3hv 2. Woordenschat: Landbouw

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Welkom bij Nederlands!

Bij Nederlands

Startopdracht

1. Welke problemen ontstaan er door intensieve landbouw, volgens de tekst? Noem er minstens drie.

2. De tekst noemt ‘de keerzijde van succes’. Wat wordt daarmee bedoeld in deze context?

3. Leg in eigen woorden uit wat de transitie in de landbouw inhoudt.

A. 

B. 

4. Kies 5 moeilijke woorden uit de tekst (zoals biodiversiteit, veredeling, irrigatie) en leg ze uit in je eigen woorden.

5. In de tekst staan meerdere spreekwoorden en uitdrukkingen die met boeren te maken hebben. Kies er 3 en leg uit wat ze betekenen én hoe ze passen in de tekst.

Lees de tekst en maak daarna opdracht A. of B. in je schrift.

Landbouw in transitie

Een keerpunt voor de boer

Boer Jan kijkt uit over zijn land. Ooit was zijn bedrijf een toonbeeld van moderne landbouw: grote machines, veel opbrengst, en levering aan supermarkten in binnen- en buitenland. Hij was een succesvolle exporteur van groenten en siergewassen, en dankzij de mechanisatie groeide het volume van zijn productie elk jaar.

Toch voelt Jan dat er iets moet veranderen. De intensieve landbouw heeft zijn grenzen bereikt. De bodem raakt uitgeput, biodiversiteit verdwijnt, en het vertrouwen van de consument neemt af. De keerzijde van succes laat zich steeds duidelijker zien. Bovendien worden de regels strenger: irrigatiesystemen moeten duurzamer, kunstmestgebruik wordt beperkt. De landbouw staat voor een grote transitie – een ingrijpende verandering die vraagt om nieuwe keuzes.

Jan kiest voor een andere koers. Hij investeert in veredeling van robuuste gewassen, gebruikt regenwater voor irrigatie, en plant bonen langs een eenvoudige bonenstok – een knipoog naar vroeger. Deze kentering vraagt veel van hem, maar hij ziet ook voordelen: minder kosten, minder afhankelijkheid, meer toekomst.

Niet elke boer maakt dezelfde keuze. Sommigen willen alles bij het oude laten: “Wat de boer niet kent, dat eet hij niet,” zeggen ze. Anderen willen een graantje meepikken van de duurzaamheidsmarkt, maar overschatten wat ze aankunnen: ze nemen te veel hooi op hun vork. Jan probeert nuchter te blijven en vertrouwt op zijn boerenverstand.

Hij weet dat het tijd kost, maar hij is niet bang voor verandering. “Ik dop mijn eigen boontjes wel,” zegt hij. En als alles lukt zoals hij hoopt, heeft hij straks zijn schaapjes op het droge.

Startopdracht

1. Welke problemen ontstaan er door intensieve landbouw, volgens de tekst? Noem er minstens drie.

2. De tekst noemt ‘de keerzijde van succes’. Wat wordt daarmee bedoeld in deze context?

3. Leg in eigen woorden uit wat de transitie in de landbouw inhoudt.

A. 

B. 

4. Kies 5 moeilijke woorden uit de tekst (zoals biodiversiteit, veredeling, irrigatie) en leg ze uit in je eigen woorden.

5. In de tekst staan meerdere spreekwoorden en uitdrukkingen die met boeren te maken hebben. Kies er 3 en leg uit wat ze betekenen én hoe ze passen in de tekst.

Lees de tekst en maak daarna opdracht A. of B. in je schrift.

Landbouw in transitie

Een keerpunt voor de boer

Boer Jan kijkt uit over zijn land. Ooit was zijn bedrijf een toonbeeld van moderne landbouw: grote machines, veel opbrengst, en levering aan supermarkten in binnen- en buitenland. Hij was een succesvolle exporteur van groenten en siergewassen, en dankzij de mechanisatie groeide het volume van zijn productie elk jaar.

