4LAT Pegasus 3 Hoofdstuk 1 Filosofie

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Geluk: filosofie 

Materiaal Pegasus 3 leerwerkboek, bronnenboek, woordenlijst

Thema Geluk, fabels, filosofie

Lectuur Wie noem je een vriend 

Grammatica herhaling werkwoorden en naamwoorden 

Lesdoelen

1.  je kunt de overtuigingen van het epicurisme en stoïcisme kort toelichten.

2. je kunt uitleggen wat de ideeën van deze filosofische stromingen zijn t.o.v. geluk.

3. Je kunt een Latijnse tekst ontleden en vertalen. 

4. Je kunt aantonen dat je de leestekst begrijpt.

Geluk volgens filosofen 

Samen lezen p. 15 bronnenboek 

Voor we beginnen...

Epicurisme:

-naar wie is het vernoemd?

-wat heeft het te maken met genot? 

-wat vinden epicuristen van de dood? 

Epicurisme

Genot nastreven en pijn vermijden
Hedonisme

Angst voor de dood is onzin

Ataraxia = innerlijke rust. Zal leiden tot geluk.

Hedonisme Epicurus (341-27- v.Chr)

https://www.youtube.com/watch?v=v7CqiSO2GE0

Epicurus was een Griekse filosoof die leefde van 341 tot 270 voor Christus. Hij was de stichter van het epicurisme, een filosofische school die bekendstaat om haar focus op het streven naar geluk en het vermijden van pijn.

De Stoa

Fatum

Natuur

Apatheia 

Oefeningen p. 16 en 17 

Lesdoel: je kunt de overtuigingen van het epicurisme en stoïcisme kort toelichten. 

je kunt uitleggen wat de ideeën van deze filosofische stromingen zijn t.o.v. geluk 

Vertalen

Wie noem je een vriend? 

Lesdoel: je kunt een Latijnse zin ontleden en vertalen. 

Je kunt aantonen dat je de leestekst begrijpt.

nos.nl

“D(is) M(anibus)/S(e)x(to) Congenio Vero/mi(liti) cl(assis) p(raetoriae) Mi(senensis) natio(ne) Bes(so)/vixit an(nis) XLII mi(litavit) an(nis)/XXII, Tutela ((triere)) Asc(l)epio/fece(runt) Atilius Carus/et Vettius Longi/nus heredes/b(ene) m(erenti)”

“D(is) M(anibus)/S(e)x(to) Congenio Vero/mi(liti) cl(assis) p(raetoriae) Mi(senensis) natio(ne) Bes(so)/vixit an(nis) XLII mi(litavit) an(nis)/XXII, Tutela ((triere)) Asc(l)epio/fece(runt) Atilius Carus/et Vettius Longi/nus heredes/b(ene) m(erenti)”

"Aan de geesten der doden voor Sextus Congenius Verus, soldaat van de pretoriaanse vloot van Miseno, Thraciër, 42 jaar oud, 22 jaar in dienst, welverdiend voor hem gemaakt door zijn erfgenamen."

Een muzikaal intermezzo 

Welke typische Epicureïsche zaken herken je in het filmpje? 

nos.nl

Leerstof toetsweek

Tekstrepetitie gelezen teksten 

Even ophalen

Welk probleem schetst Seneca hier in zijn brief aan Lucilius? 

Welke oplossing geeft hij hem hiervoor?

Epistulam° amīcō tuō dedisti, quam° ad mē trādere dēbet, ut scrībis. Deinde in eā monēs mē: ‘Nōlī omnia ad mē pertinentia° cum eō commūnicāre, quia ipse nōn soleō id facere.’                   

Seneca groet zijn vriend Lucilius. Je hebt een brief aan je vriend gegeven, die hij aan mij moet geven, zoals je schrijft. Daarna waarschuw je me daarin: ‘Bespreek toch niet alles wat met mij te maken heeft met hem, omdat ik zelf niet gewoon ben om dat te doen.’ 

Ita in eādem epistulā illum et dīxistī amīcum et negāvistī. Itaque sīc illum amīcum vocāvistī, quōmodo° obviōs°, sī nōmen nōn invenimus, dominōs° salūtāmus

• Zo heb je in dezelfde brief hem een vriend genoemd en het ontkend. 
• Dus zo heb je hem een vriend genoemd, zoals we voorbijgangers, 
• als we hun naam niet vinden, als ‘meneer’ begroeten. 

