5.2: Zelfstandige burgers

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

5.2: Zelfstandige burgers

Pak je plenda erbij

In de tijd  van steden en staten was Nederland nog niet één land. Het bestond uit verschillende  gewesten (provincies) die samen de Nederlanden (lage landen)  genoemd werden. Dit is het gebied wat nu Nederland, België en Luxemburg zijn.

Floris V

1. Graaf Floris V had van het gewest Holland een heel belangrijk gewest gemaakt.
2. Hij werd tijdens het jagen gevangen genomen door ontevreden edelen. 
3. Hij was zeer geliefd bij boeren en stadbewoners en deze kwamen in opstand. 
4. De bange edelen vermoorde Floris V. 

Waarom werd Floris V vermoord door de Edelen

waarom was Floris V geliefd bij de boeren en burgers?

Stadsrechten

• Door deze vrijheden kregen marktplaatsen/dorpen stadsrechten
• Deze rechten krijgt een dorp van een vorst of een hoge edelman
• Met deze rechten werd het dorp een stad
  
  

Steden mochten vanaf dat moment bijvoorbeeld:

• Zelf zorgen voor hun rechtspraak
• Een stadsmuur bouwen
• Eigen belasting heffen (laten betalen) - Tol

Stadsrechten

• Floris  had om zijn macht en rijkdom te laten zien in Den Haag de Ridderzaal laten bouwen. 

Hier vergadert de Staten-Generaal nog steeds. 

Aan de slag: Huiswerk

1. Maken paragraaf 5.2. 
2. Leren leerdoelen 5.2.  

Resumé

Einde les: Leg uit wat het verschil is tussen de Nederlanden en Nederland.

Wat wordt er bedoeld met de uitspraak : "stadslucht maakt vrij" ?

5.2: Zelfstandige burgers

Pak je plenda erbij

Stadsrechten:

• Deze privilege (voorrecht) om zelf dingen te regelen als dorp, heetten stadsrechten. 
• Wanneer een dorp stadsrechten kreeg werd het een stad.
• Steden gingen zelf zorgen voor rechtspraak en de toepassing van wetten., bouwden een stadsmuur en gingen zelf belasting (tol) heffen.

Het stadsbestuur:

• Een man kon burger van een stad worden als hij een jaar en één dag in de stad woonde, een beroep had en een geldbedrag betaalde.
• Horigen die van hun heer naar een stad mochten verhuizen verloren zo de rechten en plichten van een horige, er werd dan ook vaak gezegd: "stadslucht maakt vrij"
• burgers hadden de rechten van de stad en vormden samen de burgerij.

Het stadsbestuur:

• Schepenen: burgers uit aanzienlijke families die de stad bestuurden en rechtspraken. Zij maakten de wetten en zorgden voor rust en orde.
• De hoogste bestuurder van de stad waren de burgermeesters.
• Vroedschap:  controleerde de beslissingen van de stadsbestuurders, ook gaven zij advies. Ook zij kwamen uit aanzienlijke families.

steden en edelen:

• Steden moesten veel geld betalen voor stadsrechten dit had voordelen voor hoge edelen en vorsten (koningen)
• Met dit geld voerden ze bijvoorbeeld oorlogen.
• Ook kregen ze vaak steun van de steden tegen de lagere edelen die hierdoor hun macht verloren.

Aan de slag: Huiswerk

1. Maken paragraaf 5.2. 
2. Leren leerdoelen 5.2.  

Leg uit hoe een stad werd bestuurd.

Leg uit wat privileges zijn.

Leg uit waarom heren stadsrechten gaven.