Woordsoort wat 3V

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Grammatica woordsoorten

Hoofdstuk 3

Doel

Aan het eind van deze les weet je wat vragende, betrekkelijke, onbepaalde voornaamwoorden en onbepaald hoofdtelwoorden zijn en hoe je deze kan herkennen in het woordje 'wat'. 

Wat weet je nog?

Herhaling woordsoorten

- vragend voornaamwoord

- betrekkelijk voornaamwoord

- onbepaald voornaamwoord

- onbepaald hoofdtelwoord

Ik kan me NIETS meer herinneren.

1. vragend voornaamwoord
2. betrekkelijk voornaamwoord
3. onbepaald voornaamwoord
4. onbepaald hoofdtelwoord

WIE van jullie heeft al geleerd voor de toetsweek?

1. vragend voornaamwoord
2. betrekkelijk voornaamwoord
3. onbepaald voornaamwoord
4. onbepaald hoofdtelwoord

Het meisje DAT hem heeft geholpen, ken ik niet.

1. vragend voornaamwoord
2. betrekkelijk voornaamwoord
3. onbepaald voornaamwoord
4. onbepaald hoofdtelwoord

SOMMIGE van jullie hebben al geleerd voor de toetsweek.

1. vragend voornaamwoord
2. betrekkelijk voornaamwoord
3. onbepaald voornaamwoord
4. onbepaald hoofdtelwoord

Theorie

Vragend voornaamwoord

Het vragend voornaamwoord verwijst naar personen of dingen die ergens naar 'vragen'.
De vragende voornaamwoorden zijn: wie, wiens, wat, wat voor (een), welk en welke

Wat hebben jullie in de vakantie gedaan?
Wie woont er in dat huis op de hoek van de straat?
Ik weet niet meer welk boek ik heb uitgeleend.

Betrekkelijk voornaamwoord

Een betrekkelijk voornaamwoord wijst terug naar een woord dat eerder genoemd is. De bekendste betr. vnw'en zijn die, dat, wie en wat.

Soms kun je wie en wat vervangen door degene die of datgene wat.

De man die daar loopt, draagt een hoed.

Heb jij iets wat ik kan gebruiken?

Laat mij eens zien wat (datgene dat) je onder je tafeltje verbergt. 

Onbepaald voornaamwoord

Een onbepaald voornaamwoord is alles, (n)iets, iedereen, alle(n), (n)iemand, men(igeen), het, (zo)iets, elk(e), ieder(e), menig(e), ene, (een) zekere, ander(e), vele(n), wat. Het is een woord dat verwijst naar een persoon of zaak die niet bepaald is. Je kunt dit voornaamwoord ook zelfstandig gebruiken, dus zonder dat er een zelfstandig naamwoord achter staat.

Heeft iedereen nog wat moois gekocht op vakantie?

Dit is alles wat men heeft meegenomen. 

Telwoorden

- Bepaald hoofdtelwoord: geeft een precies getal aan (acht, 2021)

- Onbepaald hoofdtelwoord: geeft een onduidelijk getal aan (veel, weinig)

                                 Ik heb te weinig geld om die broek te kopen.

- Bepaald rangtelwoord: geeft een precieze plaats in de rij aan (eerste, zevende)

- Onbepaald rangtelwoord: geeft een onduidelijke plaats in de rij aan (laatste, zoveelste)

Wat is 'wat'?

Vragend voornaamwoord: begin van een vragende zin

                        Ik kan niet bedenken wat de beste manier is om te leren.

Betrekkelijk voornaamwoord: verwijst terug of vervangen door 'datgene wat'

                      Alles wat ik voor je gedaan heb, deed ik met plezier. (betr. vnw)
                     Wat zij laatst heeft verteld, moet je niet geloven. (betr. vnw m.i.a.)

Onbepaald voornaamwoord: vervangbaar door 'iets'

                    Heb jij laatst nog wat leuks gezien op tv?

Onbepaald hoofdtelwoord: vervangbaar door 'een beetje'

                     Vraag Ellen even of ze wat melk voor ons heeft.

Begrijp je het?

Ik weet niet WAT de oplossing is.

1. vragend voornaamwoord
2. betrekkelijk voornaamwoord
3. onbepaald voornaamwoord
4. onbepaald hoofdtelwoord

Moet jij mij WAT vertellen?

