H3 alle lessen

• Groen
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

H3 Les 1,2 en 3

Leerdoelen

Je kunt uitleggen wat het belang van biodiversiteit is

Je weet hoe je de biodiversiteit in een tuin kunt bevorderen

Je kunt maatregelen opnoemen die een tuin duurzamer maken en die opnemen in een tuinontwerp

Samenhang in de natuur

Insecten eten planten, plantenresten en (dode) dieren. Ook andere dieren, zoals slakken en regenwormen, doen dat. 

Afvalstoffen van deze dieren zijn mest voor de planten en zelf zijn ze weer voedsel voor andere dieren. 

Variatie aan planten, dieren en micro-organismen zorgt ervoor dat de natuur in evenwicht blijft. 

Dit noemen we het ecosysteem. 

Het belang van biodiversiteit

Hoe meer soorten planten en dieren in een gebied zijn, hoe groter de biodiversiteit. 

Biodiversiteit gaat dus over de variatie in planten en dieren in een bepaald gebied. 

Voor een evenwicht in de natuur is een grote variatie in planten en dieren nodig. Insecten bestuiven planten, via de meeldraad bevruchten ze andere bloemen, waardoor er vruchten komen. 

Het belang van biodiversiteit

Kleine beestjes, schimmels en bacteriën zorgen voor de afbraak van dode planten en dieren. Afvalstoffen komen in de grond. Hierdoor ontstaat de grondsoort humus die rijk is aan voedingsstoffen. 

Insecten en beestje wroeten door de grond waardoor ruimte ontstaat voor wortels. Vooral inheemse planten trekken veel dieren aan maar sommige dieren zijn kieskeurig en willen één bepaalde plant. Dit noemen we een waardplant. Hier leggen ze hun eitjes. 

Hoe zorg je voor meer biodiversiteit?

Kleine dieren zijn belangrijk voor de bestuiving en voor de grond maar soms kunnen ze ook voor overlast zorgen. Ze eten je planten kaal. 

Je kan chemische bestrijdingsmiddelen gebruiken maar je kan ook de natuur het probleem laten oplossen; lok vogels naar je tuin met kastjes en voederplanken, of plaats meer struiken en bomen. 

Hoe zorg je voor meer biodiversiteit?

Ook egels zijn gek op bodemdiertjes. Meer egels in je tuin? Zorg voor veel hoekjes met struiken en bladeren, zodat ze kunnen schuilen voor de kat en hond. 

Bewaar je bladeren bij elkaar of leg je gesnoeide takken op een hoop bij elkaar. 

Duurzame tuin

Je tuin inrichten voor planten en dieren is belangrijk voor een zo min mogelijke belasting van de aarde. 

Maak bijvoorbeeld gebruik van duurzame materialen; 

- Hoe is het gemaakt?

- Hoe is het vervoerd?

- Hoe lang het meegaat?

Les 2 Dieren en groen in de stad

Je weet wat het belang van planten, dieren  en natuur in een stedelijke omgeving is. 

Je kunt informatie over planten, dieren en natuur geven. 

Dieren in de stad

Dieren zijn belangrijk voor de tuin. Maar hoe gaat dit in de stad? Steen en beton zijn geen fijne leefomgeving voor de dieren. 

Toch zijn dieren in de stad te vinden; stadstuinen, parken en plantsoenen. 

Dieren zijn niet alleen belangrijk voor het ecosysteem in de stad, maar ook voor het plezier van mensen. 

Voor het plezier 

In veel stedelijke gebieden vind je een kinderboerderij of stadsboerderij, of een vijver waar gevist mag worden. Of hondenbezitters die tijdens het uitlaten van hun huisdier met elkaar in gesprek raken. Dieren zorgen zo voor ontspanning en sociale verbinding. 

5 voordelen van groen voor stadsbewoners

1. Groen kan regenwater als een soort spons opvangen en (tijdelijk) vasthouden. 

2. Bomen geven schaduw, zodat de stad 's zomers minder heet wordt. Groen op muren en daken zorgt voor isolatie. 

3. Bomen, struiken en planten produceren zuurstof. Ook filteren ze fijnstof en andere luchtvervuiling uit de lucht en dempen ze geluid. 

4. Groen heeft een educatieve functie. 

5. Groen zorgt voor een sociale verbinding. 

Natuur en recreatie

Recreatie is ontspanning in je vrije tijd; uitrusten op het strand of juist actief mountainbiken in een bos of wandelen. 

