Introductie voor je de lessen gebruikt

12 lessen om zelfvertrouwen te versterken voor 6-99 jaar

Beter Verwoorden - Laat Je Zien

in de woorden van een deelneemster

"Ik kwam aan, een bloem in de knop, en ik bloeide open"

De lessenserie Beter Verwoorden is gericht op het versterken van het expressie vermogen en de persoonlijke ontwikkeling van iedere deelnemer, juist ook in relatie tot zijn omgeving. Deelnemers worden zich bewuster van hun capaciteiten en wie ze willen zijn en welke stappen ze kunnen zetten om zichzelf te ontwikkelen en een rol te spelen in hun samenleving.

Op een speelse manier leren ze van en met elkaar. Een lessenserie waarin sociale vaardigheden een hoofdrol spelen.

Voor welk soort onderwijs

is Laat Je Zien geschikt?

De serie van 12 lessen plus een presentatie is bruikbaar in het speciaal onderwijs, op basis- en middelbare scholenen ook kan ook worden ingezet als cursus voor volwassenen, jongeren en kinderen. Spelenderwijs leer je van en met elkaar. Een toneelcursus light waarbij sociale vaardigheden de hoofdrol spelen. 

Wat biedt deze lessenserie

 de deelnemers?

1. Hun uitdrukkingsvaardigheid wordt vergroot: ze leren zowel verbaal als non-verbaal helder en precies uitdrukking te geven aan hun gedachten, gevoelens, gedrag en ervaringen;
2. Het zelfbewustzijn wordt versterkt: meer besef over wat ze willen en hoe ze dat kunnen bereiken;
3. Ze ervaren dat ze kunnen zijn wie ze zijn;
4. Ze leren individueel werken, samenwerken en verantwoordelijkheid nemen voor zichzelf, hun team en de groep;
5. Ze ervaren hoe bevredigend het creatieve proces kan zijn;
6. Ze kiezen bewuster voor een presentatievorm die bij hen past.
7. 
   

Wat levert de lessenserie de docent op?

Eigenschappen en vaardigheden die versterkt worden door het toepassen van deze manier van werken zijn:

• Flexibiliteit;
• Openheid;
• Empathie;
• Rust;
• Structuur bieden zonder het gevoel van vrijheid te ondermijnen;
• Bewust worden van je oordelen en je eigen angsten, de hindernissen die daaruit voortkomen en hoe daarmee om te gaan.

- de serie van 12 lessen plus een presentatie -

1. Fruit

2. Bezeerd

3. Prettige plek

4. Familie

5. Vriendschap

6. Dieren

7. Groei

8. Energie

9. Dromen

10. Kans

11. Grenzen

12. Gezien worden

Elke les heeft een thema en is zorgvuldig opgebouwd. De thema’s zijn zo gekozen dat deelnemers in iedere opeenvolgende les steeds iets meer van zichzelf laten zien. In de eerste les werken de deelnemers rond het thema fruit, en later komen thema’s aan bod als familie, vriendschap en gezien worden; hoe verder je komt in de lessen, hoe meer introspectie. 

Uiteindelijk werken de serie lessen toe naar het thema grenzen. Veel deelnemers hebben daar moeite mee.

Waar ligt mijn grens? Wat wil ik laten zien aan de andere deelnemers? Die vragen stellen ze zichzelf in elke les, omdat ze steeds kiezen wat ze willen presenteren. Uiteindelijk werken deelnemers toe naar een presentatie waarin ze zichzelf echt laten zien en bewust hebben gekozen voor wat ze laten zien. De geleidelijkheid is van belang voor de ontwikkeling van de deelnemers. 

Plezier en Veiligheid

Omgangsregels specifiek voor het werken met de eigen ervaring:

1. Deelnemers onderbreken elkaar niet tijdens het vertellen en stellen hun vragen pas als de verteller is uitgesproken.
   
2. Elke deelnemer mag vragen stellen over datgene waarover hij meer wil weten of wat hem nog niet duidelijk is.
3. Commentaar is nooit toegestaan: geen oordelen.
4. Dat wat in de groep of een-op-een gedeeld wordt blijft in de groep en wordt niet naar buiten gebracht.