Lesdoelen

1. Je kunt de overtuigingen van het epicurisme en stoïcisme kort toelichten.

2. Je kunt uitleggen wat de ideeën van deze filosofische stromingen zijn t.o.v. geluk.

3. Je kunt een Latijnse tekst ontleden en vertalen. 

4. Je kunt aantonen dat je de leestekst begrijpt.

Startopdracht: welke hoort niet thuis in het rijtje? (leerdoel: herkennen en onderscheiden van termen en begrippen)

1. alliteratie              asyndeton           deponent           metafoor 
2. persoonsvorm   adjectief               substantief       bezit. vnw.
3. futurum                perfectum           praesens            imperfectum
4. vocatis                  incredibilis           facilis                   improbabilis
5. ad                             in                              cum                      inter 
6. indicatief              imperfectum       infinitief             imperatief                        

Startopdracht: welke hoort niet thuis in het rijtje?

1. alliteratie              asyndeton           deponent           metafoor 
2. persoonsvorm   adjectief               substantief       bezit. vnw.
3. futurum                perfectum           praesens            imperfectum
4. vocatis                  incredibilis           facilis                   improbabilis
5. ad                            in                               cum                      inter 
6. indicatief              imperfectum       infinitief             imperatief                        

Kort herhalen

Welk advies geeft Seneca aan Lucilius bij het begaan van zijn zogenaamde 'fout'? 

Sed sī amīcum habēs aliquem, cuī° parum° crēdis, graviter errās et nōn satis° nōvistī vim vērae amīcitiae. Tū vērō omnia cum amīcō commūnicā, sed prius° dē ipsō delīberā°.

• Maar als je iemand, die je onvoldoende vertrouwt, 
• als vriend beschouwt, vergis je je erg en
• ken je de kracht van echte vriendschap niet voldoende.
• Inderdaad, bespreek jij alles maar met je vriend,
• maar denk eerder na over hemzelf. 

Post amīcitiam eī crēdere dēbes, ante amīcitiam eum iudicāre. Istī vērō errant quī°, cum amāvērunt, iūdicant, et nōn amant, cum iūdicāvērunt. 

• Nadat je vriendschap hebt gesloten, 
• moet je hem vertrouwen, voor de vriendschap (moet je) hem beoordelen. 
• Die mensen vergissen zich inderdaad, 
• die iemand beoordelen wanneer ze van hem/haar zijn gaan houden, en niet meer van iemand houden wanneer ze hem/haar beoordeeld hebben. 

Diū igitur cōgitā: ‘Num in amīcitiam eum recipiam?’. Sī tibi placuerit eum amīcum fīerī, tōtō animō eum admitte°. 

• Denk dus lang na:
• ‘Zal ik hem in mijn vriendschap opnemen?’
• Als het je bevalt, dat hij je vriend wordt,
• laat hem dan met heel je hart toe. 

Zelfstandig vertalen 

Lesdoel: je kunt een Latijnse zin ontleden en vertalen 

Tam audāciter cum illō loquere quam° tēcum, omnēs curās, omnēs cōgitātiōnēs° tuās miscē°. Sī fidēlem° eum habueris, eum fidēlem faciēs.  

• Praat zo onbevreesd met hem als met jezelf, 
• deel met hem al je zorgen, al je gedachten.
• Als je hem als betrouwbaar beschouwt,
• zal je hem betrouwbaar maken. 

Quīdam° ea, quae° tantum amīcīs committere possunt, obviīs narrant. Quīdam autem etiam cārissimōrum cōnscientiam° timent et interius° premunt omne sēcrētum. 

• Sommigen vertellen dat, 
• wat ze alleen aan vrienden kunnen toevertrouwen, 
• aan voorbijgangers.
• Sommigen zijn zelfs bang voor het medeweten van hun meest geliefden 
• en verdrukken elk geheim diep naar binnen. 

Neutrum° fac! Utrumque° enim vitium° est, et omnibus crēdere et nūllī, sed alterum honestius vitium dīxerim°, alterum tūtius … Valē. 

• Elk van beide is namelijk een ondeugd: 
• zowel iedereen vertrouwen als niemand,
• maar het ene zou ik een eerlijkere ondeugd noemen,
• het andere een veiligere. … 
• Het ga je goed. 

Klaar? 

Beantwoord de vragen op p. 18 en 19 (werkboek) 

Lesdoel: Je kunt aantonen dat je de leestekst begrijpt.

Lesdoelen

1.  je kunt de overtuigingen van het epicurisme en stoïcisme kort toelichten.

2. je kunt uitleggen wat de ideeën van deze filosofische stromingen zijn t.o.v. geluk.

3. Je kunt een Latijnse tekst ontleden en vertalen. 

4. Je kunt aantonen dat je de leestekst begrijpt.

Hoe ging het? 

Welke onderdelen gingen goed? 

Welke minder?

Hoe kun je ervoor zorgen dat dit de volgende keer beter gaat?