HC 2.2 Duitsland valt uiteen (1945-1961) DMB 2021

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

HC Duitsland in Europa 

(1919-1991)

2.2: Duitsland valt uiteen (1945-1961)

Leerdoelen

- Hoe en waardoor ontwikkelde zich twee Duitslanden?

- Hoe ontwikkelde West-Duitsland zich tot 1961?

- Hoe ontwikkelde Oost-Duitsland zich tot 1961?

Hoofdvraag: Hoezeer beïnvloedde het ontstaan en verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog? 

anderetijden.nl

Wat zijn Heimatvertriebene?

Programma

start uitleg periode 1945-1961 Deel I 

maak aantekeningen 

wat weet je nog van koude oorlog?

Duitsland ligt in puin

Duitse steden liggen in puin, wegen en bruggen zijn vernietigd.

Vijf miljoen mannen waren gesneuveld.

'Stunde Null' --> Duitsland kan nergens op terugvallen.

Jalta

Conferentie van Jalta.

Duitsland verdelen in vier bezettingszones.

Samenwerken tegen Hitler.

Verdeling Duitsland mag niet te lang duren. 

Potsdam

Conferentie van Potsdam.

Hitler is verslagen.

Nieuwe gezichten.

Stalin wil zijn eigen gang gaan, botsing met Truman.

Verdeling van Duitsland

• Vier bezettingszones onder leiding van: Frankrijk, Engeland, de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten
  

• Ook Berlijn wordt in 4 zones verdeeld
  

• Reizen tussen bezettingszones is geen probleem

Berlijn is, net als Duitsland, verdeeld in 4 bezettingszones. Omdat Berlijn in de Sovjet-zone ligt, liggen de Berlijn-bezettingszones van Frankrijk, Engeland en de Verenigde Staten dus ook in de Sovjet-zone.

Heimatvertriebenen

Grote stroom van:

- terugkerende soldaten

- terugkerende slachtoffers van het naziregime

- 13 miljoen Duitse minderheden moesten vluchten

Trumandoctrine

de VS zou landen helpen die door het communisme werden bedreigd.

Containmentpolitiek

Marshallhulp

Trumandoctrine

- Trumandoctrine: (idee) "we moeten de wereld beschermen tegen het communisme

- Containmentpolitiek: (politiek) "het communisme breidt zich uit, dat moeten kapitalistische landen indammen"

- Marshallhulp: (praktisch) Economisch zwakke landen moeten we financieel steunen en bewapenen tegen communisten. 

Europese eenwording

De VS gaf grootscheepse economische hulp onder de voorwaarde dat Europa meer zou gaan samenwerken.

EGKS

• In ruil voor Marshallhulp, moest er Europese samenwerking komen - EGKS
• Bevalt zo goed, dat er ook op andere terreinen wordt samen gewerkt -> EEG en later EU. 
• Ook betere contacten tussen Dui en FRA. 

De Blokkade van Berlijn

mei 1948 - juni 1949

Wat is er hand?

• Stalin wil West-Berlijn toevoegen aan de Sovjet-zone

• Westelijke bezettingszones steeds meer één gebied

• Directe aanleiding: invoering van de D-Mark in westelijke bezettingszones

Wat gebeurt er?

• Stalin blokkeert alle aanvoerwegen naar West-Berlijn om zo de stad tot overgave te dwingen: Blokkade van Berlijn
  

• Het Westen gaat West-Berlijn via de lucht bevoorraden: de luchtbrug

• Een jaar lang landt er iedere 3 minuten een vliegtuig in West-Berlijn
  

• 
  

Stalin als vogelaar

Wat wil de tekenaar duidelijk maken?

Gebruik twee beeldelementen

Wat wil de tekenaar zeggen?
2 beeldelementen!