Plezier in de hoofdrol

Plezier bevordert motivatie en stimuleert het leerproces.

Door plezier ontstaat ontspanning. Ontspanning is een belangrijke factor in het ervaren van welbevinden door mensen, het biedt een tegenwicht voor de negatieve emoties (ervaringen) die mensen in hun leven hebben gehad. Samen plezier hebben geeft vertrouwen, veiligheid en energie. Het zet alle deelnemers open voor samen verkennen, ontdekken, leren en leven. 

Alle verschillende werkvormen uit de methodologie Laat Je Zien zijn gekozen met aandacht voor plezier voor de deelnemers en de docenten. Dat bevestigen gebruikers van Laat Je Zien in evaluaties van workshops en leservaringen. De eigen ervaring van de deelnemers is het uitgangspunt. Van daaruit wordt het uitwisselen, verkennen, bestuderen en oefenen als relevant, veilig en plezierig beleefd. 

In het artikel van Judy Willis (2007) The Neuroscience of Joyful Education komt naar voren hoe plezier en het leerproces elkaar beïnvloeden.

Uit een aantal door Willis genoemde onderzoeken blijkt dat plezier ervaren het leereffect versterkt:

Deelnemers leren beter als de ervaring in de lessituatie plezierig is en relevantie heeft voor het leven, de belangstelling en ervaringen van de deelnemers (Chugani, 1998; Pawlak, Magarinos, Melchor, McEwan, & Strickland, 2003).

Deelnemers onthouden het geleerde beter als het met een sterke positieve emotie samenhangt (Dulay & Burt, 1977; Krashen, 1982).

Bij deelnemers die minimale stress ervaren en die betrokken en gemotiveerd zijn, vloeit informatie vrij langs het affectieve filter in de amygdala. Deze deelnemers behalen hogere cognitieve niveaus, leggen betekenisvolle verbindingen en ervaren regelmatig aha-momenten. Dit soort leren ontstaat niet in stille leeromgevingen met een docent die een lezing geeft, maar in leeromgevingen waar een sfeer is van energiek samen onderzoeken en ontdekken (Kohn, 2004).

Veiligheid

Vanuit haar/zijn rol als voorbeeld draagt de docent in belangrijke mate zelf bij aan de veiligheid in de groep. Om de veiligheid in de groep tijdens de stappen te waarborgen loopt de docent rond en is zij/hij beschikbaar om waar nodig bij te sturen.

Zo is de docent er op gericht om stress, verveling, verwarring, lage motivatie en angst bij deelnemers te vermijden. Ook ontwikkelt de docent alertheid op sociale processen en ziet interacties tussen deelnemers ontstaan voordat ze in negatieve vorm de ruimte krijgen. 

De omgang van de docent en de deelnemers is tijdens het proces gebaseerd op gelijkwaardigheid maar de hoofdregie ligt bij de docent. Naarmate de groep groeit in het proces deelt de docent meer en meer de regie.

Waar houdt de docent rekening mee?

• Niveau van intimiteit: wees ervan bewust hoe persoonlijk sommige onderwerpen kunnen zijn voor de deelnemers. Het is anders om te spreken over een ervaring met fruit dan over een ervaring met grenzen. Rekening houden met de volgorde van de onderwerpen is van belang bij het ondersteunen van het gevoel van veiligheid bij de deelnemers. De docent draagt verantwoordelijkheid voor een goede afstemming op het niveau en de mogelijkheden van de deelnemers.
  
• Structuur in de lesruimte moet worden afgestemd op de deelnemers. Gebruik bijvoorbeeld pictogrammen als dat verhelderend is voor de deelnemers (een beetje zoals de reminder in de bioscoop: ‘Mobiele telefoons op stil’). Creëer bijvoorbeeld duidelijke plekken in de lesruimte waar materialen te vinden zijn.
  
• Aan het begin van de samenwerking neemt de docent tijd om samen met de deelnemers afspraken te maken over hoe iedereen met elkaar om wil gaan. Bij een-op-een samenwerken gelden deze regels ook. Door deze regels zichtbaar in de lesruimte op te hangen, hoeft een docent er niet telkens woorden aan te besteden.
  

