Examenvoorbereiding lezen/luisteren 3F

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2

Lezen/Luisteren 3F

voorbereiding CE Nederlands 3F

Inhoud

- Herhaling lesstof

- Informatie over het examen

- Tips

- Oefenexamen

Lesdoelen

• Je hebt inzicht in welke type vragen voorkomen in het examen en je geeft voorbeelden hierbij.
• Je kunt minimaal twee tekstsoorten en -doelen benoemen.
• Je kunt minimaal twee teksverbanden benoemen en de bijbehorende signaalwoorden.
• Je kunt hoofd- en bijzaken onderscheiden van elkaar.
• Je weet hoe je een lees- en luistertekst moet aanpakken om tot een beter tekstbegrip te komen.
• Je neemt de tips tot je en beslist zelf of en in hoeverre je er gebruik van maakt.
• Je maakt minimaal een lees- en een luistertekst uit een oefenexamen.

Soorten vragen

- begripsvragen 

- interpretatievragen 

- evaluatievragen

- samenvattingsvragen

- opzoekvragen

- inhoudsvragen

Waar gaan begripsvragen over?

1. hoofdgedachte/onderwerp
2. oorzaak-gevolg/ middel-doel
3. hoofd-/bijzaken
4. drogreden/argument

Begripsvraag

Een voorbeeld van een begripsvraag kan zijn:

Welke van de onderstaande zinnen vat de tekst het best samen?

Deze vragen gaan over de inhoud van de tekst.
Daarmee kijken ze of je de inhoud van de tekst begrepen hebt.

Het onderwerp van een tekst....

De hoofdgedachte van een tekst....

is waar de tekst over gaat

is het belangrijkste wat de schrijver over het onderwerp duidelijk wil maken

vind je in de titel en/of de inleiding

vind je in de titel, de inleiding, de kern en/of het slot

bestaat uit een of enkele woorden

bestaat uit een hele zin

Onderwerp en hoofdgedachte zijn al behandeld bij bouwsteen 2. Deze sleepvraag even als opfrisser.

Interpretatievragen kun je letterlijk uit de tekst halen.

1. waar
2. niet waar

Interpretatievraag

Een voorbeeld van een interpretatievraag is:

Wat is het doel van de schrijver?

Maar ook:
Hoe reageert de vrouw op de vraag van de interviewer?
(Verbaasd, boos, sceptisch)

Welke antwoorden horen bij evaluatievragen?

1. doel schrijver
2. conclusie
3. kwaliteit van de argumenten
4. Tekstverbanden

opvatting auteur + conclusie  = interpretatie

Evaluatievragen

Voorbeelden van evaluatievragen zijn:

Wat is het verband tussen alinea 3 en 4?

Maar ook:
Van welke drogreden is sprake bij het argument [...] in alinea 4?

Lesdoelen

• Je hebt inzicht in welke type vragen voorkomen in het examen en je geeft voorbeelden hierbij.
• Je kunt minimaal twee tekstsoorten en -doelen benoemen.
• Je kunt minimaal twee teksverbanden benoemen en de bijbehorende signaalwoorden.
• Je kunt hoofd- en bijzaken onderscheiden van elkaar.
• Je weet hoe je een lees- en luistertekst moet aanpakken om tot een beter tekstbegrip te komen.
• Je neemt de tips tot je en beslist zelf of en in hoeverre je er gebruik van maakt.
• Je maakt minimaal een lees- en een luistertekst uit een oefenexamen.

Tekstsoorten en -doelen

- Informatieve teksten - Informeren

- Instructieve teksten - Instrueren

- Betogende teksten - Overtuigen

- Activerende teksten - Overtuigen en activeren

Informatieve tekst

betogende tekst

vooral feiten

brochure

overtuigen

informeren

vooral mening

standpunt onderbouwen

Wat is een tekstverband?

1. Het belangrijkste wat in de tekst over het onderwerp wordt gezegd.
2. Het belangrijkste in een alinea.
3. De samenhang tussen woorden, zinnen of alinea's.

 Wat is een voorbeeld van een  

 tekstverband?

1. opsomming
2. tegenstelling
3. reden
4. oorzaak-gevolg

Tekstverbanden en signaalwoorden

oorzaak-gevolg

middel-doel

reden

tegen-stelling

voorbeeld

doordat

want

Zo

daarmee

namelijk

echter

zodat

om te...

bijvoorbeeld

[2] Het aantal fietsen blijft groeien – Nederland telde er in 2009 al 18 miljoen – en daarmee dreigt het ‘paard van de democratie’,  zoals de fiets wel genoemd wordt, aan zijn eigen succes ten onder te gaan: wegen raken ermee verstopt en parkeerplaatsen lijken er nooit genoeg. Ondanks miljoeneninvesteringen zal het tekort aan fietsparkeerplekken bij stations de komende tien jaar verdubbelen tot tweehonderdduizend. Een ‘fietsinfarct’ dreigt. Hoe heeft het zo ver kunnen komen? Hebben beleidsmakers en belangengroepen al die jaren zitten slapen? 

