Les 1

• Communicatie
• HBO
• Studiejaar 2

Hoe groot schat je jouw voorkennis in t.a.v. beginnende geletterdheid?

0100

Wat doen kinderen en welke verschillen zou je zien?

Vakdidactisch model Nederlands 

De behavioristische theorie (Skinner)

Alle leren en dus ook taal leren vindt plaats door imitatie, het stimulus-respons model. (S-R leren)

 

Wat een kind vaak hoort zal succesvol worden geïmiteerd.

Hoe frequenter een kind een bepaalde vorm hoort des te sneller zal hij die vorm gaan gebruiken.

 

Wat positief wordt beloond zal beklijven, wat wordt bestraft of ontmoedigd zal verdwijnen.

Voorbeeld en goedkeuring van de ouders is nodig.

 

Het kind is zelf niet creatief of actief, maar een soort spiegel.

`

Het voorbeeld van de ouders is nodig om de taal te kunnen leren. (Wolfskinderen blijken na de leeftijd van 6 jaar geen taal meer te kunnen leren  er bestaat dus een gevoelige periode waarin kinderen taal leren)

 Biedt geen verklaring waarom kinderen zinnen produceren die ze nog nooit eerder hebben gehoord.

De mentalistische theorie (Chomsky)

Elk kind heeft een aangeboren taalvermogen. Dit is de belangrijkste factor bij de taalverwerving.

 

Elk kind heeft onbewuste kennis van taal, taalregels en mogelijke taalstructuren.

 

Met deze kennis creëren kinderen hun taal.

 

Hun fouten zijn noodzakelijke stappen in dat proces.

 

Taalverwerving is een rijpingsproces.

 

Het taalaanbod is slechts marginaal van belang.

De interactionele theorie

Kinderen leren taal in interactie met hun omgeving. Enerzijds hebben zij een aangeboren taalvermogen, waarmee zij hypotheses over taal opstellen. Anderzijds gebruiken zij taalaanbod uit hun omgeving om deze hypotheses te testen.

 

Zij zijn actief en creatief in het opstellen van deze hypotheses.

 

De fouten die zij maken zijn noodzakelijke stappen in dat proces.

Taalaanbod moet wel afgestemd zijn op de mogelijkheden van het kind:

Toonhoogte

Articulatie

Korte zinnen

Concrete woorden

Herhaling

Het taalleervermogen + taalaanbod + interactie kind-anderen  testen van taalhypotheses

Welke factoren beïnvloeden,
volgens jou, de taalverwerving?

Ontluikende geletterdheid: De fase waarin het kind voor het eerst ervaring opdoet met schriftelijke taal noemen we ontluikende geletterdheid. Een fase waarin het kind ervaart dat iets visueels – een foto, logo of letters - een ervaring representeert. Deze ervaringen vormen een belangrijke basis voor het daadwerkelijk leren lezen en schrijven. (Thuis en VVE)

Beginnende geletterdheid: Dit is het groeiende inzicht in de functies van geschreven taal, inzicht in het alfabetisch schrift en het verband tussen gesproken en geschreven taal. Een kind in deze fase leert eenvoudige woorden te verklanken, betekenis te verlenen aan geschreven taal en om woordjes te schrijven. (onderbouw, aanvankelijk lezen en VVE)

Gevorderde geletterdheid:  In deze fase kunnen kinderen steeds sneller woorden herkennen en betekenis toekennen aan geschreven taal. In deze fase ontwikkelt ook het werken met teksten en het omzetten van gedachten en ideeën in geschreven taal. Vanaf midden groep 3

Wat zou je met deze kijkplaat kunnen doen rondom beginnende geletterdheid?

Zelf voorlezen, eerste blz laten zien, vooral ook wijzen op het schildertje, want dit komt in het filmpje niet terug

Daarna filpmje starten en vooraf de studenten wijzen op de opdracht

Tussendoelen uitdelen

Td 1: kaft, rug bekijken

Td2: hoe gaat het verhaaltje?

www.kleutergroep.nl: mogelijkheid om een heel thema op te bouwen rond het letterwinkeltje

Als je aandacht wilt besteden aan tussendoel 1 en 2, wat doe je dan met dit boek? En wat zou je nog meer kunnen doen?

Niet te verwarren met: Tussendoel 3 functies van geschreven taal (bespreken met studenten). Bij tussendoel 7 is het echt leesbaar wat ze schrijven (nog niet spelling goed), maar bij tussendoel 3 kunnen het ook alleen krabbels zijn (als het kind maar het besef heeft dat schriftelijke taal een functie heeft).

Feedback om mee te nemen naar de volgende les.