• Voorbereiding
• OPMAAT: 1. Energieke oefening of Spel en 2. Fysieke activiteit passend bij het onderwerp;
• JE ZIJN: deel I eigen ervaring: lijstje, kiezen, vertellen, schrijven;
• KENNIS-VERDIEP: poëzie, muziek, dialogen of scènes;
• DOEN: In tweetallen lezen en redigeren;
• JE ZIJN: deel II eigen ervaring: in net schrijven en beeld;
• PRESENTATIE in de klas: het verhaal voorlezen a.d.h.v. beeld, verhaal op muziek, verhaal als toneel;

De structuur van de 12 lessen 

Beter Verwoorden - Laat Je Zien

Dit is een boekje, geen drieluik. Als je de 12 drieluikthema's wilt doorwerken, is dat ook mogelijk, maar dan zal het niet meer zo gericht zijn op eigenwaarde.

Elke les duurt ongeveer 120 minuten en kan in twee of drie delen worden verdeeld. De vier activiteiten - tellen, een lijst maken en kiezen, per twee tellen en de tekst "op concept" schrijven (totaal ±30 minuten) - worden zonder onderbreking uitgevoerd.

Después de que los participantes hayan escrito su texto, el profesor puede adaptar las otras actividades al horario semanal actual. La variación que aplique el profesor dependerá de la forma de presentación. que considere adecuada para sus participantes. 

Lista de Preparación

• Un círculo, para que todos pueden verse bien;
  
• Una historia propia por el profesor;
  
• La pregunta de conexión preparado; 
  
• Prepara las herramientas necesarias;
  
• Instrumento que haga un sonido;
  
• Un bolígrafo negro para todos los participantes;
  
• Papel de tamaño A6 y papel de tamaño A5;
• Prepara un molde carta con un cuadrado de unos 10 por 10 cm. en el centro;
  
• Tapas de cartón carta para el libro.
  

Lista de preparación ejemplo clase Fruta

• Las sillas están en un círculo y todos se sientan. Fuera del círculo puede haber mesas para escribir o se usan portapapeles.
  
• El profesor prepara una historia sobre una vez que experimentó algo con la fruta. Primero el profesor busca diferentes experiencias con la fruta y hace una lista. De la lista, el profesor elige la experiencia que le conviene a los participantes y tiene en cuenta la forma de contar la historia con la que puede moderar el impacto. Mantenlo simple, no demasiado grande en emociones, una experiencia promedio que obtiene color a través de los detalles es usualmente la más efectiva. La forma en la que el profesor cuenta es un modelo para los participantes. Dígalo con precisión y claridad.
  
• El profesor prepara la pregunta de conexión. En esta lección sobre la fruta: "¿Quién de ustedes quiere contar sobre una vez que se ha experimentado algo con la fruta?"
  
• Tazones con un tipo diferente de fruta en cada tazón, añade una fruta extra por cada cinco participantes. La fruta se prepara, se corta en pequeños trozos con pinchazos.
  
• Tres toallas de té para cubrir los tazones para que la fruta no sea visible inmediatamente.
  
• Una venda para los ojos.
  
• Marcadores o lápices de colores de punta gruesa.
  
• Campanas, una flauta o cualquier otro instrumento que haga un sonido.
  
• Un bolígrafo negro para todos los participantes.
  
• Papel de tamaño A6.
  
• Papel de tamaño A5.
  
• El profesor prepara un papel de carta (A4) de pie con un cuadrado de unos 10 cm. por 10 cm. en el centro, empezando por el margen superior. Entonces hay dos columnas bajo el cuadrado. Uno para la experiencia y el otro para el Once de su elección.
  
• Cartón de tamaño carta (A4) para las cubiertas y tres anillos para mantener las cubiertas y las hojas juntas. Por supuesto, esto está abierto para su propia entrada siempre y cuando sea un sistema al que se le puedan añadir páginas y que tenga el carácter de un librito.
  

La experiencia del profesor sirve de ejemplo para los participantes. 