1. vragend voornaamwoord
2. betrekkelijk voornaamwoord
3. onbepaald voornaamwoord
4. onbepaald hoofdtelwoord

Dat is het mooiste WAT ik ooit gezien heb.

1. vragend voornaamwoord
2. betrekkelijk voornaamwoord
3. onbepaald voornaamwoord
4. onbepaald hoofdtelwoord

Kan je mij WAT bijschenken?

1. vragend voornaamwoord
2. betrekkelijk voornaamwoord
3. onbepaald voornaamwoord
4. onbepaald hoofdtelwoord

Iets WAT je niet begrijpt, moet je navragen.

1. vragend voornaamwoord
2. betrekkelijk voornaamwoord
3. onbepaald voornaamwoord
4. onbepaald hoofdtelwoord

WAT heb je in het weekend gedaan?

1. vragend voornaamwoord
2. betrekkelijk voornaamwoord
3. onbepaald voornaamwoord
4. onbepaald hoofdtelwoord

Heeft u nog WAT over voor de geldinzameling?

1. vragend voornaamwoord
2. betrekkelijk voornaamwoord
3. onbepaald voornaamwoord
4. onbepaald hoofdtelwoord

Heb jij nog WAT kleingeld over?

1. vragend voornaamwoord
2. betrekkelijk voornaamwoord
3. onbepaald voornaamwoord
4. onbepaald hoofdtelwoord

Voor volgende week dinsdag

Startopdracht + opdrachten 1 t/m 3

NN online

Grammatica woordsoorten H3 (de woordsoort van wat)

Om 13:55 uur terug in de vergadering

Voordat we gaan beginnen...

10 minuten lezen uit je leesboek

In stilte!

Grammatica woordsoorten

De woordsoort 'wat'

De woordsoort van wie, die en dat

Doel

Aan het eind van deze les weet je wat aanwijzende, vragende, betrekkelijke, onbepaalde voornaamwoorden en onbepaald hoofdtelwoorden zijn en hoe je deze kan herkennen.

Wat weet je nog?

Herhaling woordsoorten

- aanwijzend voornaamwoord

- onderschikkende voegwoord

- vragend voornaamwoord

- betrekkelijk voornaamwoord

- onbepaald voornaamwoord

- onbepaald hoofdtelwoord

Aanwijzend voornaamwoord

Het woord zegt het al; het aanwijzend voornaamwoord wijst (bijna) letterlijk iets of iemand aan.

Je kan 'die' en 'dat' altijd vervangen voor 'deze' of 'dit'.

Deze tafel, dit boek

Onderschikkend voegwoord

Een woord dat twee woorden, woordgroepen of zinnen met elkaar verbindt.

Nevenschikkend voegwoord: verbindt twee woorden, woordgroepen of twee hoofdzinnen --> en, maar, want, of, dus

Onderschikkend voegwoord: verbindt een bijzin met een hoofdzin

Ik was chagrijnig, omdat ik niet naar de training mocht.

Het is niet handig dat jij het boodschappenlijstje vergeten bent.

Vragend voornaamwoord

Het vragend voornaamwoord verwijst naar personen of dingen die ergens naar 'vragen'.
De vragende voornaamwoorden zijn: wie, wiens, wat, wat voor (een), welk en welke

Wat hebben jullie in de vakantie gedaan?
Wie woont er in dat huis op de hoek van de straat?
Ik weet niet meer welk boek ik heb uitgeleend.

Betrekkelijk voornaamwoord

Een betrekkelijk voornaamwoord wijst terug naar een woord dat eerder genoemd is. De bekendste betr. vnw'en zijn die, dat, wie en wat.

Soms kun je wie en wat vervangen door degene die of datgene wat.

De man die daar loopt, draagt een hoed.

Heb jij iets wat ik kan gebruiken?

Laat mij eens zien wat (datgene dat) je onder je tafeltje verbergt. 

Onbepaald voornaamwoord

Een onbepaald voornaamwoord is alles, (n)iets, iedereen, alle(n), (n)iemand, men(igeen), het, (zo)iets, elk(e), ieder(e), menig(e), ene, (een) zekere, ander(e), vele(n), wat. Het is een woord dat verwijst naar een persoon of zaak die niet bepaald is. Je kunt dit voornaamwoord ook zelfstandig gebruiken, dus zonder dat er een zelfstandig naamwoord achter staat.

