Les 2 - Tweede Wereldoorlog

• Geschiedenis
• Basisschool
• Groep 7

Leerdoelen

Waarom wilde Japan Nederlands-Indië bezetten?

Wat gebeurde er met Nederlanders en KNIL-militairen tijdens de Japanse bezetting?

Wat wilden de Indonesische mensen?

 

Wat weet je nog over het ontstaan van Nederlands-Indië?

In 1940 begon Duitsland de Tweede Wereldoorlog in Europa.
10 mei werd Nederland bezet door Duitsland. Nederlands-Indië was toen nog vrij.   

De Rijzende Zon

Japan, een bondgenoot van Duitsland wilde groter en rijker worden door Azië te veroveren. Ze wilden Amerikanen en Europeanen wegwerken. Geen koloniën meer, maar één groot rijk maken van heel Azië. 

Er was veel olie nodig voor de gevechtsvoertuigen. Amerika en Nederlands-Indië wilden, geen olie verkopen aan Japan, ze wilden hun koloniën houden om sterk en rijk te blijven... 

Japan valt 7 december 1941 Pearl Harbor aan, een Amerikaanse marinebasis op Hawaii.  

Amerika zou Japan nu niet in de weg staan om Nederlands-Indië te veroveren, voor de olievoorraden en de grondstoffen. 

Slag in de Javazee

Op 27 februari 1942 probeert Karel Doorman met zijn Nederlandse vloot Japanse schepen tegen te houden. Er wordt hard gevochten op zee, maar het lukt Karel Doorman met zijn vloot niet om de Japanse schepen tegen te houden. Zijn schepen verliezen op 28 februari het gevecht en de meeste schepen zinken. 
Hierna kunnen de Japanse legers op 1 maart landen op Java, en zonder veel moeite Nederlands-Indië veroveren.

In twee maanden had Japan Nederlands-Indië bezet. De Nederlanders probeerden hun plannen te stoppen door olievelden in brand te steken en marinebasissen en vliegvelden te vernietigen. 

De Japanners waren veel sterker dan Nederland verwacht had. Japan kwam met oorlogsschepen, vliegtuigen, tanks en zelfs met fietsen het land in. 

Verwarrende tijd

Waarom wilde Japan Nederlands-Indië bezetten?

1. Om Azië te bevrijden van kolonisten (zoals Nederland en Engeland.
2. De Olie uit Nederlands-Indië konden ze goed gebruiken voor Japanse voertuigen.
3. Japan wilde het sterkste land van de wereld worden.
4. Japan wilde Nederlands-Indië zodat ze Nederlands konden leren.

Waarom valt Japan het Amerikaanse marinebasis Pearl Harbor aan?

1. Amerika deed nog niet mee aan de Tweede Wereldoorlog , nu werden ze gedwongen om mee te vechten.
2. Duitsland was in oorlog, dus moest Japan als bondgenoot ook een oorlog beginnen.
3. De Japanse gevechtsvliegtuigen waren te ver gevlogen.
4. Door de aanval kon Amerika Nederlands-Indië niet helpen, omdat de meeste schepen en vliegtuigen kapot waren.

Waarom kon Japan Nederlands-Indië zo snel veroveren?

1. Nederlands-Indië bestaat uit heel veel eilanden, het is moeilijk om elk eiland te kunnen verdedigen.
2. Japan versloeg de Nederlandse vloten op zee en kon daarna makkelijk Nederlands-Indië veroveren.
3. De Japanners zagen eruit als Indonesiërs, maar ineens begonnen ze te vechten.
4. Japan was sterk, ze vielen aan met moderne oorlogsvoertuigen (schepen, vliegtuigen, tanks).

Nederlands-Indië stopt

Mensen waren blij toen Japan kwam, ze voelden zich bevrijd van Nederland. Japan veranderde een heleboel: 

• De hoofdstad Batavia werd veranderd naar Yogyakarta. 
• De Japanse jaartelling en Tokiotijd werd ingevoerd. 
• De Indonesische jeugd werd door de Japanners gedrild.  
• Alles wat Nederlands was werd weggedaan (ook de mensen).
• Mensen moesten buigen voor de keizer en buigen als ze een Japanse soldaat zagen.  
• De banen van de Hollanders konden nu gedaan worden door Indonesiërs. 

Nederlands-Indië bestond niet meer.

De Japanisering

Alle olie en grondstoffen van het land gingen naar het Japanse leger. Daardoor bleef Indonesië in arm.  

De Japanse jaartelling veranderde: 1942 veranderd naar 2602. En de tijd veranderde anderhalf uur naar de Tokio tijd. 

Krijgsgevangen en dwangarbeiders moesten als slaven werken aan spoorlijnen, vliegvelden, kolenmijnen.

Alle Nederlanders en Nederlandse aanhangers worden opgesloten in interneringskampen

De hoofdstad Batavia heette voortaan Djokjakarta

Indonesië wil geen kolonie meer zijn!