Usas tu propia experiencia para presentar el tema e influir en lo que otros cuenten y en cómo lo contaran. 

Lista de control para el profesor cuando cuente su propia experiencia

Preste atención a los siguientes aspectos cuando cuente esa experiencia: 

• Empieza a contarlo de inmediato, sin demasiada introducción;
  
• Habla con precisión y claridad;
  
• Preste atención a la variación en la longitud de las frases y el uso de las palabras;
  
• Vigila la estructura desde el principio, el centro a fin;
  
• Elija conscientemente qué adjetivos puede usar para dar más color (información) a los participantes;
  
• Si hay diálogos en la experiencia, puedes incluirlos en tu narración;
  
• Incorpore detalles en su narración, haciendo que su experiencia sea más atractiva para la imaginación;
  
• En la descripción de su experiencia, incluya una o más observaciones sensoriales;
  
• Sea lo más completo posible. Diga, por ejemplo, con quién y dónde estuvo, qué ocurrió exactamente, cómo fue, cómo se sintió y cómo reaccionaron los demás;
  
• Hazte preguntas como: ¿Qué ha pasado? ¿Qué he hecho? ¿En qué estaba pensando? ¿Qué sentí? ¿Cómo reaccioné? ¿Cómo reaccionaron los demás? ¿Qué se dijo?;
  
• Sólo habláis sobre una experiencia real. No retrase la experiencia más de tres meses a un año. Se puede hacer una excepción para un tema como "familia", donde las experiencias pueden claramente tener lugar en el pasado. Vigila cuánto tiempo estás ocupado contando historias;
  
• Evite resumir la historia y no dé una conclusión;
  
• Practica contando la historia de tu propia experiencia y haciendo la pregunta de conexión con, por ejemplo, un colega o amigo. Ver en "Instrumentos": Haciendo preguntas - pregunta de conexión;
  
• Cuando compartas tu propia experiencia, asegúrate de que sólo te concentres en aflojar las experiencias de los participantes. No es la intención que usted transfiera conocimientos en ese momento, porque se trata puramente de algo que ha experimentado y sobre lo que usted habla abiertamente. También quieres que los participantes cuenten sobre sus experiencias sin inhibiciones y sin sentirse juzgados. Se trata de la equivalencia entre los narradores de historias y no de comprobar su nivel de conocimiento;
  
• A veces - especialmente cuando esta forma de trabajo es todavía desconocida - nadie quiere empezar de hablar. Eso está bien y puede ser resuelto continuando directamente con la elaboración de una pequeña lista. Pero es preferible que los participantes se sientan finalmente invitados y superen sus dudas. La confianza de los participantes crece con la seguridad que se experimenta de esta manera.;
  
• Cuando la narración se detiene por un momento, no suele depender del sujeto. Las nuevas historias saldrán por su propia cuenta. Después de una o dos historias, da el siguiente paso.
  

Después del libro, un tríptico

Ejemplo lección 1: Fruta

Ejemplo de un Tríptico - la importancia

• Un tríptico da campo a trabajar el autoestima, la expresión adecuada y a la vez trabajas todo el contenido de los módulos.
• Crear un tríptico da la oportunidad de profundizar conocimiento en los alumnos;
• Los alumnos aprenden expresarse aun más y lo ejercen en la práctica; 

Ejemplo Lección 2 

Tríptico

Ser Lastimado 

Ejemplo de un Tríptico - la importancia

• Un tríptico da campo a trabajar el autoestima, la expresión adecuada y a la vez trabajas todo el contenido de los módulos.
• Crear un tríptico da la oportunidad de profundizar conocimiento en los alumnos;
• Los alumnos aprenden expresarse aun más y lo ejercen en la práctica; 

Ejemplo Lección 3 

Tríptico

Ser Lastimado 

Ejemplo de un Tríptico - la importancia

• Un tríptico da campo a trabajar el autoestima, la expresión adecuada y a la vez trabajas todo el contenido de los módulos.
• Crear un tríptico da la oportunidad de profundizar conocimiento en los alumnos;
• Los alumnos aprenden expresarse aun más y lo ejercen en la práctica;