Heeft iedereen nog wat moois gekocht op vakantie?

Dit is alles wat men heeft meegenomen. 

Telwoorden

- Bepaald hoofdtelwoord: geeft een precies getal aan (acht, 2021)

- Onbepaald hoofdtelwoord: geeft een onduidelijk getal aan (veel, weinig)

                                 Ik heb te weinig geld om die broek te kopen.

- Bepaald rangtelwoord: geeft een precieze plaats in de rij aan (eerste, zevende)

- Onbepaald rangtelwoord: geeft een onduidelijke plaats in de rij aan (laatste, zoveelste)

Wat is 'wat'?

Vragend voornaamwoord: begin van een vragende zin

                        Ik kan niet bedenken wat de beste manier is om te leren.

Betrekkelijk voornaamwoord: verwijst terug of vervangen door 'datgene wat'

                      Alles wat ik voor je gedaan heb, deed ik met plezier. (betr. vnw)
                     Wat zij laatst heeft verteld, moet je niet geloven. (betr. vnw m.i.a.)

Onbepaald voornaamwoord: vervangbaar door 'iets'

                    Heb jij laatst nog wat leuks gezien op tv?

Onbepaald hoofdtelwoord: vervangbaar door 'een beetje'

                     Vraag Ellen even of ze wat melk voor ons heeft.

Nu jij!

WIE van jullie gaat er naar dat toneelstuk, dat in de Stadsschouwburg speelt?

1. aanw vnw
2. betr vnw
3. vrgnd vnw
4. os vw

Wie van jullie gaat er naar DAT toneelstuk, dat in de Stadsschouwburg speelt?

1. aanw vnw
2. betr vnw
3. vrgnd vnw
4. os vw

Wie van jullie gaat er naar dat toneelstuk, DAT in de Stadsschouwburg speelt?

1. aanw vnw
2. betr vnw
3. vrgnd vnw
4. os vw

DEZE diersoorten worden ernstig bedreigd, doordat er jacht op wordt gemaakt.

1. aanw vnw
2. betr vnw
3. vrgnd vnw
4. os vw

Deze diersoorten worden ernstig bedreigd, DOORDAT er jacht op wordt gemaakt.

1. aanw vnw
2. betr vnw
3. vrgnd vnw
4. os vw

Hoe heet DIE jongen ook alweer, die je in zo'n theater in Parijs hebt ontmoet?

1. aanw vnw
2. betr vnw
3. vrgnd vnw
4. os vw

Hoe heet die jongen ook alweer, DIE je in zo'n theater in Parijs hebt ontmoet?

1. aanw vnw
2. betr vnw
3. vrgnd vnw
4. os vw

Hoe heet die jongen ook alweer, die je in ZO'N theater in Parijs hebt ontmoet?

1. aanw vnw
2. betr vnw
3. vrgnd vnw
4. os vw

WAT was de beste oplossing voor dit probleem? Alles wat je maar kon bedenken.

1. vrgnd vnw
2. betr vnw
3. onbep vnw
4. onbep htw

Wat was de beste oplossing voor dit probleem? Alles WAT je maar kon bedenken.

1. vrgnd vnw
2. betr vnw
3. onbep vnw
4. onbep htw

Voor mijn verjaardag heb ik van ALLES wat gekregen wat ik graag wilde hebben.

1. vrgnd vnw
2. betr vnw
3. onbep vnw
4. onbep htw

Voor mijn verjaardag heb ik van alles WAT gekregen wat ik graag wilde hebben.

1. vrgnd vnw
2. betr vnw
3. onbep vnw
4. onbep htw

Voor mijn verjaardag heb ik van alles wat gekregen WAT ik graag wilde hebben.

1. vrgnd vnw
2. betr vnw
3. onbep vnw
4. onbep htw

Extra oefenen

Nieuw Nederlands online

Extra opdrachten

H2: grammatica zinsdelen, woordsoorten, formuleren

H3: lezen, woordenschat, grammatica woordsoorten, formuleren, spelling