Sleep de tekstverbanden naar het juiste signaalwoord.

opsommend

voorbeeld

tegenstellend

Samenvattingsvragen moeten altijd in eigen woorden worden geformuleerd.

1. waar
2. niet waar

Meestal wel, maar dan staat dat duidelijk aangegeven. 

hoofdzaken

bijzaken

hoofdgedachte

onderwerp

extra uitleg

illustraties

centrum mindmap

kernwoorden

foto's

Hoofdzaken
(Kernzinnen, feiten) 

Wie
Wat 
Waarom
Wanneer 
Waar

Hoe? 

Niet alle informatie in teksten is even belangrijk. Informatie die echt belangrijk is voor het tekstdoel, noem je hoofdzaken.

Bijzaken

Voorbeelden
Extra uitleg
Afbeeldingen 
Vragen
Details
Meningen 

Let op! Bij betogende teksten horen meningen wél in de samenvatting

Welk van de volgende teksten zijn hoofdzaken en welke zijn bijzaken?

Hoofdzaken

Bijzaken

Methode is ontwikkeld door studenten van de universiteit van Berkeley

Onderzoekers hebben een methode gevonden om commando's voor slimme speakers te maken.

De methode van de onderzoekers misbruikt de manier waarop computers spraakcommando's herkennen.

Het afspelen van zo'n video kan ervoor zorgen dat een slimme speaker sloten openmaakt, producten bestelt of geld overmaakt.

De homepad is volgens Apple al beschermd.

Hoe pak jij een tekst aan?

Ik lees de vraag en ga dan pas de tekst lezen/beluisteren

Ik lees eerst de hele tekst en beantwoord dan pas de vragen

Ik lees globaal de tekst en ga dan naar de vragen

Anders

Kies de juiste volgorde 

Dit is een voorbeeldmanier van hoe je een examentekst kunt aanpakken

1

2

3

4

5

6

7

Lees gevraagde tekstgedeelte goed door.

Formuleer voor jezelf het antwoord.

Geen keuze? 

Lees tekstgedeelte nog eens. 

Streep foute antwoorden weg.

Lees intensief

Vul het antwoord in. 

Lees globaal

Lees de antwoordmogelijk-heden.

Vergelijk met jouw antwoord.

Lees de vragen (nog niet de antwoorden)

Heb voor jezelf duidelijk waar de tekst over gaat en wat het doel van de tekst is. 

Kies de juiste leesstrategie

Globaal

Gericht/

zoekend

Intensief

Verkennend / oriënterend

Bruikbaar voor mijn verslag?

Wat is de bron?

Hoofdzaken & bijzaken  onderscheiden

Onderwerp tekst bepalen

Specifiek antwoord op een vraag

Keuze telefoon, je wilt er één met de beste opslagcapaciteiten

Leren voor een toets

Alles willen begrijpen

Hoe pak je een tekst aan?

Zoals je net zag, zijn verschillende manieren om examenteksten aan te pakken.

Oefen verschillende manieren en kies daarna de manier die het beste bij jou past.

Tips

• allemaal meerkeuzevragen
  
• lees de vraag en alle antwoordopties voordat je iets invult
• bedenk welke antwoorden zeker fout zijn
• controleer of je alle vragen beantwoord hebt
• Weet je het antwoord niet zeker? Schrijf vraag op en laat liggen voor later. 
  
• ben goed uitgerust

• Door eerst de vraag en antwoordmogelijkheden te lezen, weet je wat de mogelijkheden zijn. Zo kun je gericht lezen/luisteren en lees/hoor je het juiste antwoord sneller. 
• Als je denkt het antwoord te weten zonder de tekst te lezen, toch vraag en tekst lezen! Ook als je denkt het juiste antwoord te hebben gevonden, de andere antwoorden nog nalezen. 

Tips

•  Zoek naar synoniemen
•  Goed lezen
• kritisch zijn in het vergelijken van de antwoorden met de (gesproken) tekst.
  
• Kijk ook goed naar wat er wordt gevraagd
  - Onderwerp is wat anders dan de aanleiding

• Door eerst de vraag en antwoordmogelijkheden te lezen, weet je wat de mogelijkheden zijn. Zo kun je gericht lezen/luisteren en lees/hoor je het juiste antwoord sneller. 
• Als je denkt het antwoord te weten zonder de tekst te lezen, toch vraag en tekst lezen! Ook als je denkt het juiste antwoord te hebben gevonden, de andere antwoorden nog nalezen. 

Oefenen

• Ga naar oefenen.facet.onl
• Klik op mbo - Nederlands
• Kies Mbo Nederlands 3F
• Kies vervolgens minimaal 1 leestekst en 1 luistertekst