3. Keerpuntjaar 1917

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 3-6

Introductie

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen op waarom het jaar 1917 een keerpunt was in de Eerste Wereldoorlog

De Eerste Wereldoorlog

3. Keerpuntjaar 1917

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen op waarom het jaar 1917 een keerpunt was in de Eerste Wereldoorlog

Bondgenootschappen

(tot 1917)

• Geallieerden: Frankrijk, Engeland, Rusland, Italië, Servië
  

• Centralen: Duitsland, Oostenrijk-Hongarije, Turkse Rijk, Bulgarije

Onbeperkte Duikbotenoorlog

1915/1917

De Duitsers probeerden met de Onbeperkte Duikbotenoorlog alle schepen (oorlogs-, koopvaardij- en passagiersschepen) tot zinken te brengen

Donkerblauw:

De gebieden in de zeeën waar de Onbeperkte Duikboten gold

Russische Revolutie

1917

Oorzaken

• Volk heeft het slecht: gebrek aan alles

• Verlies Russisch-Japanse oorlog (1904-1905)

• Bloedig neerslaan van opstand (1905): Bloedige zondag

• Grote verliezen in de Eerste Wereldoorlog

Bloedige Zondag

1905

• De Russische bevolking wil tijdens een demonstratie de tsaar duidelijk maken dat het niet zo goed gaat in het land én om hem te ondersteunen.
• De meeste demonstranten zijn helemaal niet tegen de tsaar!
• Toch wordt er door het leger op de demonstranten geschoten.

Russische

krijgsgevangen

• Het Russische leger is groot, maar zwak en slecht uitgerust.
• Soms hebben soldaten niet eens een wapen

Februari 1917

• Voedselrellen en stakingen

• Demonstraties tegen de Tsaar

• Voorlopige (democratische) regering

• Tsaar treedt af en wordt gearresteerd

Oktober 1917

• Onrust in Rusland blijft
  

• Duitsland(!) helpt Lenin, Rusland binnen te smokkelen (april 1917)

• Communisten o.l.v. Lenin grijpen de macht en de voorlopige regering wordt afgezet

• De Tsaar en zijn familie worden vermoord (juli 1918)
  

Vrede met Duitsland

alle grond aan de boeren

alle macht aan de sovjets

alle fabrieken aan de arbeiders

Vrede van Brest-Litovsk

1918

• Het communistische Rusland (later: Sovjet-Unie) sluit vrede met Duitsland en laat zijn oude bondgenoten, Engeland en Frankrijk, in de steek
• Let op: de Sovjet-Unie wordt geen bondgenoot van Duitsland.

De Verenigde Staten 

raken betrokken bij de oorlog april 1917

Oorzaken

• Het liefst zouden de Amerikanen niets met deze 'Europese' oorlog te maken willen hebben, maar...

• ...inmiddels is het 8e Amerikaanse schip door Duitsers getorpedeerd...

• ...en is ontdekt dat de Duitsers bezig zijn met het ophitsen van Mexico en Japan tegen de VS (Zimmerman-telegram)

Hoewel de Amerikanen pas vanaf augustus 1918 meevechten,

geven de enorme hoeveelheid nieuwe soldaten en wapens

de doorslag.

Geallieerden

Engeland

Frankrijk

Rusland (tot 1917)

Verenigde Staten (vanaf 1917)

Italië (vanaf 1915)

Centralen

Duitsland

Oostenrijk-Hongarije

Turkije

Bulgarije

Klik op de vraagtekens om de zinnen te bekijken

Waarom is 1917 een keerpuntjaar?

Sleep de zinnen naar de juiste plek

Duitsland geeft zich over

Frankrijk geeft zich over

De Verenigde Staten stoppen met de oorlog

Franz-Ferdinand wordt vermoord

Na de Russische Revolutie stopt Rusland met de oorlog

Duitsland wordt bondgenoot van Rusland

De Verenigde Staten doen mee met de oorlog

Nederland wordt neutraal

Begrippen uit deze les

• Onbeperkte Duikbotenoorlog
• Bloedige Zondag
• Russische Revolutie
• Vrede van Brest-Litovsk
• communisten
• Zimmerman-telegram

Personen uit deze les

• Vladimir Lenin
• Tsaar Nicolaas II

Jaartallen uit deze les

• 1915/1917: Onbeperkte Duikbotenoorlog van Duitsland
• 1917: Russische Revolutie
• 1917: Zimmerman-telegram
• 1917: De VS verklaart de oorlog aan Duitsland
• 1918: Vrede van Brest-Litovsk

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen

Schlieffenplan

• Via België Frankrijk aanvallen
  

• Daarna kunnen de legers naar de oostgrens om te vechten tegen Rusland
  

• Voorkomen tweefrontenoorlog