8.6 het modern imperialisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

8.6 het modern imperialisme

Hoe natiestaten in Europa nóg verder gingen met kolonisatie en het uitbreiden van hun macht in de wereld.

Focus op politieke geschiedenis in de 19e eeuw

Waar denk je aan bij 'imperialisme'?
Gebruik gerust Google.

Belangrijke begrippen

Protectoraat: staat waarover een andere staat heerst onder de schijn van bescherming

Modern Imperialisme: Europese expansie in Azië en Afrika tussen 1870 en 1914 waardoor grote koloniale rijken ontstonden.

Bezetting: als een leger een gebied verovert en de bevolking in bedwang houdt.

Invloedssferen: gebied waar een staat van buiten veel invloed heeft - en kan daar vaak makkelijk naar uitbreiden.

Guerilla-oorlog: oorlog met strijdgroepen die zich onder de bevolking verschuilen en kleine aanvallen uitvoeren

Racisme: idee dat er mensenrassen zijn waarvan het ene beter is dan het andere

Hier kan je zien hoe rond 1880 Afrika werd opgedeeld door Europese natiestaten.

Leerdoelen

1. Hoe werd Afrika verdeeld onder Europese natiestaten/landen?

2. Hoe vond kolonialisme plaats in de rest van de wereld in de 19e eeuw?

3. Waarom wilden landen hun macht zoveel uitbreiden aan het einde van de 19e eeuw?

Een accurate vormgeving van de gevolgen van 'modern imperialisme' uit een recent geschiedenisboek. 

De conferentie van Berlijn (1884) is belangrijk in deze paragraaf. Hier bepaalden Europese landen wie welke gebieden kreeg in Afrika. 

Hoe werd Afrika verdeeld onder Europese natiestaten/landen?

Waarom is de conferentie van Berlijn (1884) belangrijk?

Kanselier Bismarck van het Duitse Keizerrijk riep de grote landen bijeen om af te spreken wie welk deel van Afrika kreeg. Hij wilde namelijk ook dat het Duitse keizerrijk een koloniale macht werd zoals de rest.

Wat werd afgesproken op die conferentie?

1. Landen, die al een stuk kust hadden bezet, mochten verder naar het binnenland uitbreiden. Ze konden hun invloedssfeer uitbreiden.

2. Duitsland kon stukken in Namibië bezetten en België kon een stuk van Congo bezetten.  Italië kreeg Libië.

3. Frankrijk en Engeland breidden hun rijk ook verder uit vanuit de stukken die ze al bezaten vóór de conferentie.

Dit is hoe Afrika er rond 1900 uitzag. Vrijwel heel Afrika was opgedeeld onder Europese landen.

Hoe vond kolonialisme plaats in de rest van de wereld in de 19e eeuw?

Oftewel: werd er ook macht uitgebreid in andere stukken van de wereld? 

Wat deed Nederland?

Het Nederlandse parlement gaf toestemming om heel Indonesië (elk eilandje) in te nemen en hun bestuur daar te versterken. Er werden kolonialistische oorlogen gevoerd en er vielen veel doden onder de Indonesiërs.

Wat deed Engeland?

Naast Afrika koloniseerden ze Nieuw-Zeeland en Australië. Daarnaast gingen ze opium handelen met China en bezetten Hong-Kong.

Wat deed Frankrijk?

Zij bezetten Laos, Cambodja en Vietnam om daar ook macht uit te breiden en rijkdom vandaan te halen.

Het einde van de aceh-oorlog, waarbij Nederland een

bloedige guerilla-oorlog uitvocht met een eiland in Indonesië. Uiteindelijk werden zij óók onderworpen door Nederland in 1914.

Waarom wilden landen hun macht zoveel uitbreiden aan het einde van de 19e eeuw?

3 redenen:

1. Industriële grondstoffen. (economisch)

Door opkomst van de tweede industriële revolutie, werden fabrieken groter en was er vraag naar meer soorten grondstoffen. Rubber en andere grondstoffen waren goed te verkrijgen in Afrika.

2. Extreem nationalisme en trots. (politiek)

Landen waren trots op hun eigen cultuur en geschiedenis en wilden dit ook aan andere landen laten zien. Ze probeerden zoveel mogelijk te koloniseren en veroverden soms ook stukken kolonies van elkaar in de wereld.

3. Het verspreiden van 'beschaving' (cultureel)

De westerse landen zagen het als hun 'plicht' om de rest van de wereld 'beschaving' bij te brengen met cultuur en Christendom.

Een spotprent uit de 19e eeuw, die 'de opkomst van nationalisme' wil uitbeelden. Je kan de eigenschappen van elk land zo goed zien.

Waarom was de conferentie van Berlijn (1884) belangrijk voor de opkomst van modern imperialisme?

Leg uit wat 'nationalisme' en modern imperialisme met elkaar te maken hebben. Wat is het verband tussen deze twee begrippen?