS als een goede bondgenoot , bijvoorbeeld vanwege 
• de Marshallhulp en de militaire bescherming die de VS gaf.

Opdracht 9a

Hieronder staan vier uitspraken. Past de uitspraak bij de Cubacrisis van 1962 of bij de situatie in Nederland in de jaren 1980? Let op: één uitspraak past bij allebei.

Opdracht 9b

Hieronder staan vier perioden. Was er in deze perioden sprake van een wapenwedloop of van ontwapening?

– Rond 1961: ontwapening / wapenwedloop

– Rond 1964: ontwapening / wapenwedloop

– Rond 1980: ontwapening / wapenwedloop

– Rond 1987: ontwapening / wapenwedloop

Opdracht 9b

Hieronder staan vier perioden. Was er in deze perioden sprake van een wapenwedloop of van ontwapening?

– Rond 1961: ontwapening / wapenwedloop

– Rond 1964: ontwapening / wapenwedloop

– Rond 1980: ontwapening / wapenwedloop

– Rond 1987: ontwapening / wapenwedloop

Opdracht 10a

De poster roept op tot demonstraties.

Welk doel past bij deze demonstraties?

A Een sterkere NAVO.

B Meer containment.

C Meer kapitalisme.

D Meer ontwapening.

• Juiste antwoord: D

Opdracht 10b

Iemand ziet bron 5 en beweert: ‘De

demonstranten zijn tegen de Amerikaanse

kernraketten en dus vóór het communisme.’

Leg uit dat je dit niet zeker kunt weten.

• De poster laat zien dat de demonstranten tegen kernwapens waren. Je kunt er niet uit afleiden of ze een communistisch of een vrij, democratisch land wilden.

Huiswerk

H5.4c

opdrachten 11 t/m 14

H5.6 Oefenen met spotprenten

blz. 82-83

Opdrachten 1 en 2

5.4c Een nieuwe wereld

opdrachten 11 t/m 14

Opdracht 11a

Gebruik ook de leertekst van paragraaf 1. Wat zijn de Verenigde Naties?

• Een internationale organisatie waarin bijna alle landen ter wereld vertegenwoordigd zijn, die ruzies tussen landen probeert op te lossen.

Opdracht 11b

Waarom wilde Nederland na 1989 graag meewerken aan vredesmissies van de VN?

• Nederlanders waren optimistisch: ze wilden helpen om vrede en vrijheid over de wereld te verspreiden.

Opdracht 11c

Waarom wilde Nederland na 1995 niet meer zomaar meewerken aan vredesmissies van de VN?

• Een vredesmissie in Srebrenica was heel erg fout gegaan. Nederland werd daardoor voorzichtiger.

Opdracht 10

a.

In de jaren 90 stuurden Nederland en de Verenigde Staten allebei troepen naar Bosnië-Herzegovina. Om welke reden deden ze dat?

A Bosniërs wilden het voormalige Joegoslavië veroveren.

B De Russen hadden Nederland en de Verenigde Staten om hulp gevraagd.

C In Bosnië-Herzegovina was een verschrikkelijke burgeroorlog uitgebroken.

D Nederland en de Verenigde Staten wilden het communisme tegenhouden.

Opdracht 12

Zet de volgende gebeurtenissen in de juiste volgorde, van vroeger naar later.

A De VS krijgen steun van Nederland bij de oorlog in Korea.

B De VS vallen Irak binnen om Saddam Hoessein af te zetten.

C Nederlanders protesteren massaal tegen de plaatsing van kernwapens.

D Nederlandse soldaten doen mee aan een vredesmissie bij Srebrenica.

De juiste volgorde is: 

• A, C, D, B.

Opdracht 13

Bij welke zin uit de leertekst past de bron?

A In het Midden-Oosten nam de politieke onrust alleen maar toe.

B Onder de Nederlandse bevolking was weinig steun voor deze oorlog.

C Uiteindelijk stuurde Nederland wel soldaten, die vooral moesten helpen bij de wederopbouw van Irak.

D Volgens de VS zou daarna overal in het Midden-Oosten de democratie

opbloeien.

• Juiste antwoord: A

Opdracht 14

Zowel de VN als de NAVO sturen nog regelmatig vredesmissies naar landen waar het onrustig is of waar net een ramp is gebeurd.

Vind jij dat Nederland bij zulke vredesmissies moet helpen? Leg je mening uit. Gebruik daarbij signaalwoorden.

Bijvoorbeeld: 

• Nee. Ten eerste laat de leertekst zien dat zulke missies soms voor meer onrust zorgen. Ten tweede kan het geld beter aan het eigen land besteed worden.

Opdracht 14

Ja, omdat Nederland zo kan zorgen voor vrede in andere landen.

Dat is ook voordelig voor Nederland, want met een land in oorlog kun je moeilijk handeldrijven.

Huiswerk

H5.6 Oefenen met spotprenten

blz. 82-83

Opdrachten 1 en 2

2 juni : proefwerk hfd.5

6 juni: inleveren PO hfd.5