Slaap en rust

• Verzorging
• Secundair onderwijs

 Slaap en herstel

Hoeveel uur slaap jij gemiddeld per nacht?

Val je snel in slaap of lig je vaak lang wakker?

Spring je 's morgens fit uit bed, draai je je eerst nog drie keer om, of heb je moeite met uit bed stappen?

Wat is het verschil tussen rust en slaap?

Verschillen tussen slaap en rust:

Bewustzijn:

Slaap: Je bent bewusteloos.

Rusten: Je bent wakker en bewust.

Herstel:

Slaap: Diep lichamelijk en mentaal herstel.

Rusten: Lichte ontspanning, minder herstel.

Activiteit:

Slaap: Geen beweging of bewuste activiteit.

Rusten: Weinig inspanning, soms lichte activiteit (bijv. lezen).

Waarom belangrijk:

Rusten voorkomt oververmoeidheid en vermindert stress. 

Slapen herstelt lichaam en brein, verbetert geheugen en weerstand.

Hoe herstel je? 

1. Slaap voldoende

2. Rusten overdag

3. Gezonde voeding

4. Beweging

Wat gebeurt er tijdens de slaap?

• De spieren ontspannen.
• De hartslag, de ademhaling en de hersengolven vertragen.
• De hersenen blokkeren alle prikkels van buitenaf.
• De hersenen rusten uit en verwerken opgedane prikkels.
• Terwijl we slapen, maakt ons lichaam o.a. andere groeihormonen aan.
• Als we ziek zijn, herstellen we tijdens de slaap.

oorzaken slapeloosheid

Factoren die de slaap beïnvloeden

• Ontregeling van de biologische klok.
• Omgevingsfactoren en/of slechte slaapomstandigheden.
• Lichamelijke klachten of problemen.
• Psychische problemen.
• Leefgewoonten en gedrag.

Wat als we te weinig slapen? 

• Tast het geheugen aan, het concentratievermogen en de reactiesnelheid.
• Leidt tot minder energie en minder prestaties.
• Beïnvloedt onze emoties.
• Minder weerstand tegen stress en ziektes.
• Signalen: geeuwen, concentratieproblemen, geïrriteerde ogen.

Opdracht: slaap jij genoeg?

Beantwoord de vragen met 'ja' of 'nee'.

1. Heb je ’s morgens een luid alarm nodig om op te staan?
   
2. Raak je ’s morgens maar moeilijk uit je bed?
   
3. Slaap je in het weekend langer dan tijdens de week?
   
4. Slaap je meer tijdens de vakantie?
   
5. Verlies je snel je aandacht bij routinetaken?
   
6. Val je vaak in slaap als je dat eigenlijk niet wilt?
   
7. Maakt lezen je slaperig?
   
8. Dommel je vaak in voor de tv?
   
9. Val je soms in slaap op de bus of trein?
   
10. Krijg je het moeilijk na de lunch, word je dan slaperig?
    
11. Heb je soms moeite om tijdens de les wakker te blijven?
    
12. Als je geen alarm laat afgaan, slaap je dan spontaan tot na tien uur?
    

Jouw resultaat.

• Vier of minder keer ‘ja’: niets aan de hand. Je slaapt als een roos.
• Vijf tot zes keer ‘ja’: meestal slaap je voldoende, maar je durft weleens te zondigen.
• Zeven tot acht keer ‘ja’: het slaaptekort kan je dagelijks functioneren verstoren. Let op kleine fouten en een gebrek aan concentratie.
• Negen tot tien keer ‘ja’: je zou beter wat vaker en langer uitslapen. Pas op voor zware fouten, onhandigheid, vergeetachtigheid en depressie.
• Elk tot twaalf keer ‘ja’: je lijdt aan een chronische slaapstoornis. Zoek professionele hulp.

De slaapchecklist - printbare versie: 

https://docs.google.com/document/d/1qIqxvfsFuQz1Uo6DKb27X6JjMyZ_5OPfNep7GkgE7Fg/edit?usp=sharing 

Ideale slaapomstandigheden: Quiz time

Wat is de ideale temperatuur om te slapen als jongvolwassenen?

1. 17-19°C
2. 18-20°C
3. 19-21°C
4. 16-18°C

Wat kan een gevolg zijn van slaaptekort?

1. Vaker lachen
2. Betere focus
3. Verminderde schoolprestaties
4. Meer energie

Wat gebeurt er tijdens de REM-slaap?

1. Lichaam is volledig actief
2. Dromen vinden plaats
3. Slaap is ondiep
4. Geen hersenactiviteit

Waarom is slaap belangrijk?

1. Verbetert concentratie en geheugen
2. Maakt je lui
3. Verhoogt stressniveau
4. Geeft je meer energie

Wat is de aanbevolen slaapduur voor tieners?

1. 11 tot 12 uur per nacht
2. 5 tot 6 uur per nacht
3. 7 uur per nacht
4. 8 tot 10 uur per nacht

Wat heb je deze les geleerd over jouw slaap- en rustgewoontes?

Slaap lekker allemaal!