Oprichting West-Duitsland (BRD) 

en 

Oost-Duitsland (DDR)

mei (BRD) en oktober (DDR) 1949

Oprichting van de Navo

• Opgericht in april 1949
  

• Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (Engels: NATO)
  

• Oorspronkelijk militair bondgenootschap tussen Noord-Amerika en West-Europa tegen het communisme

• De NAVO bestaat nog steeds
  

Oprichting Warschaupact

• De Sovjet-Unie reageerde door in 1955 het Warschaupact op te richten
• Militair bondgenootschap van SU en oostbloklanden
• Het Warschaupact bestaat niet meer
  

IJzeren Gordijn (1947-1989)

Warschaupact (1955-1991)

NAVO (1949)

Leg uit dat door de oprichting van de NAVO en het Warschaupact blokvorming een feit was.

BRD

• Parlementaire democratie
• Nazi-partijen verboden
  
• Partijen konden enkel in de Bondsdag (het parlement) komen als ze minstens 5 procent van d stemmen kregen
  
• bondskanselier 1949-1963: Konrad Adenauer (CDU)
• Gericht om internationale aansluiting
• Wilde de DDR niet erkennen 

Wirtschaftswunder

Snelle wederopbouw

werkloosheid verdween

Rijkste land van Europa

EGKS (1952) en NAVO (1955)

 Mede dankzij het Marshallplan groeide de economie in het Westen. In de Oostzone mocht de Marshallplan niet

 geaccepteerd worden: geen economische groei.

 

Wirtschaftswunder

Westbindung

Adenauer wilde zo nauw mogelijk samenwerken met het westen.

Hereniging kon pas als het communisme verdween in Oost-Duitsland.

Hij erkende de DDR niet

DDR: Oost-Duitsland

Leider:

Walter Ulbricht

leider van de communistische partij:

Sozialistische Einheitspartei Deutschlands (SED)

Totalitaire communistische dictatuur

• Staatssicherheitsdienst (Stasi)
• Planeconomie
• Landbouwcollectivisatie
• Lid van Warschaupact (militair) en de Comecon (economisch)

Comecon

•  De communistische landen dachten ook na over de samenwerking, hiervoor richtten ze de Comecon op.
• Hierin werkten de Sovjet- Unie en de Oost- Europese communistische landen economisch samen.
• De Oost- Europese landen hadden weinig aan de samenwerking. Alles was namelijk gericht op de wederopbouw van de USSR.

De beginjaren van de DDR

• Er kwam een partijdictatuur van de communistische SED, onder toezicht van de USSR .
• men moest herstelbetalingen doen.
• economie volgens 5-jarenplannen
• landbouw werd gecollectiviseerd.
• In 1949  lid  van Comecon 
• en 1955 Warschaupact

1953 Protesten

Het gaat slecht met de economie in de DDR

Arbeiders moeten harder gaan werken voor hetzelfde loon

Mensen komen in opstand

Stasi wordt uitgebreid

https:

Stasi

• Geheime politie
• Houden alles bij
• Verklikkers
• Angstcultuur

Stasi

Stasi

"Groene grens"

Honderdduizenden Oost-Duitsers trokken naar West-Duitsland

Daarom sloot Ulbricht de grens met West-Duitsland.

Maar de grens tussen Oost- en West-Berlijn moest van de SU open blijven.

Gevolg: drie miljoen mensen verlieten de DDR.

Groot verschil tussen leven in DDR of BRD

- Economie in Oost-Duitsland draait niet + geen vrijheid

- Waar zou jij willen leven als jij dokter of scheikundige was? 

- Braindrain: hoger opgeleide jonge mensen vluchtten massaal naar het westen: vrije meningsuiting en beter betaald werk. 

Leegloop

Goed geschoolde mensen vluchtten.

Deze mensen waren hard nodig in Oost-Duitsland.

'Oplossing?' IJzeren Gordijn en Berlijnse Muur

Zelf leerdoelen uitwerken

- Hoe en waardoor ontwikkelde zich twee Duitslanden?

- Hoe ontwikkelde West-Duitsland zich tot 1961?

- Hoe ontwikkelde Oost-Duitsland zich tot 1961?

Hoofdvraag: Hoezeer beïnvloedde het ontstaan en verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog?

Hoe?

- Tijdlijn maken met JortGeschiedenis

- Begrippenoefening verbandenvierkant

- vragen maken uit methode HC2.2

- Verdiepingsopdracht "Heimatvertriebenen"

- kwaliteitskaart doornemen en aanvullen