Soekarno richtte in 1927 de PNI op: de nationale Indonesische Partij. Het doel van de partij: onafhankelijkheid van Nederland.

Soekarno werd gevangen gezet door de Nederlanders en jaren later door de Japanners bevrijd. 

Op deze foto staat Soekarno bij een spoorweg met een oproep aan Indonesië om te werken voor Japan. Vele mensen stierven, het werk was zwaar en ze moesten werken in slechte omstandigheden.  

krijgsgevangenen

In Japanse strafkampen werden Europeanen verzameld. In huizen waar normaal gesproken maar vier personen leefden, zat men met wel 150 personen op elkaar gepropt. Er waren lijfstraffen, executies en dwangarbeid.

De hygiënische omstandigheden waren erbarmelijk. Er was uitzichtloosheid, gebrek aan voedsel, medicijnen. Vooral kleine kinderen, zieken en ouderen overleefden de omstandigheden niet. 

Voor elke Biels, één dode

Atoombom

Amerika valt Japan twee keer aan met een atoombom op Hiroshima en Nagasaki in augustus 1945:

250.00 mensen sterven met 100.000 slachtoffers.

De Tweede Wereldoorlog is voorbij, Japan geeft zich over.

Nederlanders en de KNIL-militairen dachten dat ze door konden leven zoals voor de oorlog. Maar de Indonesiërs waren vastbesloten om te vechten voor hun vrijheid. Voor hun eigen veiligheid moesten de mensen uit de interneringskampen daar blijven, onder bewaking van Japanners.

Nederlanders en de KNIL-militairen dachten dat ze door konden leven zoals voor de oorlog. Maar de Indonesiërs waren vastbesloten om te vechten voor hun vrijheid. 

Voor hun eigen veiligheid moesten de mensen uit de interneringskampen daar blijven, onder bewaking van Japanners.

Wat moesten de Nederlanders doen in de Jappenkampen?

1. Spoorwegen bouwen
2. Alles doen wat de Japanners wilden.
3. Dansen
4. Vechten

Wat zorgde voor het einde van de oorlog in Azië?

1. De aanval op Pearl Harbor
2. Karel Doorman die op zee vocht
3. De atoombommen in Japan
4. Soekarno die de onafhankelijkheid uitriep

Wat wilde Soekarno?

1. Dat Indonesië een eigen land zou worden.
2. Nederlanders moesten weg uit Indonesië.
3. Japan moest zorgen voor Indonesië
4. Indonesië moest arm blijven.

Samenvattend filmpje
We gaan kijken naar de filmbeelden, waarin je ziet dat Japan Nederlands-Indië bezet.

Kijkvragen: 

1. Waarom werden Nederlanders opgesloten, konden ze niet naar Nederland? 
2. Hoe was het leven in het kamp?
3. Hoe was het leven voor de Indonesische mensen? 

0

Waarom werden de Nederlanders en KNIL-militairen opgesloten in kampen?

Hoe was het leven in het kamp?
Noem 3 dingen.

Hoe was het leven voor de Indonesische mensen?

de KNIL blijft

"Dit is mijn opa: Petrus Akihary, een Molukse KNIL militair. Tijdens de Japanse bezetting werd hij gedwongen om te werken aan de spoorlijn in Birma. In het Japanse kamp had hij een Nederlandse vlag verborgen weten te houden. Zoveel liefde had hij voor Nederland. Na de Japanse bezetting ging hij terug naar de kazerne, waar zijn vrouw en kind op hem wachtte. Zijn familie werd groter. Nederlanders en Nederlandse aanhangers waren in gevaar. De Indonesiërs wilden ze met geweld uit Indonesië verjagen."

Leerdoelen

Waarom wilde Japan Nederlands-Indië bezetten?

Toen Japan Nederlands-Indië overnamen konden ze alle olie en grondstoffen van het land gebruiken voor hun gevechtsvoertuigen. Een politieke reden voor de overname was om Azië los te maken van Westerse landen. 

Wat gebeurde er met Nederlanders en KNIL-militairen tijdens de Japanse bezetting?

Zij werden in kampen bij elkaar gebracht. Er waren lijfstraffen, dwangarbeid, executies. De hygiënische omstandigheden waren slecht. Er was uitzichtloosheid, gebrek aan voedsel, medicijnen. Vooral kleine kinderen, zieken en ouderen overleefden het regime en de omstandigheden niet. 

Wat wilden de Indonesische mensen?
Zij wilden een onafhankelijk land zijn, zonder Nederlanders. 

 

Wat heb je geleerd van deze les?

Opdracht

Vraag je ouders/opa/oma/iemand uit de buurt/kennis, naar verhalen van Nederlands-Indië. Teken het verhaal of schrijf het op en leg het in de koffer.