Mensen vinden groene omgeving rustgevend. 

Maar mensen kunnen ook een negatieve invloed hebben op de natuur. Vandaar dat sommige gebieden afgesloten zijn of er borden staan om je afval op te ruimen. 

Les 3 Stadslandbouw en de eetbare tuin

Je weet wat argumenten zijn voor of tegen stadslandbouw. 

Je kunt groeivoorwaarden toepassen op eetbaar groen en hiermee horizontale en verticale tuinen inrichten. 

Je kunt in en om de stad eetbaar groen planten, verzorgen en oogsten. 

Wat is stadslandbouw?

Stadslandbouw is het verbouwen van voedsel in en rond de stad. Denk hierbij aan: volkstuinen, buurtmoestuinen, zorgboerderij in het stadspark, kweekbakken of een kas bovenop een kantoor of parkeergarage. 

Op deze manier kunnen bewoners hun eigen voedsel verbouwen. 

Les 5 De kwaliteit van water

Leidingwater: water uit de kraan. Het water wordt gewonnen uit rivieren of uit de grond (duinen). 

Grondwater: water dat de grond in sijpelt en gebruikt kan worden voor bijvoorbeeld drinkwater. 

Oppervlaktewater: water uit de zee, rivieren, sloten en meren 

Bulkwater: opgeslagen water in tanks of bassins. 

Gezond water

Drinkwater voor mensen moet aan hoge eisen voldoen. Gezond drinkwater heeft de volgende kenmerken: 

- Het is kleurloos

- Het is geurloos

- Het heeft een zuurgraadwaarde tussen 7 en 8,5 (pH-waarde)

- Het bevat minder dan 0,05% zout (EC-waarde)

Waterkwaliteit

Waterkwaliteit kan je beoordelen aan de hand van de planten en dieren die je met het blote oog kunt zien: macro-organismen. 

Hoe meer leven in het water, hoe schoner het water zal zijn. 

Je geeft de waterkwaliteit aan met de biotische index (BBI) of kwaliteitsklasse. 

Les 6 Waterbeheer

We hebben veel water in nederland en de strijd tegen het water duurt al eeuwen. 

Nederland wordt door dijken en duinen beschermd tegen het overstromingen. Maar de laatste jaren hebben we ook steeds meer te maken met piekbuien. 

Hoe voer je al dat water af? En hoe kom je aan water in een droge periode? 

Waterbeheer

Water aan- en afvoeren, opslaan, het waterpeil regelen, droogte en overstromingen voorkomen zijn allemaal onderdeel van waterbeheer of waterhuishouding. 

Waterbeheer is belangrijk voor landbouw, natuur, recreatie, scheepvaart, drinkwater en veiligheid. 

Het wordt allemaal geregeld met gemalen en sluizen, door Rijkswaterstaat. 

Waterschappen

De waterschappen controleren de kwaliteit van het oppervlaktewater. Water kan vervuild raken door bijvoorbeeld gewasbeschermingsmiddelen of (industrie)afval. Of door een overstort van het riool of overbemesting. 

Waterpeil

De stand van het water in Nederland wordt bepaald door de waterschappen. Dit heeft bijvoorbeeld veel invloed op de natuur. Sommige planten kunnen lange wortels maken en andere weer niet. Bij een laag waterpeil zullen dus andere planten groeien dan bij een hoog waterpeil. 

Een hoog waterpeil is beter voor de inheemse planten en dieren. 

Wat wordt er gedaan rondom water in de stad?

Door de hoeveelheid bebouwing en bestrating in Nederland is er steeds minder ruimte voor water. De kans op een overstroming wordt hierdoor groter. 

Les 7 Modern groen

Zorgt voor plezier en ontspanning 

Maakt mensen creatief 

Is goed voor de gezondheid 

Zuivert de lucht 

Verbetert het milieu 

Zorgt voor voedsel (voor mens en dier) 

Helpt tegen wateroverlast

Verticaal groen

Stedelijk groen

Ontwerp; de levende tuin

Bodem: de bodem is de basis voor de tuin. Organisme zorgen zorgen voor voedingsstoffen voor planten en dieren. 

Dieren: met variatie aan planten zorgen je meer soorten dieren.

Energie: een tuin kan een buurt verkoelen. En een groen dak ka energie besparen. 

Voedsel: Stadslandbouw

Water: Water als verkoeling, ontspanning en leven voor dieren