Toch voelt Jan dat er iets moet veranderen. De intensieve landbouw heeft zijn grenzen bereikt. De bodem raakt uitgeput, biodiversiteit verdwijnt, en het vertrouwen van de consument neemt af. De keerzijde van succes laat zich steeds duidelijker zien. Bovendien worden de regels strenger: irrigatiesystemen moeten duurzamer, kunstmestgebruik wordt beperkt. De landbouw staat voor een grote transitie – een ingrijpende verandering die vraagt om nieuwe keuzes.

Jan kiest voor een andere koers. Hij investeert in veredeling van robuuste gewassen, gebruikt regenwater voor irrigatie, en plant bonen langs een eenvoudige bonenstok – een knipoog naar vroeger. Deze kentering vraagt veel van hem, maar hij ziet ook voordelen: minder kosten, minder afhankelijkheid, meer toekomst.

Niet elke boer maakt dezelfde keuze. Sommigen willen alles bij het oude laten: “Wat de boer niet kent, dat eet hij niet,” zeggen ze. Anderen willen een graantje meepikken van de duurzaamheidsmarkt, maar overschatten wat ze aankunnen: ze nemen te veel hooi op hun vork. Jan probeert nuchter te blijven en vertrouwt op zijn boerenverstand.

Hij weet dat het tijd kost, maar hij is niet bang voor verandering. “Ik dop mijn eigen boontjes wel,” zegt hij. En als alles lukt zoals hij hoopt, heeft hij straks zijn schaapjes op het droge.

REFLECTEREN

Reflecteren en toepassen

6. Denk je dat Jan een verstandige keuze maakt door te verduurzamen? Waarom wel of niet?

7. Wat zou jij doen als jij in zijn schoenen stond? Verduurzamen of vasthouden aan wat je al kent? Licht je antwoord toe.

8. Kun je een voorbeeld bedenken van een andere sector (niet de landbouw) waar ook sprake is van een transitie? Leg uit.

Dagopening

Deel je makkelijk je
gevoelens of houd je
ze liever voor jezelf?

Fijn dat je er bent!

Pak je schrift, je pen, boek voor op blz 218, pak je schrift, je pen, je iPad/laptop en log in op deze LessonUp. 

 

Vandaag

1. Planning laatste schoolweken: 

Woordenschat + Meer dan lezen

--> toets in toetsweek

2. Opdrachten in de online methode maken bij Cursus Woordenschat.

Lesdoel: De leerlingen kennen aan het einde van de les minstens 8  woorden van paragraaf 2: landbouw. 

week	onderdeel	toetsen
19-23 mei	C9 Woordenschat
26-28 mei	C9 Woordenschat
2-6 juni	C9 Woordenschat + lezen	C9 woordenschat op vrijdag 6 juni 2025
10-13 juni	C1 Lezen: §5
16 - 20 juni	C1 Lezen: §5 + oefentoets	C1 §5
23-24 juni	toetsdagen/toetsweek	C1 §5

Planning

Naar online methode 

Jullie gaat online naar het boek van Nieuw Nederlands - 3havo
Je kiest: Cursus Woordenschat, paragraaf 2: Landbouw. In dit hoofdstuk vind je allemaal woorden die met 'landbouw' te maken hebben. Je maakt de opdrachten helemaal af tijdens de les. 

PS Zet de moeilijken woorden + betekenis ook direct in je schrift en Quizlet bij klas 3HA. 

Vandaag

• Startopdracht
• Vorige les 
•  Uitleg beknopte bijzin
• Oefenen 
•  Vragen stellen
• Evaluatie 

Cursus Woordenschat 

Maak de opdrachten van §2. Je maakt de opdrachten helemaal af tijdens de les.

Zet de moeilijken woorden + betekenis ook direct in je schrift en Quizlet bij klas 3HA. 

 

Kun je minstens 8 woorden van paragraaf 1: politiek noemen en de betekenis geven? 

Wat ging goed?

Wat kan beter?

eflecteren

Schrijf drie dingen op die je deze les hebt geleerd.

Exit ticket

Tot morgen!

Opdracht van paragraaf 1: politiek af? Dan heb je geen huiswerk voor morgen! :-)

Zorg voor een opgeladen iPad. 
Je boek Nieuw Nederlands hoeft morgen niet mee.